မိဘနဲ႔တူေသာ အစုိးရ

မိဘနဲ႔တူေသာ အစုိးရ

ေရးသူ-ေမာင္ေမာင္၀မ္း

(၁)

မေကာင္းျမစ္တား၊ ေကာင္းရာၫႊန္လတ္၊ အတတ္သင္ေစ၊ ေပးေ၀ႏွီးရင္း၊ ထိမ္းျမားျခင္းလွ်င္၊ ၀တ္ငါးအင္၊ ဖခင္မယ္တို႔တာ။

က်ေနာ္တုိ႔ ငယ္ငယ္က သင္ခဲ႔ရတဲ႔ ေဆာင္ပုိဒ္ေလးပါ။ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ရင္းႏွီးေနၾကလိမ္႔မယ္လုိ႔ ထင္ပါတယ္။ မိဘေတြက သားသမီးတုိ႔အေပၚ ထားအပ္ေသာ ၀တၱရားမ်ားေပါ႔။ ေလာကမွာ မိဘ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ သားသမီးအေပၚမွာ ေမတၱာႀကီးမားတတ္တယ္ဆုိတာ စာဖြဲ႔အထူးေျပာဘုိ႔ လုိမယ္ မထင္ေတာ႔ပါဘူး။ ဒါေပမယ္႔လည္း တခ်ိဳ႕ေသာ ခၽြင္းခ်က္မ်ားေတာ႔ ရွိတာေပါ႔ေလ။ ဒါကလည္း ျဖစ္ေတာင္႔ျဖစ္ခဲပါ။ မိဘေတြက သားသမီးကုိ သတ္ပစ္တာတုိ႔၊ ျပည္႔တန္ဆာလုပ္ငန္းအတြက္ ေရာင္းခ်ခဲ႔တာတုိ႔ ဆုိတာေတြက ႀကဳံရခဲတဲ႔ ကိစၥပါ။ ႀကဳံခဲ႔ရင္ေတာင္မွ ရွားပါးတဲ႔ ျဖစ္ရပ္ၿဖစ္ပါလိမ္႔မယ္။ ဒီလုိအၿဖစ္မ်ိဳး ရွိလာခဲ႔ရင္ေတာင္မွ ဘယ္သူကမွ အားေပးအားေၿမွာက္နဲ႔ ဂုဏ္ယူေနမွာ မဟုတ္သလုိ ၀ုိင္း၀န္းျပစ္တင္ ရႈတ္ခ်ၾကမွာ အမွန္ပါပဲ။

လူတုိင္းမွာ ကုိယ္႔ကုိ ေမြးထုတ္ခဲ႔သူေတြဟာ မိဘေတြျဖစ္သလုိ၊ တုိင္းျပည္တျပည္မွာ အစုိးရဆုိတာကလည္း တကယ္ေတာ႔ မိဘပါ၊ မိဘအစစ္ေတြ မဟုတ္သည္႔တုိင္ေအာင္ ျပည္သူလူထုတရပ္လုံးရဲ႕ မိဘေနရာမွာ ရွိေနရတဲ႔ သူေတြလုိ႔ က်ေနာ္ယုံၾကည္ပါတယ္။ သားသမီးမ်ားရဲ႕ ေကာင္းေမြ ဆုိးေမြမ်ားကုိ မိဘမ်ားက ခံၾကရသလုိ သားသမီးမ်ားအေပၚ တာ၀န္ေက်ၾကဘုိ႔ကုိလည္း မိဘတုိင္းနီးပါး ႀကိဳးစားအားထုတ္ တတ္ၾကပါတယ္။ ထုိ႔နည္းတူစြာ အစုိးရဆုိတာကလည္း ျပည္သူမ်ားရဲ႕ ေကာင္းေမြဆုိးေမြမ်ားကုိ ခံၾကရပါမယ္။ ၿပည္သူလူထုအေပၚတာ၀န္ေက်ဘုိ႔ လုိပါလိမ္႔မယ္။ ဒါမွ မိဘနဲ႔တူေသာ အစုိးရၿဖစ္ေနမွာပါ။ ဘယ္ျပည္သူလူထုမဆုိ မိဘနဲ႔တူေသာ အစုိးရကုိ အလုိရွိၾကမွာ အမွန္ပါ။

တေန႔ က်ေနာ္ အင္တာနက္ေပၚမွာ Gtalk ဖြင္႔ထားတုန္း ၂ပတ္ေက်ာ္ေလာက္ လုိင္းေပၚမွာ ေပ်ာက္ေနတဲ႔ ၿမန္မာျပည္က က်ေနာ္႔တူတစ္ေယာက္နဲ႔ အဆက္အသြယ္ ျပန္ရပါတယ္။ သူက အခုမွ ၁၆ ႏွစ္သား ဆယ္တန္း တက္ေနတယ္။ က်ေနာ္က အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု နယူးေယာက္ၿပည္နယ္၊ ဘတ္ဖဲလုိးၿမိဳ႕မွာ ေနတာပါ။

“ဦး၀မ္း… ျမန္မာျပည္က.. အင္တာနက္ေတြ.. ေရြးေကာက္ပြဲနီးလုိ႔လား မသိဘူး။ ျဖတ္ထားတယ္။”

“ဟုတ္လား..။”

“ေနာက္ၿပီး လုိင္းေတြကလည္း.. အရမ္းေႏွးတယ္ဗ်ာ.. အင္တာနက္သုံးရတာ အဆင္ကုိ မေျပဘူး။ မီးကလည္း လာလုိက္ မလာလုိက္နဲ႔၊ ဦးတုိ႔ဆီမွာေရာ အဲဒါမ်ိဳး လုိင္းျဖတ္တာေတြ.. လုိင္းေတြ ေႏွးတာေတြ ျဖစ္လား။”

က်ေနာ္ တခ်က္ၿပဳံးမိလုိက္တယ္..။ ဒါေပမဲ႔ က်ေနာ့ရင္ထဲမွာေတာ႔ ေတာ္ေတာ္ေလးကုိ ထိခုိက္သြားပါတယ္။ သူက သူအၿမင္နဲ႔ ႀကဳံေနရတဲ႔ အခက္ခဲကုိ လွမ္းၿငီးႀကည္႔လုိက္တာပါ…။

“ဘယ္ရွိမလည္း သားရဲ႕.. ဦးတုိ႔ဆီမွာ မီးပ်က္တယ္ဆုိတာလည္း မရွိဘူး..။ အင္တာနက္လုိင္းေတြ ျဖတ္ထားတာတုိ႔ ေႏွးတာတုိ႔ ဆုိတာမရွိဘူး။”

က်ေနာ္႔တူေလးရဲ႕ သက္ၿပင္းခ်သံကုိ တခ်က္ႀကားလုိက္ရအၿပီး သူ႔ဘက္က အင္တာနက္လုိင္း ျပတ္သြားၿပန္ပါတယ္။ ေနာက္တခါ တတူတူနဲ႔ လွမ္းေခၚၿပီး စကားဆက္ေၿပာမယ္ႀကံေတာ႔ စကားသံက ေျပာရလုိက္ မရလုိက္နဲ႔...။

က်ေနာ္ေတာ္ေတာ္ စိတ္မေကာင္း ျဖစ္သြားတယ္။ သူၿငီးမယ္ဆုိလည္း ၿငီးေလာက္ပါတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာ အခု အင္တာနက္ ၀န္ေဆာင္မႈ လုပ္ေပးတဲ႔ ကုမၸဏီ ဘယ္ႏွစ္ခုရွိလည္း မသိဘူး။ ဒီမွာေတာ႔ က်ေနာ္တုိ႔ ၿမိဳ႕ေသးေလးမွာေတာင္ ကုမၸဏီ၅ခု အၿပိဳင္ရွိပါတယ္။ သုံးစြဲရာမွာလည္း စာအုပ္တအုပ္က စာရြက္ေတြကုိ လွန္ဖတ္ေနသလုိမ်ိဳး ၿမန္ဆန္ပါတယ္။ လြတ္လပ္တဲ႔ဒီမုိကေရစီ (Liberal Democracy)က်င္႔သုံးေနတဲ႔ ႏုိင္ငံရဲ႕ အႏွစ္သာရဟာ ဒါမ်ိဳးပါလား စဥ္းစားေနတုန္း တခါ တူေလးဆီက လွမ္းေခၚသံၾကားလုိ႔ လက္ခံ နားေထာင္လုိက္ေတာ႔ စကားနည္းနည္း ေၿပာရၿပန္တယ္။

“ဦး၀မ္း.. အလုပ္နားေနရတယ္ဆုိ။”

“ေအးကြ..၊ ငါအလုပ္ကနားေနရတယ္။”

“ဟင္..၊ ဒါဆုိ ဦး၀မ္း ၀င္ေငြမရွိေတာ႔.. ဘယ္လုိလုပ္မလဲ.. ဘာနဲ႔စားၾကမလဲ”

“အစုိးရက ေကၽြးတယ္..။ အစုိးရက ေပးတယ္ကြ။”

“ဟာ.. ဦး၀မ္းကလည္း.. သားက အတည္ေျပာေနတဲ႔ဥစၥာ.. ေနာက္ေနတယ္။”

“ဘယ္ကလာ ေနာက္ရမွာလဲ..။ ဦးအလုပ္က နားေနရေတာ႔.. အစုိးရက စားဘုိ႔ဆုိၿပီး တလ မိသားစု ၃ဦးကုိ ေဒၚလာ ငါးရာေက်ာ္ ေပးတယ္..။ ေနာက္ၿပီး တပတ္ကုိ ေဒၚလာ ၂၅၀ ေပးတယ္ကြာ။ တလ ၁၀၀၀ ေပါ႔..။ ငါမေနာက္ပါဘူးကြာ.. တကယ္ေၿပာေနတာပါ။”

“တကယ္….”

“တကယ္ေပါ႔ သားရဲ႕.. ဦး၀မ္း.. သားကုိ ဘယ္တုန္းက လိမ္ေျပာဘူးလုိ႔လည္း။”

“အစုိးရက.. တလကုိ ေဒၚလာ ၁၅၀၀ေက်ာ္ အလကား ေထာက္ပံ႔ထားတယ္ဆုိတာ ျမန္မာေငြနဲ႔ဆုိ ၁၃သိန္းေလာက္ ရွိတယ္..။ သားၿဖင္႔ ဦး၀မ္း ေၿပာလုိ႔သာ ယုံရတယ္..။ ၾကားေတာင္မၾကားဖူးဘူး..။ သားသူငယ္ခ်င္းတေယာက္ အေဖဆုိ စစ္တပ္ထဲကေန ပင္စင္နဲ႔ ထြက္လာတာေတာင္မွ တလ.. တလ စားဘုိ႔ အလွ်ဥ္မမွီဘူးဗ်ာ.. သနားပါတယ္။”

သူရဲ႕အသံေတြထဲမွာ ကရုဏာနဲ႔ ေရာစြက္ေနတဲ႔ မေက်နပ္သံ တခ်ိဳ႕ကုိ လွမ္းျမင္လုိက္သလုိ ခံစားလုိက္ရတယ္။

အေမရိကားမွာ အလုပ္လုပ္ေနတဲ႔ လူတေယာက္ဟာ သက္ဆုိင္ရာ ကုမ႑ီက အေၾကာင္းအမ်ိဳးမိ်ဳးေၾကာင္႔ ရပ္နားလုိက္ရတယ္ဆုိ အဲဒီကုမၸဏီနဲ႔ အစုိးရ ေပါင္းၿပီး ၀န္ထမ္းေတြကုိ ေထာက္ပံ႔ရပါတယ္။ တပတ္ကုိ ဘယ္ေလာက္ ဆုိတာေတာ႔ တစ္ေယာက္နဲ႔ တစ္ေယာက္ မတူဘူး။ (သူအလုပ္လုပ္လုိ႔ ရလာတဲ႔ ၀င္ေငြ အေပၚ တည္မွီၿပီး ဆုံးၿဖတ္တယ္)။ ၿပီးေတာ႔ အစားအေသာက္အတြက္ မိသားစုဦးေရ အေပၚတည္မွီၿပီး ေပးတယ္။

အလုပ္လက္မဲ႔ ေထာက္ပံ႔ေၾကးကုိ ပ်မ္းမွ်အားၿဖင္႔ ၂ႏွစ္ေလာက္အထိ ေပးပါတယ္။ ဒီအေတာအတြင္း အလုပ္တခု ရေအာင္ရွာေပါ႔။ မရခဲ႔ရင္ေရာဆုိရင္ အစုိးရကေန တခါ လူမႈေထာက္ပံ႔ေရး အသြင္သ႑ာန္ တမ်ိဳးနဲ႔ ထပ္ေပးျပန္တယ္။ ဒါကေတာ႔ အေမရိကားမွာရွိတဲ႔ ဘယ္သူမဆုိ လ ၆၀(၅ႏွစ္) ခံစားခြင္႔ ရွိတယ္။

အစားအေသာက္ အတြက္ကေတာ႔ ေတာ္ေတာ္ၾကာၾကာထိကုိ ေထာက္ပံ႔ပါတယ္။ အစုိးရဟာ လူထုကုိ ဘယ္ေတာ႔မွ အငတ္မခံဘူး။ ဒါဆုိ နအဖေၿပာသလုိမ်ိဳး အုိးမဲ႔အိမ္မဲ႔ေတြ အမ်ားႀကီးဆုိတာကုိ က်ေနာ္ နည္းနည္းေလး ရွင္းၿပခ်င္တယ္။ အေမရိကားမွာ လူေတြကုိ ခရက္ဒစ္(credit)ဆုိတာနဲ႔ ခ်ဳပ္ထားတယ္။ ခရက္ဒစ္ဆုိတာ အေၾကြး၀ယ္စနစ္နဲ႔ ေပးထားတဲ႔ ကဒ္ကေလးေတြကုိတင္ ေၿပာတာမဟုတ္ပါဘူး..။ လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ ရာဇ၀င္ဆုိ ပုိမွန္မလားမသိဘူး။

လူတေယာက္ ရုိးသားတာ၊ အျပစ္မရွိတာ၊ အလုပ္ႀကိဳးစားလုပ္တာ၊ ပစၥည္းေတြကုိ အေၾကြးစနစ္နဲ႔ ၀ယ္ရင္ မွန္မွန္ ျပန္ေပးတာ၊ ရာဇ၀တ္မႈ ကင္းတာ စသၿဖင္႔ က်န္တာေတြလည္း အမ်ားႀကီး ရွိေသးတာေပါ႔။ အဲဒါေတြကုိ အမွတ္ေပးစနစ္နဲ႔ ေပးတယ္။ ေမးစရာတစ္ခုရွိမယ္..။ ခင္ဗ်ားက လုိခ်င္တဲ႔ ပစၥည္းတခုကုိ အေႀကြးနဲ႔၀ယ္ၿပီး ျပန္မဆပ္ဘူး ဆုိရင္ေရာ (ဗမာၿပည္မွာဆုိ အေႀကြးရရင္ ဆင္ေတာင္၀ယ္စီးမယ္႔ သူမ်ားအတြက္)၊ ရတယ္။ မဆပ္နဲ႔၊ အခ်ိန္တန္လုိ႔ လစဥ္ေပးရမဲ႔ အေၾကြးကုိ မေပးေတာ႔ဘူးဆုိရင္.. အဲဒီပစၥည္းကုိ ပုိင္ရွင္ ကုမၸဏီေတြက လာသိမ္းမွာပဲ၊ မပူနဲ႔။ ေမာ္ေတာ္ကားဆုိ ႀကိဳက္တဲ႔ေနရာမွာ ဖြက္ထား သူတုိ႔သိတယ္..။ ေရဒါစနစ္ေတြနဲ႔ လုပ္ထားတာ။ ၿပီးရင္ ခင္ဗ်ား ခရက္ဒစ္က ဆုိးသြားၿပီ။ ခရက္ဒစ္ဆုိးေတာ႔ ဘာၿဖစ္မလဲ။ ခင္ဗ်ားဘာမွ အေၾကြး၀ယ္လုိ႔ မရေတာ႔ဘူး။

ဘဏ္ေတြကလည္း ပုိက္ဆံေခ်းလုိ႔ မရေတာ႔ဘူး။ အနိမ္႔ဆုံး အိမ္ေတာင္ ငွားေနလုိ႔ မရေတာ႔ဘူး။ အလုပ္ေတြက လက္မခံဘူး။ ခရက္ဒစ္ေကာင္းရင္ေရာ ဘာၿဖစ္မလဲ။ အိမ္၀ယ္ခ်င္တယ္။ ေဒၚလာတသိန္းတန္ေလာက္ အိမ္ေတာင္မွ အရစ္က် ၀ယ္လုိ႔ရတယ္။ တလျခင္း နည္းနည္း ဆပ္သြားရတယ္။ ခင္ဗ်ားေပးတာ မွန္ေလ၊ ခရက္ဒစ္ အမွတ္က တက္ေလပဲ။ စ၀ယ္၀ယ္ၿခင္း တစ္ျပားမွ မကုန္ဘူး။

က်ေနာ္ေနတဲ႔ နယူးေယာက္ၿပည္နယ္မွာဆုိ ပထမဆုံး အိမ္၀ယ္မဲ႔သူ အတြက္ အစုိးရက ေဒၚလာ ၈၀၀၀ ေလာက္အထိ အလကားေပးတယ္။ ခင္ဗ်ား အလုပ္သာရွိ (အနည္းဆုံး ၂ ႏွစ္ေလာက္ေပါ႔)။ ေနာက္တခါ ခရက္ဒစ္လဲေကာင္းဆုိ အိမ္တလုံး တျပားမွမကုန္ပဲ ၀ယ္လုိ႔ရတယ္။ ၿပီးမွတစ္လခ်င္း နည္းနည္းျပန္ဆပ္ေပါ႔၊ က်ေနာ္ေၿပာခဲ႔တဲ႔အတုိင္း ခရက္ဒစ္ဆုိးတဲ႔သူေတြအတြက္ အိမ္ငွားႏုိင္တဲ႔ ပုိက္ဆံရွိလည္း အိမ္ရွင္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ခရက္ဒစ္စစ္ေဆးႀကည္႔လုိ႔ ဆုိးတယ္ဆုိရင္ မငွားဘူး။ အဲဒီေတာ႔ အုိးမဲ႔ အိမ္မဲ႔ေတြ ျဖစ္ကုန္ေရာ။

ေနာက္ေမးစရာ ရွိႏုိင္တာက အစုိးရက အၿမဲေထာက္ပံ႔ေနေတာ႔.. ဗမာေတြးနဲ႔ဆုိ အလုပ္မလုပ္ပဲ ထုိင္စားေနမယ္ ဆုိရင္ေရာ… ျဖစ္တယ္၊ ထုိင္စား။ ခင္ဗ်ား ခရက္ဒစ္က ဆုိးေနမွာပဲ။ ခင္ဗ်ား အခြင္႔ေရးေတြ အကုန္ဆုံးရႈံးမယ္။

ဒါေပမဲ႔ ဘယ္ေတာ႔မွ မငတ္ဘူး။ အစုိးရက ခင္ဗ်ားကုိ ေကၽြးထားမယ္။ ခရက္ဒစ္ေကာင္းရင္ ခင္ဗ်ားလုပ္ငန္းတခု ထူေထာင္ခ်င္တယ္ဆုိပါစို႔။ ဘဏ္ေတြက ခင္ဗ်ားကုိ ပုိက္ဆံေခ်းခ်င္ႀကမွာ အလုအယက္ပဲ။ ဘာလုပ္ခ်င္လုပ္ခ်င္ သူတုိ႔ ထုတ္ေခ်းမယ္။ အေမရိကားမွာ အလုပ္လုပ္ျခင္းဟာလည္း ေကာင္းမြန္ေသာ ခရက္ဒစ္ကုိ ၿဖစ္ေစတယ္။ ပ်င္းလုိ႔မရဘူး။

က်န္းမာေရးနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ကလည္း ၀င္ေငြနည္း မိသားစုမ်ားကုိ အစုိးရက ေထာက္ပံ႔တယ္။ ေနထုိင္မေကာင္း က်န္းမာေရး ခ်ဳိ႕တဲ႔ရင္ အစုိးရက ကူတယ္(ကုန္ခ်င္သေလာက္ ကုန္ပါေစ)။ က်ေနာ္တုိ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံသားေတြထဲမွာ ေဆးကုလုိက္ရတာ ေဒၚလာသိန္းနဲ႔ခ်ီ ကုန္တဲ႔သူေတြ ရွိတယ္။ အစုိးရက ကူတယ္။

ဒီမွာ ေဆးခန္း၊ ေဆးရုံေတြဆုိတာ ပုဂၢလိကပုိင္ေတြခ်ည္းပဲ။ ေဆးကုသ စရိတ္ကလည္း ေစ်းႀကီးတယ္။ ခင္ဗ်ားမွာ ၀င္ေငြေကာင္းတယ္ ဆုိရင္ေတာ႔ အခမဲ႔ ေဆးကုသခြင္႔ မရဘူး။ ကုိယ္႔ပုိက္ဆံနဲ႔ ကုိယ္ကုရတယ္။ အဲဒီ ကုမၸဏီေတြကုိ ခင္ဗ်ားေဆးကုလုိ႔ ကုန္က်စရိတ္ အတြက္ အစုိးရက ေပးတယ္။ ဘာမွ ပူစရာမလုိဘူး။ အလကား ေဆးသြားကုရတာဆုိ သိမ္ငယ္စရာမလုိဘူး။ တကယ္ေတာ႔ အလကားကုတာ မဟုတ္ဘူး။ ခင္ဗ်ားကုန္က်မဲ႔ေငြကုိ အစုိးရက ေပးတာ။

တပ္မေတာ္သားေတြ က႑ေျပာျပဦးမယ္။ ဒီမွာ ႏုိင္ငံရပ္ျခားကေန ေရာက္လာၿပီး ေနထုိင္ခြင္႔ တရား၀င္ရွိတဲ႔ သူေတြဆို စစ္ထဲ၀င္ခ်င္ႀကတာ အမ်ားႀကီး။ ဘာလုိ႔လည္းဆုိေတာ႔ ဘ၀အာမခံခ်က္ အၿပည္႔ရွိတယ္။ ရပုိင္ခြင္႔ေတြ အမ်ားႀကီးပဲ။ တုိက္ပြဲမွာ က်ဆုံးသြားမယ္ ဆုိရင္ေတာင္မွ ေဒၚလာ သိန္းခ်ီ (ၿမန္မာေငြ သိန္းေထာင္ခ်ီၿပီး) ေပးတယ္။

မိဘ၊ သားသမီး၊ မိန္းမ၊ လင္ေယာက်ာၤး သူတုိ႔အတြက္ေတာင္မွ အားလုံးေနဘုိ႔ ထုိင္ဘုိ႔ကအစ အစုိးရက တာ၀န္ယူ ေပးတယ္။ သူတုိ႔တေတြ အလုပ္လုပ္ခ်င္တယ္ ဆုိရင္ေတာင္မွ အလုပ္လုပ္ခြင္႔ အခြင္႔အေရး သူမ်ားထက္သာတယ္။ ဒါ စစ္သား မဟုတ္ေသးဘူး။ စစ္သားေဆြမ်ဳိးပဲ ရွိေသးတယ္။ စစ္သားေတြ ပင္စင္ယူမယ္ဆုိ ထမ္းေဆာင္ခဲ႔တဲ႔ ႏွစ္အလုိက္ ၾကည္႔ၿပီး လစာရၾကတယ္။ (အနည္းဆုံး ေဒၚလာ ၂၀၀၀နဲ႔ အထက္မွာ ရွိတယ္။) ဒါ သာမန္စစ္သားအဆင္႔၊ အရာရွိေတြဆုိ ပင္စင္လစာ အမ်ားႀကီး ရတယ္။သူတုိ႔ အလုပ္လုပ္လုိေသးတယ္ဆုိရင္ ခ်က္ၿခင္း အလုပ္အကိုင္ ရွာေဖြေရးဌာနေတြက အလုပ္ရွာေပးတယ္။

စစ္သားဘ၀မွာလည္း အလုပ္ခ်ိန္ ဒါမွမဟုတ္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခ်ိန္ မဟုတ္ပဲ အထက္အရာရွိက ေအာက္လက္ငယ္သားကုိ အမိန္႔ေပးပုိင္ခြင္႔၊ အာဏာျပပုိင္ခြင္႔မရွိဘူး။ သြားျပလုိ႔ကေတာ႔ ၿပသနာတက္ၿပီသာ ၿပင္ေပေတာ႔။ အဲဒီလုိ စစ္သားက စစ္သားအလုပ္ပဲ လုပ္တယ္။ တၿခားအလုပ္မွာ ၀င္မပါဘူး။ ၀င္မရႈတ္ဘူး၊ အဓိက ထူးၿခားတာက စစ္သားေတြ၊ ရဲေတြကုိ လူထုက ခ်စ္တယ္။ ေလးစားႀကတယ္။ ဗမာၿပည္နဲ႔မကြာလားဗ်ာ။

(၂)

က်မတုိ႔ၿပည္သူေတြအတြက္ လုံၿခံဳတဲ႔စနစ္တခုကုိတည္ေဆာက္ရမယ္။
(ေဒၚေအာင္ဆန္းစုႀကည္၏ RFA အေၿဖက႑)

က်ေနာ္ အခုေရးေနတဲ႔ မိဘနဲ႔တူေသာ အစုိးရဆုိတဲ႔ ေဆာင္းပါးေရးေနစဥ္မွာပဲ တေယာက္က မိတ္ဆက္လာတယ္။ က်ေနာ္ကလည္း လက္ခံလုိက္ပါတယ္။ သူဘယ္သူဘယ္၀ါဆုိတာ မသိပါဘူး။ ကုိယ္႔အက်င္႔ကုိက လူေတြအေပၚ မသကာၤစိတ္ မထားတတ္တဲ႔သူဆုိေတာ႔၊ စီစစ္မႈတုိ႔၊ သံသယ ဆုိတာလည္း မရွိပါဘူး၊ ဒီလုိနဲ႔ တေန႔ သူနဲ႔ က်ေနာ္ ဂ်ီေတာ႔ခ္မွာ ဆုံပါတယ္။

“ကုိေမာင္ေမာင္၀မ္းလား..” (အမ်ိဳးသမီးတေယာက္ရဲ႕ အသံပါ)

“ဟုတ္ပါတယ္.. ခင္ဗ်ား..”

“က်မကုိ တေယာက္က ေျပာလုိ႔ပါ။ အကုိ႔ရဲ႕ ေဆာင္းပါးကုိ ဖတ္ၿပီးေတာ႔ေပါ႔ေနာ္..။ က်မလည္းဖတ္ပါတယ္။ ဘယ္သူလည္း ဆုိတာေတာ႔ မေၿပာပရေစနဲ႔၊ က်မၿပည္တြင္းကေန ဆက္တာပါ။ (အသံကေတာ႔ ေတာ္ေတာ္ႀကည္ပါတယ္။ ၿပတ္လည္းမသြားပါဘူး။ က်ေနာ္ တၿခားသူေတြနဲ႔ စကားေၿပာၿပီဆုိ ဘယ္ေတာ႔မွ ေကာင္းေကာင္းေၿပာရတယ္ မရွိပါ၊ ေတာ္ေတာ္စိတ္ရွည္ရပါတယ္။)

“ဘာမ်ားေၿပာခ်င္လုိ႔ပါလည္း.. က်ေနာ္ သိခြင္႔ရွိမလား”

“ဒီလုိပါ အကုိ႔ရဲ႕ေဆာင္းပါးထဲမွာ.. အေမရိကားမွာ အစုိးရက လူေတြကုိ အငတ္မထားဘူးလုိ႔ ေရးထားပါတယ္။ ဒါေပမယ္႔ သူကေၿပာတာက သူ႔မိတ္ေဆြေတြ အေမရိကားမွာ အမ်ားႀကီးရွိတယ္တဲ႔။ အဲဒါ ေမးႀကည္႔ေတာ႔ ငတ္ေသေနတဲ႔သူေတြ အမ်ားႀကီးရွိပါတယ္။ သူလိမ္ေရးေနတာပါလုိ႔ ေၿပာလုိ႔ က်မ သိပ္မရွင္းလုိ႔ပါ။”

ဘယ္သူလည္းဆုိတာ မေၿပာပရေစနဲ႔လုိ႔ စကားခံထားေတာ႔ ဘာဆုိတာလည္း မေမးေတာ႔ပါဘူး။

က်ေနာ္ တခ်က္ၿပဳံးလုိက္မိတယ္။ ေဘးနားကရပ္ေနတဲ႔ က်ေနာ္႔အမ်ိဳးသမီးမ်က္ႏွာက ရႈံ႕မဲ႕သြားၿပီး၊ အဓိပါယ္မရွိဆုိတဲ႔ ပုံစံလုပ္ေနၿပေနေတာ႔ က်ေနာ္က အသာေလးတားရတယ္။

“အေမရိကားမွာ အခုဆုိ ၿမန္မာႏုိင္ငံသား ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ရွိပါတယ္။ သိန္းဂဏန္းေလာက္ေတာင္ ရွိမလားမသိဘူး။ တေယာက္ေယာက္နဲ႔ အဆက္သြယ္ရွိရင္ေမးႀကည္႔ပါ။ ခင္ဗ်ားသူငယ္ခ်င္း ဆက္သြယ္တယ္ဆုိတာ တကယ္ေရာ ဟုတ္ရဲ႕လား။ အေမရိကားမွာ ေနထုိင္ေနတဲ႔ ဘယ္ၿမန္မာႏုိင္ငံသားမဆုိ ဒါကုိ အားလုံးသိပါတယ္။

ဒီလုိပါ။ အေမရိကားမွာရွိတဲ႔ သတ္မွတ္၀င္ေငြထက္နည္းတဲ႔ တရား၀င္ေနထုိင္ခြင္႔ ရွိထားတဲ႔ မည္သူမဆုိေပါ႔ေနာ္..။ သူတုိ႔ကုိ အစုိးရက အစားေသာက္ကဒ္ (Food Stamp) ဆုိတာ ထုတ္ေပးပါတယ္။ ၀င္ေငြမ်ားရင္ေတာ႔ မရပါဘူး၊ အလုပ္မရွိတာတုိ႔၊ ၀င္ေငြရွိေပမဲ႔လည္း မိသားစုမ်ားလုိ႔ မလုံေလာက္တာတုိ႔ အတြက္ေပါ႔..။ ဒါအမွန္ပါ.. တလကုိ ထုတ္ေပးထားတာကေတာ႔ တၿပည္နယ္နဲ႔ တၿပည္နယ္မတူပါဘူး။ က်ေနာ္ေနတဲ႔ နယူးေယာက္ၿပည္နယ္မွာ ဆုိရင္ေတာ႔ ပွ်မ္းမွ်တလကုိ လူတေယာက္ ေဒၚလာ၁၇၀ ေလာက္ေပးပါတယ္။ (သုံးေယာက္ဆုိရင္ေတာ႔ ငါးရာေက်ာ္ေပါ႔)။

အဲသေလာက္ေငြဟာ လူတေယာက္အတြက္ ေကာင္းေကာင္းကုိ လုံေလာက္ပါတယ္။ ေတာ္ေတာ္ကုိ ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ စားရတာပါ။ အစားအတြက္ ေခၽြတာစားစရာမလုိတဲ႔ ပမာဏပါ။ ဒါေပမဲ႔ တခ်ိဳ႕စာရိတၱပ်က္လူေတြ ရွိပါတယ္။ အလုပ္လုံး၀မလုပ္ပါဘူး။ မူးယစ္ေဆး၀ါးသုံးစြဲတယ္။ အစုိးရ အေထာက္အပံ႕နဲ႔ပဲ ရပ္တည္တယ္။ အစုိးရကလည္း သိေပမယ္႔ ေထာက္ပံ႕ပါတယ္။ သူတုိ႔က အဲဒီ အစားအေသာက္အတြက္ ထုတ္ေပးထားတဲ႔ ပုိက္ဆံကုိေတာင္မွ ဖလွယ္ၿပီး မူးယစ္ေဆး၀ါးသုံးစြဲပါတယ္။ ဒါကေတာ႔ သူတုိ႔ေရြးခ်ယ္ခြင္႔ပါ။

အစားေသာက္ကဒ္ ထုတ္ေပးတဲ႔ေနရာမွာ ပုိက္ဆံေငြသားထုတ္မေပးပါဘူး။ ကဒ္ၿပားပဲေပးလုိက္တာပါ။ အစားေသာက္ကလြဲလုိ႔ တၿခားအရာေတြလည္း ၀ယ္လုိ႔မရပါဘူး။ ယုတ္စြအဆုံး ဆပ္ၿပာမႈန္႔ေတာင္ ၀ယ္လုိ႔ မရပါဘူး။ သူတုိ႔ဖာသာသူတုိ႔ မစားပဲ မူးယစ္ေဆး၀ါးသုံးစြဲၿပီး အငတ္ခံေနတာကေတာ႔ အစုိးရနဲ႔ မဆုိင္ပါဘူး။ ဒါေပမဲ႔လည္း ငတ္ၿပတ္ၿပီး ေသႀကတယ္ဆုိတာကေတာ႔ က်ေနာ္ေလ႔လာမိသေလာက္ မႀကားဘူးတာ အမွန္ပါခင္ဗ်ာ။”

သူ႔ဘက္က အသံတိတ္ေနတယ္။ ဒါနဲ႔ နားေရာေထာင္ရဲ႕လား ဆုိတာသိခ်င္တာနဲ႔

“ဟလုိ..ဟလုိ”

“က်မလုိင္းေပၚမွာ ရွိေနပါတယ္။ ေၿပာေနတာကုိ နားေထာင္ေနတာပါ။”

“က်ေနာ္တင္ၿပခဲ႔တဲ႔ အေႀကာင္းအရာေတြ အားလုံးအတြက္ မွန္ကန္တယ္ဆုိတာ က်ေနာ္တာ၀န္ယူပါတယ္။”

“က်မလည္း အခုလုိ အစုိးရတရပ္က ၿပည္သူကုိ ထမင္းအငတ္မခံဘူး အစားအေသာက္အတြက္ စိတ္ပူစရာ မလုိေအာင္ ေထာက္ပံ႕ေပးထားတယ္ဆုိတာ မႀကားဘူးတာအမွန္ပါ။ ဗဟုသုတနည္းတယ္ ေၿပာလည္း ခံရမွာေပါ႔။”

က်ေနာ္ေတာ္ေတာ္ရင္ေလးသြားပါတယ္။ ကုိယ္ကအမွန္ကုိ တင္ၿပခဲ႔တာေတာင္မွ မလုိသူမ်ားက ကုိယ္႔လိပ္ၿပာ ကုိယ္မလုံလုိ႔ ေသြးထုိးတာနဲ႔ ယုံမွားသံသယ အၿဖစ္ခံလုိက္ရတယ္။ ဒါကလည္းရွင္းပါတယ္။ ၿမန္မာႏုိင္ငံမွာ စစ္အစုိးရက ၿပည္သူမဆုိထားနဲ႔ သူ႔စစ္တပ္ေတာင္ သူလုံေလာက္ေအာင္ ေပးထားႏုိင္တာမွ မဟုတ္တာ။ စစ္သားေတြ လစာဘယ္ေလာက္မ်ား ေပးထားႏုိင္လုိ႔လဲ။ ရိကၡာအလုံအေလာက္ ေထာက္ပံ႔မႈေရာ ၿပည္႔၀ပါရဲ႕လား ေမးခြန္းထုတ္စရာပါ။ အိမ္နီးခ်င္း ထုိင္းႏုိင္ငံေတာင္မွ စစ္သားတစ္ေယာက္အတြက္ လစာဟာ ပ်မ္းမွ် ေဒၚလာ၃၀၀ ဝန္းက်င္ေလာက္နဲ႔ ရိကၡာအလုံအေလာက္ ေထာက္ပံ႔ေပးထားႏုိင္ပါတယ္။

တုိင္းၿပည္မတုိးတက္ပဲနဲ႔၊ မခ်မ္းသာပဲနဲ႔ အဆင္႔မွီ တပ္မေတာ္တည္ေဆာက္ဘုိ႔ဆုိတာ အေတာ္ကုိ ခက္ခဲပါလိမ္႔မယ္။ ဒီေန႔ ၿမန္မာ႔တပ္မေတာ္ကုိ ၿပန္ႀကည္႔မယ္ဆုိ ဒုတိယကမၻာစစ္က စစ္တပ္ေတြရဲ႕ အေနအထားထက္မပုိဘူးလုိ႔ေတာင္ ေၿပာခ်င္ပါတယ္။ မာနနဲ႔ခံၿပီး ၿငင္းမယ္ဆုိရင္ ၿငင္းႏုိင္ပါတယ္။ (အရွိတရားဟာ အမွန္ဆုိတာကုိေတာ႔ မ်က္ကြယ္ၿပဳလုိ႔ မရနုိင္ေကာင္းပါဘူး)။

ဒါဘာၿဖစ္လုိ႔ ဒီလုိၿဖစ္ရတာလည္း ဆန္းစစ္ႀကည္႔ရေအာင္ပါ။ စနစ္ေႀကာင္႔ပါ။ သိပ္ေသခ်ာပါတယ္ စနစ္ပါ။ ဒီစနစ္ကုိ မေၿပာင္းပဲနဲ႔ တုိင္းၿပည္ဘယ္ေတာ႔မွ တုိးတက္ခ်မ္းသာလာမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒီအေႀကာင္းရာေတြကုိ တင္ၿပေရးသားၿခင္းအေပၚ ေမးခြန္းထုတ္လုိ႔ရပါတယ္။ ခင္ဗ်ားက အေမရိကားကုိ အထင္ႀကီး အားက်လုိ႔လားလုိ႔ ေမးခဲ႔ရင္ေတာင္မွ ဟုတ္ပါတယ္လုိ႔ ရဲ၀ံ႔စြာ ၀န္ခံပါ႔မယ္။ က်ေနာ္ ခ်မ္းသာတုိးတက္တဲ႔ ႏုိင္ငံကုိ အားက်လုိ႔ အတုယူဘုိ႔ ေရးသားတယ္ဆုိ ပုိမွန္ပါတယ္။

ေၿမာက္ကုိရီးယားလုိ ၿပည္သူေတြ ငတ္ၿပတ္ေနတာေတာင္ ေနာင္တမရေသးဘူး။ ႏ်ဴးကလီးယား တန္ခိုးနဲ႔ ေထာင္ေထာင္လုပ္ေနတဲ႔ တုိင္းၿပည္မ်ိဳးကုိ အားက်မခုိင္းပါဘူး၊ နအဖေၿပာေနသလုိ ၿမန္မာႏုိင္ငံဟာ အမွန္တကယ္ ဖြံ႔ၿဖိဳးပါတယ္ဆုိရင္ တၿခားက႑ကုိ မေၿပာပါဘူး။ တပ္မေတာ္ထဲမွာရွိေနတဲ႔ စစ္သားေတြကုိပဲ လုံေလာက္ေအာင္ ေထာက္ပံ႔ပါဦး။ အနည္းဆုံး ထုိင္းစစ္သားတစ္ေယာက္ရဲ႕ တစ္လလစာဟာ ေဒၚလာ ၃၀၀ေလာက္ ပ်မ္းမွ်ရွိတယ္ဆုိရင္၊ ၿမန္မာစစ္သားတေယာက္အတြက္ (ရုိးရုိးရဲေဘာ္ေပါ႔) ေဒၚလာ ၁၅၀ေလာက္ပဲ ေပးစမ္းပါဦး။ အဲဒါဆုိ ၿမန္မာ႔တပ္မေတာ္ အဆင္႔ရွိေနပါေသးတယ္ဆုိတာကုိ လက္ခံေပးလုိက္မယ္။

ႏိုင္ငံတႏုိင္ငံမွာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာ၊ တရားစီရင္ေရးအာဏာ၊ ဥပေဒၿပဳအာဏာ ဆုိတဲ႔ သုံးရပ္လုံးကုိ တစ္ေယာက္၊ တစ္စု၊ တစ္ဖြဲ႔က ခ်ဳပ္ကုိင္ထားရင္ အဲဒီႏုိင္ငံ မစြံဘူးသာ ၿပင္ေပေတာ႔၊ တခုခုေတာ႔ ခၽြတ္ယြင္းေနမွာ အမွန္ပဲ။ တရုတ္ၿပည္ကုိ ဥပမာေပးေၿပာခ်င္တယ္ ဆုိရင္ တရုတ္ၿပည္မွာ ကြန္ၿမဴနစ္ပါတီက ခ်ဳပ္ကုိင္ထားတယ္။ တုိင္းၿပည္စီးပြားေရး တုိးတက္တယ္ဆုိရင္ သန္းေထာင္နဲ႔ခ်ီၿပီး ရွိေနတဲ႔ လူေတြကုိ ထမင္းေႀကြးထားႏုိင္လား။ လူအခြင္႔အေရး တကယ္ၿပည္႔၀စြာ ရေနၿပီလား။ သတ္ခ်င္တုိင္းသတ္၊ ဖမ္းခ်င္တုိင္းဖမ္းေတြက ရွိေနဆဲပါ။ တည္ဆဲအစုိးရကုိ ဆန္႔က်င္လုိက္တာနဲ႔ ရက္ရက္စက္စက္ ႏွိပ္ကြပ္ေတာ႔တာပဲ။

အေမရိကားမွာ သမၼတေတာင္ ခံတြင္းမေတြ႔ရင္ ဆႏၵၿပလုိ႔ရတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ၿမိဳ႕ကုိ သမၼတ အုိဘားမားလာတယ္။ ၿမိဳ႕မွာ ဘာလႈပ္လႈပ္ရွားရွားမွ မရွိဘူး။ အားလုံးပုံမွန္ပဲ။ တခ်ိဳ႔သိေတာင္မသိႀကဘူး။ သူလာေတာ႔ သူ႔ကုိ မႀကိဳက္တဲ႔ သူေတြက ဆႏၵၿပႀကတာပဲ။ သမၼတကလည္း အဲဒီအေပၚ ေဒါသမထြက္ပါဘူး။ ၿပံဳးၿပီးေတာင္ လက္ၿပသြားေသးတယ္။ အေမရိကားမွာ ကုိယ္႔ဆႏၵကုိ လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ခြင္႔ရွိတယ္။ လူအေယာက္တစ္ရာထက္ မပိုရင္ သတင္းပုိ႔စရာ မလုိဘူး။ ဥပေဒေဘာင္အတြင္းက ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္း ဆႏၵထုတ္ေဖာ္ခြင္႔ၿပဳတယ္။ လြတ္လပ္စြာေရးသားခြင္႔ အၿပည္႔ရွိတယ္။ ႀကိဳက္တာေရးတင္ၿပ၊ ဒါေပမဲ႔ လူတစ္ဦးတစ္ေယာက္ရဲ႕ ဥပေဒပါ အခြင္႔ေရးေတြကုိေတာ႔ သြားမထိပါးနဲ႔။ လက္မခံဘူး၊ တရားစြဲခံရမယ္သာၿပင္။ ကုိယ္လုပ္တဲ႔လုပ္ရပ္၊ ကုိယ္ေရးသားတင္ၿပတဲ႔ အရာေတြအတြက္ ကုိယ္ကုိယ္တုိင္ တာ၀န္ခံႏုိင္ရမယ္။

လြတ္လပ္တဲ႔ ဒီမုိကေရစီ နုိင္ငံဆုိေပမဲ႔ ပရမ္းပတာ မထင္ေလနဲ႔။ (နအဖက မဟုတ္မမွန္ အေမရိကန္ဆုိရင္ ပရမ္းပတာႏုိင္ငံလုိ႔ ထင္ၿမင္ေအာင္ ၀ါဒၿဖန္႔ထားတာေလ)။ ဥပေဒေတြက အရမ္းတင္းႀကပ္တယ္။ အေမရိကားထဲမွာ ဘယ္သူမွ အိမ္ေရွ႔ထြက္ လမ္းမထြက္ အရက္ေသာက္လုိ႔ မရဘူး။ ဒါကုိ ဥပေဒနဲ႔ တင္းႀကပ္ထားတာ။ ေနာက္တခါ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာ အာဏာသုံးရပ္ကုိ သီးၿခားစီခြဲထားတာ။ မေရာဘူး။ ဥပေဒၿပဳသူေတြက ဥပေဒၿပဳ အလုပ္လုပ္၊ တရားစီရင္ရမဲ႔လူက တရားစီရင္၊ သမၼတက တုိင္းၿပည္အုပ္ခ်ဳပ္။ တခုနဲ႔တခု သြားလႊမ္းမုိးလုိ႔ မရဘူး။

ဘယ္သူကမွ ဘယ္သူ႔ကုိ ခ်ဳပ္ကုိင္လုိ႔မရဘူး။ သမၼတမွားရင္ အေရးယူခံရမွာပဲ (ကလင္တန္ ဥပမာႀကည္႔ပါ)။ သမၼတမုိ႔ သူလုပ္ခ်င္ရာလုပ္လုိ႔ မရဘူး။ ငါသမၼတဆုိၿပီး တရားစီရင္ေရးတုိ႔၊ ဥပေဒၿပဳေရးတုိ႔အေပၚ သြားအာဏာပါ၀ါၿပလုိ႔ မရဘူး။ အဲဒါ လြတ္လပ္တဲ႔ ဒီမုိကေရစီ (Liberal democracy)ရဲ႕ အႏွစ္သာရပါပဲ။

က်ေနာ္တုိ႔ ႏုိင္ငံအတြက္ ခ်က္ၿခင္းႀကီး ဒီလုိမၿဖစ္ႏုိင္ဘူး ဆုိတာေတာ႔ ေကာင္းေကာင္း သေဘာေပါက္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ႔ ယခုအခ်ိန္ကတည္းက အစမပ်ိဳးေသးဘူး ဆုိရင္ေတာ႔ ေနာင္ႏွစ္ေပါင္း ဘယ္ေလာက္ႀကာႀကာ ေမွ်ာ္လင္႔ရဦးမလည္း ဆုိတာက ေတြးမိတုိင္း စိတ္ပ်က္စရာပါ။

ေနာက္တခါ အေမရိကားမွာ ဥပေဒအရ ၿပင္းၿပင္းထန္ထန္ အေရးယူေဆာင္ရႊက္ေနတဲ႔ အရာတခုရွိတယ္။ အဲဒါက လူအခ်င္းခ်င္း အသားေရာင္၊ လူမ်ိဳး၊ ဘာသာဓေလ႔၊ ယဥ္ေက်းမႈ အစရွိတာေတြကုိ ထိခုိက္ေစာ္ကားရင္ ဥပေဒအရ ၿပင္းထန္စြာ အေရးယူ အၿပစ္ေပးတယ္။ လူသားအခ်င္းခ်င္း ခြဲၿခားဆက္ဆံရင္ ဥပေဒအရ ၿပင္းထန္စြာ အေရးယူ အၿပစ္ေပးတယ္။

က်ေနာ္တုိ႔ နုိင္ငံမွာ မလုိသူေတြ ေၿပာေနႀကတဲ႔ ကိစၥတခုက ေခါင္းထဲ၀င္လာလုိ႔ပါ။ အန္တီစုရဲ႕ အိမ္ေထာင္ေရးကိစၥ ေၿပာလုိက္ႀကတာ၊ ေရးလုိက္ႀကတာ ရစရာမရွိဘူး။ လူမ်ိဳးခြဲၿခား ႀကည္႔ၿမင္တတ္တဲ႔ အေတြးေခၚဆုိတာ ႏွစ္ေပါင္း ရာခ်ီၿပီး ေနာက္က် က်န္ရစ္ခဲ႔ပါၿပီ။

အေမရိကားမွာ လူသားတုိင္း ဥပေဒပါ အခြင္႔ေရးေတြကုိ တန္းတူခံစားခြင္႔ရွိတယ္။ သမၼတမုိ႔ ပုိေပးတာမ်ိဳး၊ မ်က္နွာမရွိလုိ႔ ပစ္ပယ္တာမ်ဳိး လုံးလုံးခြင္႔မၿပဳဘူး။ အစုိးရဟာ ႏုိင္ငံတြင္းမွာ မေၿပာနဲ႔ သူ႔ႏုိင္ငံသားေတြကုိ ႏုိင္ငံၿပင္ပ ေရာက္တာေတာင္ ေစာင္႔ေရွာက္တယ္။ အေမရိကံႏုိင္ငံသားမ်ား အၿခားႏုိင္ငံတခုခုမွာ ၿပသနာတခုနဲ႔ ရင္ဆုိင္ႀကဳံရၿပီဆုိ လုိက္လံေၿဖရွင္း ေစာင္႔ေရွာက္တယ္။ အနိမ္႔ဆုံး ရာဇ၀တ္ၿပစ္မႈ တစုံတရာ က်ဴးလြန္တယ္ ဆုိရင္ေတာင္မွ (က်ဴးလြန္ၿခင္းအတြက္ သက္ဆုိင္ရာႏုိင္ငံက ခ်မွတ္တဲ႔ ၿပစ္ဒဏ္ကုိ မကယ္တင္ႏုိင္တာမွအပ) က်န္တာ အကုန္ေစာင္႔ေရွာက္တယ္။ ဒါေပမဲ႔ ကယ္လုိ႔၊ ေတာင္းဆုိလုိ႔ ရႏုိင္ေသးတယ္ဆုိရင္ ကယ္တင္တယ္။

က်ေနာ္တုိ႔ ႏုိင္ငံသားေတြ ၿပည္ပႏိုင္ငံအသီးသီးမွာ အလုပ္လုပ္ေနႀကသူေတြေရာ၊ အေႀကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးေႀကာင္႔ ေရာက္ရွိေနႀကသူေတြေရာ အမ်ားႀကီးပါ။ ၿမန္မာသံရုံးဆုိတာ အခြန္ေကာက္တဲ႔ အလုပ္ကလြဲလုိ႔ ဘာမ်ား နုိင္ငံသား အခြင္႔ေရးကုိ အကာကြယ္ေပးနုိင္ပါသလဲ။ ထုိင္းႏုိင္ငံမွာ အသတ္ခံရတဲ႔ ၿမန္မာနုိင္ငံသားေတြဆုိတာ နည္းလုိ႔လား။ ၿဖစ္လာၿပီဆုိ ဆင္ေ၀ွ႔ရန္ေရွာင္၊ မ်က္ႏွာလႊဲခဲပစ္ စကားကလြဲလုိ႔ ဘာမွလုပ္မေပးခဲ႔ပါဘူး။ တကယ္ေတာ႔ က်ေနာ္တုိ႔ ႏုိင္ငံသာ စီးပြားဖြံၿဖိဳးတဲ႔ ႏုိင္ငံတႏုိင္ငံ ၿဖစ္ေနမယ္ဆုိရင္ ဘယ္သူ နုိင္ငံရပ္ၿခားကုိ ထြက္အလုပ္လုပ္ႀကမွာလဲ။

ႏုိင္ငံရပ္ၿခားကုိ ထြက္အလုပ္လုပ္ေနတဲ႔ သူေတြကုိေတာင္မွ ကၽြန္သြားခံႀကတယ္ဆုိတဲ႔ ရင္႔သီးတဲ႔ စကားေတြနဲ႔ ပုတ္ခတ္ေသးတာပဲ။ ကဲ.. ထားပါေတာ႔။ အဲဒီလူေတြက ကၽြန္သြားခံတယ္ဆုိ.. ခံခ်င္လုိ႔ ခံႀကတာလားေမးရင္.. ဘယ္လုိၿပန္ေၿဖမလဲ။ မိဘမေကာင္းေတာ႔ သူမ်ားအိမ္မွာ သြားၿပီး အေစခံလုပ္ ကုိယ္႔ဘ၀ကုိယ္ ရပ္တည္ရတဲ႔ သားသမီးမ်ားလုိပါပဲ။ အခ်ိန္တန္ရင္ မိဘက သားသမီးကုိ လုပ္ကုိင္မေကၽြးတဲ႔အၿပင္ သားသမီးလုပ္အားခထဲက အရက္ဖုိးၿဖတ္ေတာင္းတတ္တဲ႔ မိဘေတြ ႀကဳံဘူးပါတယ္။

ပညာေရးပုိင္းကုိ ႀကည္႔မယ္ဆုိရင္လည္း ကေလးတုိင္း ေက်ာင္းတက္ႏုိင္ရမယ္ဆုိတဲ႔ ေပၚလစီရွိတယ္။ ေငြေႀကးတစ္ၿပားတခ်ပ္မွ မကုန္တဲ႔အၿပင္ ေက်ာင္းမွာေတာင္ နံနက္စာ၊ ေန႔လည္စာေတြနဲ႔ ေႀကြးေသးတာ။ တကၠသိုလ္ ေကာလိပ္တက္မယ္ ဆုိရင္လည္း အမ်ိဳးမ်ိဳးေသာ ေထာက္ပံ႔ေႀကးေတြအၿပည္႔ (ေက်ာင္းေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ပုဂၢလိကပုိင္ေတြမ်ားတယ္။ ေက်ာင္းတက္ခအတြက္ ေငြေႀကးေပးရတယ္ - အဲဒီေငြေႀကးအတြက္ အစုိးရေတြ၊ ဘဏ္ေတြက ေပးတာ) လုပ္ငန္းခြင္ကုိ၀င္သြားၿပီဆုိ ၿပန္ဆပ္ရတာလည္း ရွိတယ္။ မဆပ္ရတာလည္း ရွိတယ္။

ေနာက္တခါ အလုပ္အေႀကာင္း နည္းနည္းေၿပာခ်င္တယ္။ အေမရိကားမွာ အလုပ္သမားအခြင္႔ေရး အၿပည္႔ရွိသဗ်။ အလုပ္သမားသမဂၢ ဆုိတာေတြက ေနရာတုိင္းမွာ။ အလုပ္ရွင္ေတြက ငါအလုပ္ရွင္ပဲဆုိၿပီး အလုပ္သမားေတြကုိ အႏုိင္က်င္႔လုိ႔ မရဘူး။ မတရားခုိင္းေစလုိ႔ မရဘူး။ အလုပ္သမားတစ္ေယာက္အတြက္ ရသင္႔တဲ႔ လုပ္အားခကုိ ဥပေဒနဲ႔ သတ္မွတ္ထားတယ္။ တနာရီ ၇.၂၅ ေဒၚလာထက္ ေလွ်ာ႔ေပးလုိ႔မရဘူး။

ေနာက္ က်ေနာ္တုိ႔ အာရွနဲ႔မတူတဲ႔ အခ်က္က ဒီမွာ တပတ္ကုိ နာရီ ၄၀ဆုိတာ ပုံမွန္အလုပ္ခ်ိန္ သတ္မွတ္ထားတယ္။ ဒီ႔ထက္ပုိရင္ အခ်ိန္ပုိလုပ္အားခေပါ႔။ အခ်ိန္ပုိ လုပ္အားခအတြက္ ပုံမွန္ထက္ တဆခြဲေပးရတယ္။ ဥပမာ ခင္ဗ်ားက တနာရီကုိ ၁၀ေဒၚလာရတယ္ဆုိ အခ်ိန္ပုိအတြက္ ၁၅ ေဒၚလာ သတ္မွတ္ထားတယ္။ လုပ္ငန္းခြင္အတြင္းမွာ တခုခုထိခုိက္အနာတရၿဖစ္တယ္ဆုိ ေလွ်ာ္ေႀကးေပးရတယ္။ အလုပ္လုပ္တဲ႔ ေနရာမွာလည္း ဥပေဒအရ သတ္မွတ္ထားတာက အလုပ္သမားတုိင္းကုိ ႏွစ္နာရီအလုပ္ၿပီးတုိင္း တခါနားခြင္႔ ရွိရမယ္တဲ႔။ (ဒါေပမဲ႔ ပ်မ္းမွ်အားၿဖင္႔ေတာ႔ ႏွစ္နာရီနဲ႔ သုံးနာရီႀကားေလာက္ မ်ားပါတယ္။ အလုပ္လုပ္ခ်ိန္ နာရီေပါ႔)။

ေနာက္တခုက အလုပ္ရွင္တေယာက္က အလုပ္သမားတစ္ေယာက္ကုိ အလုပ္ခန္႔လုိက္ၿပီဆုိ အဲဒီ႔အလုပ္သမားကုိ အေႀကာင္းမဲ႔ အလုပ္က ထုတ္ပစ္တာမ်ိဳး ဥပေဒက ခြင္႔မၿပဳဘူး။ ဆုိလုိတာက ဥပမာ သူအလုပ္လုပ္တာ မႀကိဳက္လုိ႔ ေနထုိင္မေကာင္း ခဏခဏၿဖစ္လုိ႔ စတာမ်ိဳးေတြေပါ႔။ ထုတ္ခဲ႔မယ္ဆုိ ေလွ်ာ္ေႀကးေပးရတယ္။ (ဒါေပမဲ႔ အလုပ္ရွင္မ်ားဟာ ဒါမ်ိဳးလုပ္ခဲပါတယ္။ ဘာလုိ႔လည္းဆုိေတာ႔ သူတုိ႔က ဥပေဒနားလည္ႀကတာမ်ားတယ္)။

ေၿပာရမယ္ဆုိ အမ်ားႀကီးေပါ႔ ၊ ေၿပာလုိ႔ကုန္မွာ မဟုတ္ဘူး။ စပ္မိလုိ႔ တခုရွိေသးတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ ႏုိင္ငံသားေတြက ရဲတုိ႔ စစ္သားတုိ႔ေတြ႔ရင္ အလုိလုိကုိ လိပ္ၿပာလန္႔ေနႀကတာ။ အဲဒါကုိ ဒီကရဲေတြက သေဘာေပါက္ပုံရတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ နုိင္ငံသားေတြ တခုခုၿဖစ္ၿပီဆုိ သူတုိ႔က မေႀကာက္ဘုိ႔ အရင္ဆုံးေၿပာတယ္။ ရဲဆုိတာ လူေတြကုိ ကူညီဘုိ႔ ေစာင္႔ေရွာက္ဘုိ႔ပဲ ေႀကာက္စရာမလုိဘူး။

တေန႔ႀကဳံရတဲ႔ အၿဖစ္ကေလးတခုေပါ႔..။ က်ေနာ္႔မိတ္ေဆြ တေယာက္က က်ေနာ္႔အိမ္ အလည္လာတယ္။ သူကအမ်ိဳးသမီးပါ။ သူ႔သားေလးနဲ႔ (၁၀လသားေလာက္ပဲရွိမယ္) လာေတာ႔ က်ေနာ္႔အိမ္ေရွ႕ကုိ အေရာက္ သူေမာင္းလာတဲ႔ ကားေပၚကဆင္း ကားတံခါးကုိပိတ္ က်ေနာ္႔အိမ္ေရွ႕က ဘဲလ္လာတီးတာေပါ႔ (က်ေနာ္ရွိမရွိေပါ႔ဗ်ာ)။ အဲသလိုနဲ႔ သူသတိတခု၀င္သြားတယ္။ ကားထဲမွာ သူ႔ကားေသာ႔ကုိ ထားခဲ႔ၿပီး တံခါးပိတ္လုိက္ေတာ႔ ကားတံခါးဖြင္႔လုိ႔ မရေတာ႔ဘူး။ ကေလးငယ္က ကားထဲမွာ၊ ၿဖစ္ခ်င္ေတာ႔ အဲဒီခါက်မွ ကေလးကလည္း ထငုိပါေလေရာ။ မေအလုပ္သူခမ်ာ ေၿခမကုိင္မိ လက္မကုိင္မိနဲ႔၊ ကားေသာ႔ကလည္း အပုိမရွိဘူးေလ။

ဒါနဲ႔ က်ေနာ္ ရဲကုိ ခ်က္ခ်င္း ဖုန္းဆက္လုိက္တယ္။ အက်ိဳးအေႀကာင္း ရွင္းၿပတယ္။ ေၿပာရင္ ယုံႏုိင္စရာေတာင္ မရွိဘူး။ ေနာက္ထပ္ ၁၅မိနစ္ေလာက္ပဲ ႀကာမယ္ထင္တယ္။ ရဲကားေရာက္လာတယ္။ သူတုိ႔နဲ႔အတူ တံခါးဖြင္႔ေပးဘုိ႔ ကၽႊမ္းက်င္သူပါ ပါလာတယ္ဗ်။ ကားေပၚက အၿမန္ဆင္း ကားကုိ တံခါးေကာက္ဖြင္႔လုိက္တာ ခ်က္ၿခင္းပဲ။ ၿပီးမွ ရဲအရာရွိ လုပ္တဲ႔ အမ်ိဳးသမီးက ကေလးကုိ ေကာက္ေပြ႔တဲ႔ၿပီး နမ္းရႈတ္ မိခင္ၿဖစ္သူဆီကုိ ၿပဳံးၿပဳံးႀကီး ၿပန္ေပးလုိက္တယ္။ မိခင္ၿဖစ္သူခမ်ာ ၀မ္းသာလုိက္တဲ႔ၿဖစ္ၿခင္း။ ကၽႊန္ေတာ္တုိ႔ ႏုိင္ငံက အၿဖစ္ေတြနဲ႔ မကြာလား။

ေနာက္တခါကေတာ႔ က်ေနာ္႔အမ်ိဳးသမီး။ တေနရာကုိ သြားႀကတာ အၿပန္မွာ သူ႔ကုိ ေၿပာလုိက္တယ္။ “ငါတုိ႔အၿပန္ တကၠစီနဲ႔ ၿပန္ရေအာင္”ဆုိၿပီး က်ေနာ္က ေဘးနားမွာရွိတဲ႔ ေစ်းဆုိင္ေလးထဲကုိ ခဏအ၀င္ အမ်ိဳးသမီးက ရဲကားကုိ တကၠစီမွတ္ၿပီး သြားတားတယ္ဗ်။ (သူကလည္း အဲသေလာက္တုံးတာ)။ ရဲကားကလည္း ရပ္ေပးၿပီး သူ႔ကုိေမးတယ္ ဘာအကူညီေပးရမလဲဆုိမွ အမ်ိဳးသမီးက ရဲကားမွန္း သိေတာ႔တယ္။ ဘာအကူညီေပးရမလဲေမးေတာ႔ က်ေနာ္႔အမ်ိဳးသမီးကလည္း အဂၤလိပ္လုိ မေၿပာတတ္ ဒုကၡေတြ႔ပါေလေရာ။

အဲဒါနဲ႔ က်ေနာ္႔ကုိ လက္ညႈိးထုိးၿပၿပီး သူက က်မအမ်ိဳးသား။ သူက အဂၤလိပ္လုိ ေၿပာတတ္တယ္။ က်မက မေၿပာတတ္ဘူးဆုိေတာ႔ ရဲက က်ေနာ္႔ဆီ တန္းတန္းလာေတာ႔တာပဲ။ က်ေနာ္လည္း ၿဗဳန္းကနဲဆုိေတာ႔ လန္႔သြားတယ္။ ေနာက္မွ ရဲကရွင္းၿပေတာ႔ က်ေနာ္ကလည္း ၿပန္ရွင္းၿပရေတာ႔တယ္။ အဲဒီရဲက က်ေနာ္႔ကုိ ဘာေၿပာသလဲ ဆိုေတာ႔ မင္းတို႔အာရွသားေတြက ဒီမွာ မ်က္စိခဏခဏလည္ၿပီး အိမ္မၿပန္တတ္ႀကဘူးတဲ႔.. ငါလုိက္ပုိ႔ရမလားတဲ႔။ က်ေနာ္လည္း အားနာသြားတာေပါ႔။ ရပါတယ္ ကုိယ္႔ဖာသာကုိယ္ ၿပန္တတ္ပါတယ္ ဆုိမွ က်ေနာ္႔ကုိ အၿပဳံးေတြနဲ႔ ႏႈတ္ဆက္ၿပီး ထြက္သြားတာ။ ဒါေတြဟာ က်ေနာ္႔ကုိယ္ေတြ႔ တကယ္႔အၿဖစ္ေတြပါ။

ေနာက္တခုက သက္ႀကီးရႊယ္အုိ လူႀကီးေတြကိစၥ။ က်ေနာ္ အေမရိကားထြက္လာေတာ႔ က်ေနာ္႔ အေမကုိပါ တပါတည္း ေခၚလာပါတယ္။ အေမက အသက္ ၆၅ႏွစ္ေက်ာ္ပါၿပီ။ ဒီေရာက္ေတာ႔ သက္ႀကီးပင္စင္ဆုိၿပီး အစုိးရက တစ္လကုိ ေဒၚလာ ၇၀၀နဲ႔ အစားေသာက္အတြက္ တစ္လကုိ ၂၀၀ စုစုေပါင္း ၉၀၀ ေထာက္ပံ႔ပါတယ္။ အဲဒါ အေမ အေမရိကားမွာ ေနထုိင္သမွ် ကာလပတ္လုံး ေပးသြားမွာပါ။ အဲဒီလိုဆုိေတာ႔ တခါက ကဗ်ာဆရာႀကီး ဦးတင္မုိး ေၿပာသြားတဲ႔ စကားေလးကုိ သြားသတိရမိတယ္။

“က်ေနာ္ တသက္လုံး လုပ္ေႀကြးၿပဳစုလာေသာ အမိၿမန္မာႏုိင္ငံမွ က်ေနာ္႔အား ေထာင္ခ်လုိက္ၿပီး၊ က်ေနာ္ တခါမွ လုပ္ေကၽႊးသမႈ မၿပဳခဲ႔ေသာ အေမရိကန္ၿပည္ေထာင္စုမွ က်ေနာ္႔အား ပင္စင္ေပးလုိက္ပါသည္တဲ႔။”

ကုိင္း၊ ေၿပာစမွတ္ကုိ တြင္ပါေလေရာ႔လားဗ်ာ။ အႏွစ္ခ်ဳပ္ကုိ ဆုိရရင္ေတာ႔ က်ေနာ္ ကုိယ္႔အမိနုိင္ငံကုိ တကယ္ခ်စ္ပါတယ္။ အခြင္႔ေရးေတြ ဘယ္ေလာက္ပဲ မ်ားေနပါေစ။ ကုိယ္႔ေၿမ ကုိယ္႔ေရမွာပဲ ေနခ်င္ပါတယ္။ မွန္တာေၿပာရရင္ အေမရိကားမွာ မေပ်ာ္ပါဘူး။ ဒါေပမဲ႔လည္း ၿပန္လုိ႔မွ အခြင္႔မသာေတာ႔ ဒီလုိပဲ ေနရေတာ႔တာေပါ႔။

က်ေနာ္တုိ႔ဟာ အၿမဲတမ္း ဆန္႔က်င္ေရးသမားေတြ မဟုတ္ဘူး၊ ဘာ႔ေႀကာင္႔ စစ္အာဏာရွင္ေတြကုိ တြန္းလွန္တုိက္ခုိက္ေနရတာလည္း ဆုိတာကုိ ဒီေဆာင္းပါးဖတ္ရင္ သေဘာေပါက္လာပါလိမ္႔မယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ အမိၿမန္မာနုိင္ငံကုိ တုိးတက္ခ်မ္းသာ ေစခ်င္တယ္၊ အေမရိကန္ေလာက္ မဆုိလုိဘူး။ ထုိင္းႏုိင္ငံေလာက္ တုိးတက္တယ္ ဆုိရင္ေတာင္ ေက်နပ္ေနမွာပါ။ (ထုိင္းႏုိင္ငံေတာင္မွ ၿမန္မာထက္ အမ်ားႀကီး တုိးတက္ေနၿပီ)။

က်ေနာ္႔တုိ႔ကုိ အုပ္ခ်ဳပ္ေနတဲ႔ အစုိးရဟာ ၿပည္သူလူထုကုိ မိဘသဖြယ္ ေႏြးေႏြးေထြးေထြး ႀကင္ႀကင္နာနာနဲ႔ သားသမီးေတြ ေကာင္းရာေကာင္းေႀကာင္းကုိ အၿမဲႀကိဳးစားအားထုတ္ေနတဲ႔ မိဘနဲ႔တူေသာ အစုိးရ ၿဖစ္ေစခ်င္တယ္။ ေသခ်ာတာတခုေတာ႔ ရွိတယ္ဗ်ာ။ စစ္အာဏာရွင္မ်ား ယေန႔လုပ္ေဆာင္ေနတဲ႔ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံအေၿခခံဥပေဒနဲ႔ တက္လာမယ္႔ အစုိးရသစ္ရဲ႕ စည္းကမ္းၿပည္႔၀ေသာ ဒီမုိကေရစီကေတာ႔ က်ေနာ္တုိ႔ အနာဂါတ္မွာ ေမွ်ာ္လင္႔ေနတဲ႔ မိဘနဲ႔တူေသာ အစုိးရကို ဘယ္လုိမွ ပုံေဖာ္လုိ႔ မရနုိင္ဘူးဆုိတာ ရဲရဲႀကီး အာမခံႏုိင္ပါတယ္။

မိဘနဲ႔တူေသာ အစုိးရကုိ က်ေနာ္တုိ႔ ၿပည္သူလူထုတရပ္လုံး ေတာင္းတလွပါၿပီ။ လုိခ်င္လွပါၿပီ။

အားလုံးကုိ ေလးစားစြာၿဖင္႔

(ေမာင္ေမာင္၀မ္း)

http://facebook.com/onemyat

 

ႏိုင္ငံေရးကို ျပက္ရယ္မျပဳပါနဲ႕

ႏိုင္ငံေရးကို ျပက္ရယ္မျပဳပါနဲ႕

သမိုင္းဆိုတာ လူမ်ိဳးတစ္မ်ိဳး၊ ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံရဲ႕ အသက္၀ိဥာဥ္ျဖစ္တယ္။ အသက္ကို ေစာင့္ေရွာက္သလို၊ ဂရုတစိုက္နဲ႔ ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္ရတယ္။ အရိပ္တၾကည့္ၾကည့္နဲ႕ တန္ဖိုးထား အေလးအျမတ္ ျပဳရတယ္။

အရွိကိုအရွိအတိုင္းၾကည့္

သမိုင္းကို ေမ့မပစ္ရ၊ ေဖ်ာက္မပစ္ရသလို ဖ်က္လည္း မပစ္ရဘူး။ ကိုယ္ၾကိဳက္သလို ျပဳျပင္တာလည္း မလုပ္ရဘူး။ အရွိကို အရွိအတိုင္း တန္ဖိုးထား ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္ရတယ္။ သမိုင္းကို ျပန္လည္ေလ့လာ သံုးသပ္တဲ့အခါမွာ သူ႕ေခတ္သူ႔အခါက အေျခအေနအတိုင္း သံုးသပ္ရတယ္။ ကိုယ့္ေခတ္ကိုယ့္အခါက အျမင္နဲ႕ သမိုင္းကို ဆံုးျဖတ္ရင္ အမွန္ကို မရႏိုင္ဘူး။ သမိုင္းကို ကိုယ့္အတၱေနာမတိနဲ႕ မၾကည့္ရပါဘူး။ ဆိုရွယ္လစ္စကား လူတိုင္းေျပာေနတဲ႔အခ်ိန္က သမိုင္း၀တၳဳေရးဆရာမ်ားက ေရွးဘုရင္မ်ားရဲ႕ ပါးစပ္က လုပ္သားျပည္သူတို႔၊ တိုင္းရင္းသားစည္းလံုးညီညြတ္ေရးတို႔၊ ျငိမ္းခ်မ္းစြာ ယွဥ္တြဲေနထိုင္ေရးတို႔ ဆိုတဲ့ စကားေတြ တြင္တြင္ၾကီး ေျပာခိုင္းၾကတာေတြ ဖတ္ခဲ့ရတယ္။ ပုဂံေခတ္ ပေဒသရာဇ္ရွင္ဘုရင္တစ္ပါးရဲ႕ အျမင္ေတြက၊ ႏွစ္ဆယ္ရာစု လူမႈေတာ္လွန္ေရးသမားတစ္ေယာက္ရဲ႕ အျမင္ေတြျဖစ္ျပီး၊ ရွင္ဘုရင့္ပါးစပ္က ဆိုရွယ္လစ္စကားေတြ ထြက္ေနေတာ့ ဖတ္ရတာ ေပါ့ပ်က္ပ်က္ျဖစ္ျပီး ၀တၳဳအေနနဲ႕လည္း မေကာင္း၊ သမိုင္းအေနနဲ႕လည္း အသံုးမက် ျဖစ္သြားေတာ့တယ္။

အကြဲေတြမီးေမာင္းထိုးျပ

အသံုးမက်ရံုဆို ေတာ္ေသးတယ္။ တစ္ခ်ိဳ႕က ျမန္မာ့သမိုင္းကို ေနာင္လာေနာက္သားေတြ အထင္ေသး အျမင္ေသးျဖစ္ျပီး ယံုတမ္းစကားေတြအျဖစ္ ျပက္ရယ္ျပဳေအာင္ တမင္လုပ္သလို ျဖစ္ေနတယ္။ အခုေခတ္မွာလည္း သမိုင္းကို ျပန္လည္ ေဖာ္ထုတ္ေနၾကတယ္။ ရည္ရြယ္ခ်က္ အမ်ိဳးမ်ိဳး၊ ပံုစံအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႕ တင္ျပၾကတယ္။ အမ်ားအားျဖင့္ စစ္မျဖစ္မီနဲ႕ စစ္ျပီးေခတ္ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးအေၾကာင္းေတြကို ေဖာ္ျပၾကတယ္။ အဲဒီလိုေဖာ္ျပရာမွာ ေကာင္းတဲ့ အပိုင္းကို မေဖာ္ျပၾကဘဲ၊ မေကာင္းတဲ့ အပိုင္းကိုခ်ည့္ ဆြဲထုတ္ေဖာ္ျပေနၾကတယ္။ ဖက္ဆစ္ဆန္႔က်င္ေရး၊ ႏိုင္ငံလြတ္လပ္ေရး ေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြကိုေတာ့ ခ်န္ထားျပီး၊ ဖဆပလနဲ႕ ကြန္ျမဴနစ္အကြဲ၊ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီအကြဲ၊ တည္ျမဲသန္႔ရွင္းအကြဲ၊ ဦးဗိုလ္သခင္အကြဲ စတဲ့ အကြဲအျပဲေတြကိုခ်ည့္ မီးေမာင္းထိုးျပေနတယ္။

ျမန္မာမ်ိဳးခ်စ္ၾကီးမ်ားရဲ႕၀ံသာႏု

ဖဆပလမတိုင္မီ ၀ိုင္အမ္ဘီေအ၊ ဂ်ီစီဘီေအေခတ္ေတြ အေၾကာင္းေဖာ္ျပေတာ့လည္း ေရွးျမန္မာ မ်ိဳးခ်စ္ၾကီးမ်ားရဲ႕ ကိုယ့္တိုင္းျပည္၊ ကိုယ့္လူမ်ိဳးအတြက္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ၾကတဲ့ ၀ံသာႏုရကၡိတ စိတ္ဓါတ္မ်ားကို လ်စ္လ်ဴရႈထားျပီး၊ အကြဲအျပဲေတြအေၾကာင္းခ်ည့္ တူးဆြရွာေဖြ ေဖာ္ထုတ္ေနၾကတယ္။ သင္ခန္းစာ ထုတ္ယူဖို႔ဆိုျပီး သံုးသပ္ျပသူမ်ားကလည္း၊ သံုးသပ္တဲ့ေခတ္ရဲ႕ အေျခအေနကို ထည့္မစဥ္းစားဘဲ၊ အခုႏွစ္ဆယ့္တစ္ရာစုအျမင္နဲ႕ ရႈုျမင္ သံုးသပ္တာမ်ိဳးပဲ လုပ္ေလ့ရွိၾကတယ္။ ဘာေၾကာင့္ ကြဲတာ ျပဲတာေတြကိုခ်ည့္ မီးေမာင္းထိုးျပေနၾကတာလဲလို႔ ေမးေတာ့၊ အကြဲအျပဲေတြေၾကာင့္ တိုင္းျပည္ ဘယ္ေလာက္ ဒုကၡေရာက္ခဲ့ရတယ္ဆိုတာ သင္ခန္းစာ ယူၾကေစခ်င္လို႔၊ ညီညြတ္ေစခ်င္လို႔ ဆိုတဲ့ အေျဖပဲ ခပ္လြယ္လြယ္ ေပးၾကတယ္။

ခုတ္ရာတျခားရွရာတျခား

ဒီလိုေဖာ္ျပခ်က္ေတြက လက္ေတြ႕မွာ ခုတ္ရာတျခား ရွရာတျခား ျဖစ္သြားတယ္ဆိုတာေတာ့ သူတို႕သတိမထားမိၾကဘူး။ သူတို႕ေဖာ္ထုတ္တာေတြကို ဖတ္ျပီး၊ စာဖတ္သူမ်ားရဲ႕ အျမင္မွာ ႏိုင္ငံေရးသမားမွန္သမွ် ဘယ္သူမွ မေကာင္းဘူး၊ ႏိုင္ငံေရးဆိုတာလည္း ကလိမ္ကက်စ္ လုပ္ေနၾကတာပဲ။ အခ်င္းခ်င္း အာဏာလုျပီး ခြက္ေစာင္းခုတ္ေနၾကတာပဲဆိုတဲ့ အျမင္ေတြပဲ ေပၚထြက္လာေစတယ္။ ဒီေန႔ဂ်ာနယ္ေတြမွာ ေဖာ္ျပေနတဲ့ သမိုင္းေၾကာင္းစာေတြ၊ ကာတြန္းေတြကိုၾကည့္ျပီး၊ ကေလးေတြကေတာင္ ႏိုင္ငံေရးသမားေတြကို ရယ္သြမ္းေသြးၾက၊ ျပက္ရယ္ျပဳၾက လုပ္တာေတြ႕ရတယ္။ ရင္နာစရာ သိပ္ေကာင္းတယ္။ ျမန္မာလူမ်ိဳးမွန္သမွ် ဦးညြတ္အေလးျပဳ ၾကတဲ့ “ရဲေဘာ္သံုးက်ိပ္” ဆိုတာ အားလံုးႏိုင္ငံေရးသမား သခင္ေတြဘ၀က ဗိုလ္ျဖစ္လာၾကတယ္ဆိုတာ ကေလးေတြ မသိႏိုင္ၾကေတာ့ဘူး။ ႏိုင္ငံေရးသမားေတြ ဘယ္သူမွမေကာင္းဘူးဆိုတဲ့ စကားကို ဟိုးတစ္ခ်ိန္တုန္းက ဂိုဏ္းအုပ္စုတစ္ခုက လူပုဂၢိဳလ္တစ္ခ်ိဳ႕နဲ႕ စာေရးဆရာတစ္ခ်ိဳ႕က ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရွိနဲ႕ တမင္တကာ ေၾကြးေၾကာ္ လႊင့္ထုတ္ခဲ့ၾကတာ ျဖစ္တယ္။

မတူညီမႈမ်ားျဖင့္ေပါင္းစည္းမႈ

ညီညြတ္ၾကေစခ်င္လို႔ဆိုတဲ့ စကားကလည္း မစဥ္းစားဘဲ ခပ္ေပါ့ေပါ့ေျပာရင္ အဓိပၸါယ္ေကာက္ လြဲျပီး တစ္လြဲဆံပင္ေကာင္း ျဖစ္သြားေစႏိုင္တာေၾကာင့္ သတိထားေျပာသင့္တယ္။ သဘာ၀ တရားၾကီးကိုက လူ႔ေလာကကို အသြင္သ႑ာန္အမ်ိဳးမ်ိဳး ကြဲျပားျခားနားမႈေတြနဲ႕ ဖန္တီးေပးထားတာ ျဖစ္တယ္။ မတူညီမႈမ်ား၏ ေပါင္းစည္းမႈကို အေျခခံထားတာျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း လူ႔ေလာကဟာ ဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္ျပီး အေရာင္စံု အေသြးစံုေတြနဲ႕ လွပသာယာတဲ့ ေနရာၾကီး ျဖစ္ေနတာပါ။ တစ္ေရာင္တည္းျခယ္တဲ့ ေလာကၾကီးဆိုရင္ ဘယ္ဒီလိုသာယာလွပေနေတာ့မွာလဲ။ ကြဲျပားျခားနားျခင္း ဆိုတာ သဘာ၀ျဖစ္လို႔ မလိုလားအပ္တဲ့အရာ မဟုတ္ဘူး။ ေၾကာက္စရာမဟုတ္သလို စက္ဆုပ္စရာလည္း မဟုတ္ဘူး။ ကြဲျပားျခားနားျခင္းေၾကာင့္ တိုက္ခိုက္ၾကတာမဟုတ္ဘူး။ “မတူညီမႈမ်ား၏ ေပါင္းစည္းမႈ” သေဘာကို လူေတြက နားမလည္ သေဘာမေပါက္လို႔ တိုက္ၾက ခိုက္ၾကတာ ျဖစ္တယ္။

ရန္ျဖစ္တာမျပည့္၀လို႔

အယူအဆမတူတာ သေဘာထား ကြဲျပားျခားနားတယ္ဆိုတာ သဘာ၀ပဲ။ အယူအဆမတူလို႔ ရန္ျဖစ္တယ္ဆိုတာက၊ မျပည့္၀တဲ့သေဘာ၊ မရင့္က်က္တဲ့ သေဘာျဖစ္တယ္။ လူတိုင္း ကိုယ္ယံုခ်င္တာ လြတ္လပ္စြာ ယံုခြင့္ရွိတယ္။ အခိုင္အမာကိုင္စြဲထားခြင့္ ရွိတယ္ဆိုတာကို နားလည္ သေဘာေပါက္ျပီး မျငိဳမျငင္ လက္ခံႏိုင္ျခင္းဟာ စိတ္ယဥ္ေက်းမႈ အထက္တန္းက်သူမ်ားရဲ႕ အေျခခံလူ႔က်င့္၀တ္ တစ္ခုျဖစ္တယ္။ ဒီမိုကေရစီရဲ႕ အႏွစ္သာရလည္း ျဖစ္တယ္။ ေရကိုသားလို႕ အၾကားမထင္ဆိုတဲ့ ညီညြတ္ေရးမ်ိဳးဟာ စကားအျဖစ္သာ ေျပာလို႕တင့္တယ္တာ။ တကယ္ လက္ေတြ႕ေတာ့ မရွိႏိုင္ဘူး။ တစ္ေသြးတစ္သံတစ္မိန္႔ဆိုတဲ့ ညီညြတ္ေရးစကားမ်ိဳးနဲ႕ တစ္သားတည္း ညီညြတ္ေရးဆိုတဲ့ စကားမ်ိဳးဟာ၊ အဓိပၸါယ္ေကာက္ အယူလြဲရင္ တစ္လြဲ ဆံပင္ေကာင္းျဖစ္ျပီး အၾကြင္းမဲ့ အာဏာရွင္စနစ္ကို ဦးတည္ ေရာက္ရွိသြားေစႏိုင္တယ္။ သတိထား သံုးသင့္တယ္။

အစြဲေတြခၽြတ္ပစ္ရမယ္

လက္ရွိ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အေျခအေနဟာ ႏွစ္ငါးဆယ္နီးပါး တစ္ပါတီ၊ တစ္ဖြဲ႕တစ္စည္းရဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္မႈကေန ဒီမိုကေရစီ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ဆီ ကူးေျပာင္းဖို႔ တာစူေနတဲ့ အခ်ိန္ကာလ ျဖစ္တယ္။ ဒီအခ်ိန္ ဒီကာလမွ လူတိုင္းရဲ႕ ေခါင္းထဲမွာ ရိုက္သြင္းခံထားရတဲ့ (brain washed လုပ္ခံထားရတဲ့) ႏိုင္ငံေရးဆိုတာ၊ ကိုယ္နဲ႕ မဆိုင္ဘူး၊ အုပ္ခ်ဳပ္သူ လူတစ္စုနဲ႕ပဲ ဆိုင္တယ္၊ ၀င္မစြက္နဲ႕ ၀င္မပါနဲ႕၊ ေၾကာက္စရာ ေကာင္းတယ္၊ စက္ဆုပ္စရာ ေကာင္းတယ္၊ ႏိုင္ငံေရး သမားဆိုရင္ ဘယ္သူမွ မေကာင္းဘူးဆိုတဲ့ အစြဲအယူအဆေတြကို ေခ်းခၽြတ္ပစ္ဖို႔ အမ်ားၾကီး ၾကိဳးစားၾကရမယ္။ တိုင္းသူျပည္သားအားလံုး လွည္းေန ေလွေအာင္း ျမင္းေဇာင္းမက်န္၊ အားတက္သေရာ၊ တက္တက္ၾကြၾကြ ပါ၀င္မလာသေရြ႕ ဘယ္လို ဒီမိုကေရစီ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရးမွ မေအာင္ျမင္ႏိုင္ဘူး။

ေက်းဇူးမေမ့သင့္

ဒီလိုအေျခအေနမွာ သမိုင္းျဖစ္စဥ္ေတြထဲက မေကာင္းတဲ့ အစိတ္အပိုင္းေတြကို ဆြဲထုတ္ျပီး မီးေမာင္းထိုးတင္ျပေနၾကတာမ်ိဳးေတြကို ဆင္ျခင္သင့္ၾကတယ္လို႔ သေဘာရပါတယ္။ ေရွးက ႏိုင္ငံေရးသမားၾကီးေတြနဲ႕ ႏိုင္ငံေရး ပါတီၾကီးေတြရဲ႕ ၾကိဳးပမ္းအားထုတ္မႈေတြေၾကာင့္ လြတ္လပ္တဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံရယ္လို႔ ျဖစ္တည္လာရတာကို ေက်းဇူးမကန္းသင့္ဘူး။ ႏွစ္ေပါင္းတစ္ရာေက်ာ္ နယ္ခ်ဲ႕ဆန္႔က်င္ေရး တိုက္ပြဲမ်ားအတြင္း၊ ဖက္ဆစ္ဆန္႔က်င္ေရး တိုက္ပြဲမ်ားအတြင္း၊ အသက္စြန္႕ခဲ့ၾကရတဲ့ မ်ိဳးခ်စ္ အာဇာနည္ သူရဲေကာင္းမ်ားရဲ႕ ေက်းဇူးကိုလည္း မေမ့သင့္ၾကပါဘူး။

လူထုစိန္၀င္း

ေအာက္တိုဘာလ ၁၀ရက္၊ ၂၀၁၀ျပည့္ႏွစ္။

http://www.luduseinwin.com/ 

Video of Aung San Suu Kyi released, met by cheering crowd

ျမန္မာစတုိင္ဂ်ာနယ္ (အတြဲ ၁၊ အမွတ္ ၅)

Myanmar's Style (Vol 1, No 5) PDF

မေလးရွားရွိ ျမန္မာ အကူအညီေပးေရး အဖြဲ႔မ်ား ဒုကၡသည္မွတ္ပံုတင္ခြင့္ ေရာင္းစား

မေလးရွားရွိ ျမန္မာ အကူအညီေပးေရး အဖြဲ႔မ်ား ဒုကၡသည္မွတ္ပံုတင္ခြင့္ ေရာင္းစား

ကိုေထြး Monday, October 04, 2010

မေလးရွားႏိုင္ငံရွိ ကုလသမဂၢ ဒုကၡသည္မ်ားဆိုင္ရာ မဟာမင္းႀကီး႐ံုး (UNHCR) က ျပဳလုပ္ေပးေနသည့္ ဒုကၡသည္ မွတ္ပုံတင္ခြင့္ကို ရရွိေနေသာ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားက ယင္းမွတ္ပုံတင္ခြင့္ကို အက်ိဳးစီးပြားအတြက္ ေရာင္းစားေနေၾကာင္း သတင္းရရွိသည္။

မေလးရွားႏိုင္ငံရွိ အမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ လြတ္ေျမာက္နယ္ေျမ (မေလးရွား) (NLD-LA)၊ ဗမာဒုကၡသည္ ကယ္ဆယ္ေရး အသင္း (BRO)၊ ခ်င္းဒုကၡသည္ေကာ္မတီ (Chin Refugee Committee-CRC)၊ ရခိုင္ဒုကၡသည္ ကယ္ဆယ္ေရးအဖြဲ ့(ARRC) အပါအဝင္ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားက ယင္းသုိ႔ ျပဳလုပ္ေနျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း မေလးရွားႏိုင္ငံ ကြာလာလမ္ပူေရာက္ မ်က္ျမင္သက္ေသ ျမန္မာအသိုင္းအ၀န္းက ေျပာသည္။

BRO ႏွင့္ NLD-LA အဖြဲ႔၀င္ တဦးျဖစ္ေသာ ကိုေမာင္က “က်ေနာ့္မွာ အဖြဲ႔၀င္ကတ္လည္းရွိတယ္။ လစဥ္ေၾကး ရင္းဂစ္ ၆၀ (၁၈၀၀ က်ပ္) ေလာက္ေပးလာတာ တႏွစ္ေလာက္ရွိၿပီ။ အခု UN က ဒုကၡသည္ မွတ္ပုံတင္ခြင့္ ေပးေတာ့လည္း က်ေနာ့္ကို ဘာမွ မေျပာဘူး။ ပိုက္ဆံေပးႏိုင္တဲ့သူေတြကို ေပးလိုက္တယ္။ ပိုက္ဆံယူၿပီး လုပ္ေနၾကတယ္” ဟုေျပာသည္။

UNHCR က ဒုကၡသည္ မွတ္ပုံတင္ျခင္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ အေထာက္အထားမ်ား ထုတ္ေပးျခင္းကို ၾသဂုတ္လ ၁၇ ရက္ ေန႔မွ စက္တင္ဘာလ ၁၉ ရက္ေန႔အထိ ျပဳလုပ္ေပးခဲ့သည္။

“မေလးရွားမွာ က်ေနာ္ေနထိုင္ခြင့္အတြက္ လတ္မွတ္ တခုမွမရွိဘူး။ UNHCR ကလည္း အဲဒီလို အဖြဲ႔အစည္းေတြကိုပဲ ထုတ္ေပးတယ္” ဟု သူက ဆက္လက္ ေျပာဆိုသည္။

ရခိုင္ႏွင့္ ဗမာမ်ားကို မေလးရွား UNHCR က ႏွစ္အတန္ၾကာ လ်စ္လ်ဴ႐ႈထားၿပီးေနာက္ ယခုႏွစ္တြင္ ပထမဆံုးအႀကိမ္အျဖစ္ ဒုကၡသည္ မွတ္ပံုတင္ရန္ လူဦးေရ ၆၀၀၀ ခန္႔ကို ျမန္မာ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားထံ ခ်ေပးခဲ့ေၾကာင္း ယင္းအဖြဲ႔အစည္းမ်ားႏွင့္ နီးစပ္သူမ်ားက ဆိုသည္။

UNHCR တြင္ ဒုကၡသည္ အျဖစ္ မွတ္ပုံတင္ခြင့္ ရရွိထားသူမ်ားသည္ ေဆးကုသမႈခံယူပါက ကုန္က်စရိတ္၏ တ၀က္သာ က်ခံရမည္ျဖစ္သည့္အျပင္ မေလးရွား အာဏာပိုင္မ်ား၏ ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းျခင္းခံရပါက UN တာ၀န္ရွိသူမ်ားက လိုက္လံ ေဆာင္ရြက္ေပးေလ့ရွိသျဖင့္ မေလးရွားရွိ ျမန္မာ အလုပ္သမားမ်ားအၾကား ဒုကၡသည္ မွတ္ပုံတင္ခြင့္ ေရပန္းစားလ်က္ရွိသည္။

မေလးရွားတြင္ လာေရာက္ အလုပ္လုပ္ကိုင္ေနေသာ ဆန္နီက “က်ေနာ့္ သူငယ္ခ်င္းက NLD-LA နဲ႔ မွတ္ပုံတင္တာ ရင္းဂစ္ ၇၀၀ (က်ပ္ ၂ သိန္း ၁ ေသာင္းခန္႔) ေပးရတယ္။ BRO က ရင္းဂစ္ ၅၀၀ (က်ပ္ ၁ သိန္းခြဲ) ေပါက္ေစ်းရွိတယ္။ က်ေနာ္လည္း မွတ္ပုံတင္၊ မတင္ စဥ္းစားေနတာ” ဟု ဧရာ၀တီသုိ႔ ေျပာသည္။

CRC ၊ NLD-LA ၊ BRO စေသာ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားႏွင့္ ဆက္သြယ္၍ မွတ္ပုံတင္ပါက ရင္းဂစ္ ၃၁၀ မွ ရင္းဂစ္ ၇၀၀ အထိ ေပါက္ေစ်းရွိၿပီး အခေၾကးေငြေပး၍ ေဆာင္ရြက္ျခင္းသည္ အဖြဲ႔၀င္မ်ားထက္ ဒုကၡသည္အျဖစ္ မွတ္ပုံတင္ခြင့္ရရန္ ပိုမို ေသခ်ာေၾကာင္းလည္း သိရသည္။

ေရႊ႕ေျပာင္း အလုပ္သမား အေရး ေဆာင္ရြက္ေပးေနသည့္ ကိုေက်ာ္ထူးေအာင္က “မေလးရွား NLD က ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲ ဆန္႔က်င္ေရး ေဆာင္ရြက္ေနသလိုလို အသံလႊင့္တယ္။ တကယ္ေတာ့ ဒုကၡသည္ မွတ္ပုံတင္ခ်င္တဲ့သူေတြဆီက ပိုက္ဆံ ေကာက္ေနတာ။ အဲဒါကို မခံခ်င္လို႔ အလိမ္ခံရတဲ့ လူတေယာက္နဲ႔ အင္တာဗ်ဴးကို က်ေနာ္ ဘေလာ့ဂ္ေပၚမွာ တင္လိုက္တယ္” ဟု ဆိုသည္။

ယင္းစြပ္စြဲခ်က္ကို မေလးရွား NLD-LA ႏွင့္ ARRC တို႔က ျငင္းဆိုခဲ့ေသာ္လည္း BRO အဖြဲ႔ကမူ ယင္းကိစၥအတြက္ ေျဖၾကားေျပာဆိုႏိုင္မည့္သူ မရွိဟု ဧရာ၀တီက ဆက္သြယ္ရာတြင္ ျပန္ၾကားခဲ့သည္။

မေလးရွား UNHCR သည္ ျမန္မာႏွင့္ ရခုိင္မ်ားကို ဒုကၡသည္အျဖစ္ အသိအမွတ္ မျပဳဘဲ ဘာသာေရး၊ လူမ်ိဳးေရး ခြဲျခားမႈမ်ားေၾကာင့္ ဇြန္လ ၆ ရက္ေန႔က ရခိုင္ ဒုကၡသည္ ၅၀၀ ခန္႔ UNHCR ႐ံုးေရွ႕တြင္ ဆႏၵျပခဲ့ၾကသည္။

တလလွ်င္ ၂ ႀကိမ္ ထုတ္ေ၀ ျဖန္႔ခ်ိေနသည့္ မေလးရွားႏိုင္ငံ အေျခစိုက္ သူရိယ ဂ်ာနယ္ အယ္ဒီတာက “UNHCR က ခ်င္းနဲ႔ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြကို အခြင့္အေရး ပုိေပးထားတယ္။ တျခားလူမ်ိဳးေတြကိုေတာ့ ခြဲျခားဖိႏွိပ္မႈေတြ လုပ္ေနတယ္။ ဒါဟာ ဒုကၡသည္ အစစ္ေတြ မွတ္ပုံတင္ခြင့္ရဖို႔အတြက္ အခက္အခဲ ျဖစ္တယ္” ဟု ေျပာသည္။

“က်ေနာ္မွတ္မိသေလာက္ ေျပာရရင္ အရင္က မေလး UNHCR မွာ ခ်င္းစကားျပန္ တေယာက္ပဲ ထားေပးတယ္။ တျခားလူမ်ိဳးေတြအတြက္ စကားျပန္မရွိဘူး” ဟုလည္း ၎က ဆက္လက္ေျပာဆိုသည္။

ဧရာ၀တီက ယင္းစြပ္စြဲခ်က္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ UNHCR ကို ဆက္သြယ္ခဲ့ေသာ္လည္း တစုံတရာ ေျဖၾကားျခင္း မရွိခဲ့ေပ။

ခ်င္းေခါင္းေဆာင္မ်ားက မေလးရွားရွိ UNHCR သို႔ သြားေရာက္ ေတာင္းဆိုမႈေၾကာင့္ ဒုကၡသည္မ်ားအျဖစ္ ခ်င္းလူမ်ိဳးမ်ားကို ၂၀၀၁ မွ စတင္၍ အသိအမွတ္ ျပဳခဲ့ေၾကာင္း၊ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ ဇြန္လမွ ၂၀၁၀ မတ္လ အထိ CRC ကို ဒုကၡသည္ ၁၀၀၀၀ မွ ၁၅၀၀၀ အထိ လတ္မွတ္မ်ား ထုတ္ေပးခဲ့ၿပီးျဖစ္ေၾကာင္း CRC မွ ပူးတြဲ အေကာင္ထည္ေဖာ္သူ တဦးျဖစ္သူ Kennedy Lal Ram Lian က ေျပာသည္။

“က်ေနာ္တို႔ ကိုယ္တိုင္ကလည္း ေသာင္းဂဏန္းေလာက္ရွိတဲ့ လူေတြကို လိုက္ၿပီးေတာ့ မႀကီးၾကပ္ႏို္င္ေတာ့ အဖြဲ႔ခြဲေလးေတြကိုပဲ ကိုင္တြယ္ခိုင္းတယ္။ သူတို႔ ကိုင္တြယ္ထားတဲ့ စာရင္းေတြဆိုေတာ့ အဲဒီမွာ တခ်ိဳ႕ လြဲေခ်ာ္မႈေတြ ရွိေကာင္း ရွိႏိုင္ပါတယ္။ ဒီကိစၥကို အတိအက် သြားၿပီးေတာ့ ေလ့လာႏိုင္တဲ့ အတိုင္းအတာ မရွိဘူး” ဟု ၎က ဆိုသည္။

ခ်င္းအဖြဲ႔ အေနျဖင့္ မွတ္ပုံတင္ေၾကးအျဖစ္ လူတဦးလွ်င္ ရင္းဂစ္ ၃၀ (က်ပ္ ၉၀၀၀ ခန္႔) ေကာက္ခံေၾကာင္း၊ ဒုကၡသည္ မွတ္ပုံတင္ခြင့္အတြက္ ကူညီ ေဆာင္ရြက္ေပးရသူမ်ားကို ဖုန္းခ၊ ခရီးစရိတ္ စေသာ ကုန္က် စရိတ္မ်ားအတြက္ ျပန္လည္ေထာက္ပံ့ ေပးရသည္မ်ားလည္း ရွိေၾကာင္း ဆိုသည္။

သုိ႔ေသာ္လည္း CRC ႏွင့္ ဒုကၡသည္ မွတ္ပုံတင္ခြင့္ ရရွိရန္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည့္ အမည္မေဖာ္လိုသူ တဦးက ဒုကၡသည္ လတ္မွတ္ရရွိေရး အတြက္ CRC က ရင္းဂစ္ ၃၅၀၀ (က်ပ္ ၁၀ သိန္းေက်ာ္) ခန္႔ ေတာင္းဆိုေၾကာင္း၊ မွတ္ပုံတင္ရန္အတြက္ တခုတည္းကိုမူ ရင္းဂစ္ ၁၂၀၀ (က်ပ္ ၃ သိန္းခြဲေက်ာ္) ေပးရေၾကာင္း ဆိုသည္။

“ဒုကၡသည္ျဖစ္ၿပီးေတာ့ တတိယႏိုင္ငံမွာ အေျခခ်ဖို႔ အတြက္ ရင္းဂစ္ ၃၅၀၀ ေပးရတာ တန္တယ္လို႔ သူတို႔က ေျပာတယ္၊ UN မွာ အင္တာဗ်ဳးအတြက္လည္း သူတို႔က ေရးေပးတယ္” ဟု ၎ ကဆိုသည္။

ၾသဂုတ္လကုန္အထိ ဒုကၡသည္ ၉၀၃၀၀ ခန္႔ ဒုကၡသည္အျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳရန္ စာရင္းေပးခဲ့ေၾကာင္း၊ ယင္းတုိ႔ အထဲတြင္ ၈၃၀၀၀ သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ခ်င္း ၃၈၅၀၀၊ ရိုဟင္ဂ်ာ ၁၉၇၀၀၊ ျမန္မာ မြတ္ဆလင္ ၇၄၀၀၊ မြန္ ၃၉၀၀၊ ကခ်င္ ၃၅၀၀ ခန္႔ ျဖစ္ၿပီး တျခား တုိင္းရင္းသား လူနည္းစုမ်ားလည္း ပါ၀င္ေၾကာင္း မေလးရွား UNHCR အင္တာနက္ စာမ်က္ႏွာတြင္ ေရးသား ထားသည္။

ဒုကၡသည္မ်ား ခုိလႈံခြင့္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ကုလသမဂၢ၏ သေဘာတူစာခ်ဳပ္တြင္ မေလးရွားႏိုင္ငံသည္ ပါ၀င္ လက္မွတ္ ေရးထိုးထားျခင္း မရွိေၾကာင္း သိရသည္။

မေလးရွားႏိုင္ငံရွိ ဒုကၡသည္မ်ားသည္ တတိယႏိုင္ငံမ်ားသို႔ သြားေရာက္ေနထိုင္ခြင့္ရရန္ ေစာင့္ဆိုင္းေနစဥ္အတြင္း ျပင္ပတြင္ အလုပ္လုပ္ပိုင္ခြင့္ ရရွိၾကသည္။

ဒုကၡသည္အျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳခံရသူမ်ားသည္ UNHCR ၏ အစီအစဥ္ျဖင့္ တတိယႏိုင္ငံမ်ား ျဖစ္သည့္ ကေနဒါ၊ အေမရိကန္၊ ၾသစေၾတးလ်၊ ဒိန္းမတ္၊ နယူးဇီလန္၊ ဆီြဒင္ႏွင့္ ခ်က္သမၼတႏိုင္ငံတြင္ သြားေရာက္ အေျခခ်ေနထိုင္ခြင့္ ရၾကသည္။

ဆင္းရဲသည့္ အာရွႏုိင္ငံမ်ားမွ အလုပ္သမား အမ်ားအျပား မေလးရွားႏုိင္ငံတြင္ သြားေရာက္ အလုပ္လုပ္ကုိင္လ်က္ ရိွသည္။ ထုိအထဲတြင္ ျမန္မာျပည္သား ၅ သိန္းခန္႔ ရိွမည္ဟု ခန္႔မွန္းၾကသည္။ နယ္စပ္မွ တရားမဝင္ ဝင္ေရာက္ၿပီး အလုပ္ရွာေဖြသူမ်ား ရိွသက့ဲသုိ႔ အလုပ္သမား ေအဂ်င္စီမ်ားႏွင့္ ဆက္သြယ္ၿပီး တရားဝင္ သြားေရာက္သူမ်ားလည္း ရိွေနသည္။

© ဧရာဝတီ

http://www.irrawaddy.org/bur

UNHCR Affiliates Accused of Refugee Corruption

UNHCR Affiliates Accused of Refugee Corruption
By KO HTWE Saturday, October 2, 2010

KUALA LUMPUR—Several Burmese organizations in Malaysia, which are affiliated with the United Nations High Commissioner for Refugees (UNHCR), are selling resettlement registrations for profit to refugees, according to victims of the scheme and witnesses in the Malaysian capital of Kuala Lumpur.

The groups in question include the Chin Refugee Committee (CRC), the National League for Democracy (Liberated Area) Malaysia (NLDLA), the Burma Refugee Organization (BRO) and the Arakan Refugees Relief Committee (ARRC). But sources say other affiliated groups, including several ethnic representatives, are also involved.

Earlier this year, the UNHCR began delegating the authority for issuing resettlement registration documents to Burmese groups based in Malaysia. Refugees who are recommended for resettlement by the agencies are then interviewed by the UNHCR. The exception is the CRC, which was first authorized to register its people for resettlement in 2001.

The UNHCR began issuing registration documents for Burmese refugees on Aug. 17 in a process that ended on Sept. 19. According to the sources, some 6,000 refugees from Burma were recommended for resettlement during that period.

Speaking to The Irrawaddy, Ko Maung, a member of both the BRO and NLDLA, said, “I became a member of two organizations doing business with the Burmese refugees. I have paid a so-called 'membership fee' of 60 Malaysian Ringgit (US $20) per month to each group for one year now. But when the UNHCR began registering refugees, I was overlooked for others who had paid more money.

“I’ve no document to live in Malaysia,” he added. “I am frustrated that the UNHCR passed responsibility [for the registration process] to other organizations and that it is not involved directly with the refugees.”

Possession of UNHCR registration documents are highly prized among Burmese refugees in Malaysia because it offers them some protection if they are arrested by the Malaysian authorities. Registered refugees also qualify for half-price medical services at several local hospitals.

Fees to register with brokers such the CRC, the BRO and the NLDLA have gone up since the process began from 310 Ringgit ($100) to 700 Ringgit ($225), say sources. In each case, the Burmese groups then promise to put the paying refugees on a priority list with the UN, the sources said.

“I heard that the BRO was charging 500 Ringgit ($160) to register a refugee while the NLDLA was charging 700 Ringgit,” said Sunny, a Burmese migrant worker who came to Malaysia with a work permit. “I cannot decide whether I should register or not.”

Burmese refugees who are registered for resettlement by the UNHCR frequently wait for up to one year or longer for resettlement toa third country.

“In general, many Burmese migrants think that the Malaysian-based NLDLA is organizing a boycott for the upcoming election, but what they are really doing is cheating money out of people who want refugee registration.” said Kyaw Htoo Aung, a social worker who works with illegal Burmese migrants. “I cannot stand it. I have interviewed victims of the scheme and posted their testimonies on my blog.”

Both the NLDLA and the ARRC refuted the accusations when contacted by The Irrawaddy. The BRO said it has no spokesperson who can comment on the matter.

Ethnic Burman and Arakanese people were not recognized as “refugees” by the UN until this year. About 50 Arakanese protested on June 6 outside the UNHCR office in Malaysia, saying the UN was discriminating between different Burmese ethnic groups and religious affiliations.

Yan Naing Tun, the editor of Thuriya, a bi-monthly journal based in Kuala Lumpur, said, “The UNHCR give first priority to Chins and Rohingyas. They discriminate against other ethnicities. It has become very difficult for real refugees to get registered.

“As far as I can remember, the UNHCR employed a Chin translator when it started the operation,” he added. “However, they did not employ translators for other ethnicities, including Burmese.”

The UNHCR did not respond to the accusations when contacted by The Irrawaddy.

The CRC said that in 2001 several Chin leaders urged the UNHCR to grant refugee registration to their people and that the process began that same year. 

It said that between June 2009 and March 2010 some 10,000 to 15,000 Chin refugees were registered with the UNHCR.

Speaking to The Irrawaddy on Friday, Kennedy Lal Ram Lian, the coordinator of CRC, said, “There are so many registered [Chin] refugees that we cannot monitor them all. We had to form a subcommittee.”

He added that the CRC did not collect money for registration from the refugees, only a fee for transportation, phone calls and expenses—about 30 Ringgit ($10) per person.

However, according to several of those who consider themselves victims of the scheme, a person who wants to get refugee status through the CRC must pay at least 3,500 Ringgit ($1,133) to cover the entire process. They told The Irrawaddy that others pay the minimum fee, which is 1,200 Ringgit ($390), just to register with the CRC.

“The CRC told me it was worth paying the full [3,500 Ringgit] fee because it would guarantee me a place on the resettlement list,” said Ko Aung, who spoke on condition of a pseudonym.

The Malaysian government has cooperated with the UNHCR on humanitarian grounds since 1975 even though Malaysia has not signed the “UN Convention Protocol Relating to the Status of Refugees.” Burmese refugees have since been sent to third countries including the United States, Canada, Australia, France, New Zealand, Sweden, Finland, Denmark and Norway.

According to the Malaysia UNHCR website at the end of August, there are some 90,300 refugees and asylum-seekers registered with their office; of which about 83,000, or 90 percent, are from Burma. Of that number, about 38,500 are Chins, 19,700 are Rohingyas, 7,400 are Burmese Muslims, 3,900 are Mon, and 3,500 are Kachins or from other smaller ethnic minorities.

© Irrawaddy Publishing Group.

http://www.irrawaddy.org/ 

ငါ့သားကင္မရာ ျပန္ေပး

ငါ့သားကင္မရာ ျပန္ေပး

ေမာင္လတ္နီ

Monday, September 27, 2010

၂၀၀၇ စက္တင္ဘာ ေရႊ၀ါေရာင္ေတာ္လွန္ေရးမွာ သတင္းယူရင္း ျမန္မာစစ္တပ္ရဲ႕ ပစ္သတ္ျခင္းကို ခံခဲ့ရတဲ့ ဂ်ပန္သတင္းေထာက္ နာဂါအိ ခင္းဂ်ီ (၂၇.၉.၁၉၅၇ - ၂၇.၉.၂၀၀၇) ေသဆံုးခဲ့တာ စက္တင္ဘာ ၂၇ ရက္ ဒီေန႔ဆိုရင္ ၃ ႏွစ္တင္းတင္း ျပည့္ၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။

မစၥတာ နာဂါအိ အုတ္ဂူ (ဓာတ္ပံု-ေမာင္လတ္နီ)

မစၥတာ နာဂါအိ ဟာ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံ ေအးဟီမဲခရိုင္ အီမဘာရီၿမိဳ႕မွာ ေမြးဖြားခဲ့ပါတယ္။ သူဟာ ငယ္စဥ္က အရမ္းကို ရွက္တတ္ၿပီး သတင္းသမားလုပ္မယ္လို႔ မထင္ခဲ့ဘူး လို႔ သူ႔ရဲ႕မိဘမ်ားက ေျပာပါတယ္။

သူေသဆံုးၿပီးေနာက္ ရုပ္အေလာင္းကို ဂ်ပန္ႏိုင္ငံကို သယ္ေဆာင္လာၿပီး ဂ်ပန္ရဲဌာနက ခႏၶာကိုယ္ကို ခြဲစိတ္စစ္ေဆးခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီေနာက္ “မစၥတာ နာဂါအိ ဟာ တမီတာအတြင္းမွာ ေသနတ္နဲ႔ပစ္သတ္ခံရတာ ျဖစ္တယ္” လို႔ ေၾကညာခဲ့ပါတယ္။

သူ႔ရဲ႕အုတ္ဂူကိုေတာ့ သူေမြးဖြားရာၿမိဳ႕ျဖစ္တဲ့ အီမဘာရီၿမိဳ႕ရဲ႕ အိုတာနီသခ်ဳႋင္းမွာ ထားရွိၿပီး ထူးျခားတာကေတာ့ သူ႔ရဲ႕အုတ္ဂူေရွ႕မွာ ေသဆံုးသြားစဥ္က ကိုင္ေဆာင္ထားတဲ့ ဆိုနီ ဒစ္ဂ်စ္တယ္ကင္မရာ ပံုစံတူကို ေက်ာက္သားနဲ႔ ထုလုပ္ထားတာ ေတြ႔ရပါတယ္။

သူ႔ရဲ႕မိတ္ေဆြသူငယ္ခ်င္းမ်ားက ကင္မရာနဲ႔ တိတ္ေခြ ျပန္ရဖို႔အတြက္ လက္မွတ္ တသိန္းေက်ာ္ စုေဆာင္းၿပီး တိုက်ဳိမွာရွိတဲ့ ျမန္မာသံရံုးကေနတဆင့္ ျမန္မာစစ္အစိုးရထံ ေတာင္းဆိုခဲ့ေပမယ့္ ယေန႔တိုင္ မရရွိေသးပါဘူး။ မစၥတာ နာဂါအိရဲ႕ မိဘမ်ားနဲ႔ ဂ်ပန္အစိုးရကိုလည္း ျမန္မာစစ္အစိုးရက တရား၀င္ ေတာင္းပန္တာ၊ ေလ်ာ္ေၾကးေပးတာ ဒီေန႔ထိ မရွိေသးပါဘူး။

“အသတ္ခံရတဲ့ေန႔ကို ယေန႔တိုင္ မေမ့ေသးပါဘူး။ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးဌာနက ရုတ္တရက္ ဖုန္းဆက္လာၿပီး သားေသဆံုးတဲ့အေၾကာင္းေျပာေတာ့ ပထမ မယံုၾကည္ခဲ့ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ တီဗီမွာ သူ ေသနတ္နဲ႔ပစ္သတ္ခံရၿပီး လဲက်သြားတဲ့ပံုကို အႀကိမ္ေပါင္းမ်ားစြာ ၾကည့္ရၿပီး အရမ္းကို စိတ္ထိခိုက္ခဲ့ရပါတယ္” လို႔ သူ႔ရဲ႕မိခင္ မိခ်ိကို (၇၈ ႏွစ္) က ေျပာပါတယ္။

အဲဒီတုန္းက ဗီဒီယို ကင္မရာကို ကိုင္ၿပီး လဲက်သြားေပမယ့္ အခု အဲဒီကင္မရာ ဘယ္မွာရွိလဲဆိုတာ မသိရပါဘူး။ ဂ်ပန္အစိုးရကလည္း ျပန္ေပးဖို႔ ေတာင္းဆိုေပမယ့္ ယေန႔တိုင္ ျမန္မာစစ္အစိုးရက ျပန္လည္ေပးအပ္ျခင္း မရွိေသးပါဘူး။

အုတ္ဂူေရွ႕မွ ေက်ာက္သားျဖင့္ထုထားသည့္ ကင္မရာပံု (ဓာတ္ပံု-ေမာင္လတ္နီ)

မစၥတာ နာဂါအိရဲ႕ မိခင္က “ျမန္မာစစ္အစိုးရကို လံုး၀ ခြင့္မလႊတ္ႏိုင္ဘူးဆိုတာ ဘယ္ေတာ့မွ ေျပာင္းလဲမွာ မဟုတ္ဘူး”

“ငါ့သား ကင္မရာ ျပန္ေပး” လို႔ ျမန္မာစစ္အစိုးရကို ေျပာဆိုလိုက္ပါတယ္။ ။

Copyright © 2010 ဧရာဝတီ

http://www.irrawaddymedia.com/

ကမၻာကို အမွန္အတုိင္း ေျပာျပလိုက္ပါ

ကမၻာကို အမွန္အတုိင္း ေျပာျပလိုက္ပါ

ေအာင္ေဇာ္

Saturday, September 25, 2010

၁၉၆၆ ခုႏွစ္တုန္းက ျမန္မာပညာတတ္လူငယ္ မင္းလတ္ရဲေခါင္ တေယာက္ ခ်က္ကိုစလုိဗက္ကီးယားႏုိင္ငံ ပရက္ၿမိဳ႕ေတာ္ ၀င္ဆက္ဆလပ္ရင္ျပင္က သူထုိင္ေနက် တက္ထရန္ ေကာ္ဖီဆိုင္မွာ ရိွေနပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာပဲ လြန္ခ့ဲတ့ဲ ၄ ႏွစ္က ျမန္မာျပည္မွာ အာဏာသိမ္း အုပ္ခ်ဳပ္ခ့ဲတ့ဲ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေန၀င္းနဲ႔ လံုျခံဳေရးယာဥ္တန္း ျဖတ္သြားပါတယ္။ မင္းလတ္ဟာ ေကာ္ဖီဆိုင္က ခ်က္ခ်င္းထြက္သြားၿပီး သူ႔မိတ္ေဆြလည္းျဖစ္၊ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္လည္း ျဖစ္တ့ဲ ေဒါက္တာ ဒက္ဂ္မာ ဘက္ခိုးဗား (Dr. Dagmar Beckova) ကုိ အကူအညီ တခု ေတာင္းပါတယ္။

ခ်က္ကုိစလုိဗက္ကီးယားေရာက္ ဆရာမင္းလတ္ရဲေခါင္ (ဓာတ္ပုံ - Burma Center Prague/Dagmar Bečková)

ေနာက္ရက္ပိုင္း ဗိုလ္ေန၀င္းကို ဂုဏ္ျပဳဧည့္ခံပြဲ က်င္းပေနတုန္း ဘက္ခိုးဗားနဲ႔ မင္းလတ္ရဲ႕ မိတ္ေဆြ အေတာ္မ်ားမ်ားက ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေန၀င္းရဲ႕ ေနာက္လိုက္ေနာက္ပါ အဖဲြ႔၀င္တေယာက္ကို ခ်ဥ္းကပ္ၿပီး ပါဆယ္ထုပ္တထုပ္ ေပးခဲ့ပါတယ္။ အထုပ္ထဲမွာ ဗိုလ္ေန၀င္းကို လိပ္မူထားတဲ့ “ျမန္မာျပည္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ကမၻာကို အမွန္အတိုင္း ေျပာျပလိုက္ပါ” ဆိုတဲ့ စာတေစာင္ ပါရွိပါတယ္။

ဗိုလ္ေန၀င္းကို ထိပ္တိုက္ ရင္ဆိုင္လိုက္တဲ့အတြက္ သူ သိပ္အႏၱရာယ္ႀကီးသြားၿပီ ဆိုတာ မင္းလတ္က သိပါတယ္။ ပညာေတာ္သင္ ျမန္မာေတြဟာ ႏုိင္ငံေရးနဲ႔ ပတ္သက္မိၿပီ ဆိုရင္ ပံုမွန္အားျဖင့္ ျမန္မာျပည္ကို ျပန္ၾကရတာပါ။ သူ ျမန္မာျပည္ ျပန္တဲ့အခါ စစ္အစိုးရက သူ႔ကုိ ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ ဘယ္ႀကိဳပါ့မလဲ။ အာဏာရွင္ကို မေၾကာက္ဘဲ မွန္တာ ေျပာမိရင္ သူ႔ဘ၀က ေၾကကြဲစရာအျဖစ္နဲ႔ အဆုံးသတ္မယ္ ဆိုတာကို အဲ့ဒီအခ်ိန္က သူ မသိႏုိင္ပါဘူး။ ဗိုလ္ေန၀င္းရဲ႕ လက္ခ်က္နဲ႔ ဘ၀ ဇာတ္သိမ္းမွာမဟုတ္ဘဲ ျမန္မာျပည္ ေျမာက္ပိုင္း ေတာတြင္းတေနရာမွာ သူ႔ရဲ႕ ကြန္ျမဴနစ္ ရဲေဘာ္တေယာက္က ပစ္သတ္ခံရမယ္ ဆိုတာကို သူ မသိခဲ့ပါဘူး။

ဘာသာေဗဒနဲ႔ သမိုင္းပညာရွင္ ဆရာမင္းလတ္ဟာ ရန္ကုန္က နာမည္ေက်ာ္ စိန္႔ေပါလ္ ဂရမ္မာ ေက်ာင္းမွာ ပညာသင္ခဲ့သူ ျဖစ္ပါတယ္။ ၁၉၂၅ မွာ ေမြးဖြားၿပီး ဒုတိယ ကမၻာစစ္ကာလ ပဲခူးတိုင္းအတြင္း ဖက္ဆစ္ ဂ်ပန္ေတာ္လွန္ေရးမွာ ပါ၀င္ခဲ့သူပါ။ စစ္ၿပီးခ်ိန္မွာ အလံျဖဴ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ၀င္တေယာက္ ျဖစ္သြားၿပီး ၁၉၄၈ ခုႏွစ္ ႏုိင္ငံလြတ္လပ္ေရးရလုိ႔ သိပ္မၾကာခင္မွာပဲ ေတာခိုပါတယ္။

၁၉၅၀ မွာ ခ်က္ကိုစလုိဗက္ကီးယားကို ေရာက္ပါတယ္။ သူဟာ ၿမိဳ႕ေတာ္ ပရက္မွာ ပထမဆံုး သြားေရာက္ ပညာသင္တဲ့ ျမန္မာေက်ာင္းသား သံုးေယာက္ထဲက တေယာက္ပါ။ ခ်ားလ္စ္ တကၠသိုလ္ရဲ႕ ဒႆနိကေဗဒ မဟာဌာနမွာ အဂၤလိပ္စာနဲ႔ သမိုင္း သင္ယူပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕ “အဂၤလိပ္ အကၡရာ စာလံုးမ်ားနဲ႔ ျမန္မာျပည္” စာအုပ္ကေတာ့ ပရက္မွာ ျမန္မာစာ သင္ၾကားေရး အတြက္ ကနဦး ေျခလွမ္းပါပဲ။

၁၉၅၅ မွာေတာ့ သူက ပရက္ ဘာသာစကားေက်ာင္းမွာ ျမန္မာဘာသာ စတင္ ပုိ႔ခ်ပါတယ္။ “ျမန္မာ-အဂၤလိပ္၊ အဂၤလိပ္-ျမန္မာ အကၡရာစဥ္ ေ၀ါဟာရမ်ားႏွင့္ ပရက္ နည္းလမ္း ျမန္မာဖတ္စာ” ကိုလည္း ပံုႏွိပ္ ထုတ္ေ၀ပါတယ္။ ခ်က္ေက်ာင္းသားေတြ ေခတ္ေပၚ ျမန္မာဘာသာစကားကို ပထမဆံုး ထိေတြ႔ေစႏုိင္ခဲ့တဲ့ စာအုပ္ပါ။

ဒါ့အျပင္ ခ်က္ကိုစလိုဗက္ အကယ္ဒမီသိပၸံ၊ အေရွ႕တုိင္း တကၠသိုလ္မွာ သုေတသီ၊ သူ ပညာသင္ခ့ဲတ့ဲ တကၠသုိလ္မွာလည္း နည္းျပဆရာ ျဖစ္လာပါတယ္။ ၁၉၆၇ ခုႏွစ္ ပရက္ၿမိဳ႕ေတာ္ကို ခြာခ့ဲခ်ိန္အထိ ဒီတာ၀န္ေတြ ယူခ့ဲပါတယ္။

ခ်က္နဲ႔ျမန္မာ ဆက္ဆံေရးအတြက္ ဆရာမင္းလတ္ရဲ႕ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြဟာလည္း အေရးပါခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၅၈ ခုႏွစ္က ပရက္မွာ ထုတ္ေ၀ခဲ့တ့ဲ သူ႔ရဲ႕ “ျမန္မာ- အာရွရဲ႕လမ္းဆံု” စာအုပ္ဟာ ျမန္မာျပည္ ႏုိင္ငံေရး၊ သမုိင္း၊ စီးပြားေရးတုိ႔အေၾကာင္း ကုိ ခ်က္ျပည္သူေတြနဲ႔ ပထမဆံုး မိတ္ဆက္ေပးတ့ဲ စာအုပ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္မွာ Burma Center Prague က ထုတ္ေ၀တဲ့ ဘက္ခိုးဗားရဲ႕ “ျမန္မာ့ဆံုခ်က္” (Focus on Burma) ထဲမွာ အဲဒီလုိ ေရးထားပါတယ္။

ဘက္ခိုးဗားရဲ႕ ေရးသားခ်က္ အရ ဆုိရင္ ဆရာမင္းလတ္ရဲ႕ အေရး အပါဆံုး သုေတသန လုပ္ငန္းကေတာ့ “ျမန္မာဘာသာ စကားကို ေခတ္မီ တိုးတက္ေအာင္ ျပဳလုပ္ျခင္း” ဆိုတဲ့ စာအုပ္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဆရာမင္းလတ္က ျမန္မာဘာသာစကားနဲ႔ ေခတ္ အသံုးအႏႈန္းေတြကို နက္နက္နဲနဲ ခြဲျခမ္း စိတ္ျဖာ ေလ့လာခဲ့ၿပီး ျမန္မာဘာသာစကား ဆက္လက္ ဖြံ႔ျဖိဳး တိုးတက္ေရး အတြက္ သူ႔ရဲ႕ အဆုိျပဳခ်က္ကိုလည္း စာအုပ္မွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

အဲဒီ စာအုပ္ဟာ ပညာေရးဆိုင္ရာအရ အေရးႀကီးတဲ့ သက္ေရာက္မႈေတြ ျဖစ္ခ့ဲပါတယ္။ ဒါတင္မက အာဏာရွိသူေတြကို ေျပာင္ေျပာင္တင္းတင္း စိန္ေခၚလိုတဲ့ သူ႔ရဲ႕ စိတ္ဆႏၵကို တၾကိမ္ ထပ္ၿပီး ျပသလုိက္တာပါပဲ။ ဒီတခါမွာေတာ့ ဂႏၳ၀င္ ျမန္မာ စကား အသံုးအႏႈန္းက လြဲၿပီး တျခား အသံုးအႏႈန္းကုိ လက္မခံတ့ဲ ပညာေရးဆိုင္ရာ ခ်မွတ္ေဆာင္ရြက္မႈ ပံုသဏၭာန္ေတြကို စိန္ေခၚခဲ့တာပါ။

ဆရာမင္းလတ္ဟာ ပညာရွင္တေယာက္၊ တက္ၾကြ လႈပ္ရွားသူ တေယာက္ အျဖစ္သာ မကဘဲ တက္ၾကြႏိုးၾကားတဲ့ ၀တၳဳတို ေတြ ကဗ်ာေတြေရးသားတဲ့ စာေရးဆရာတေယာက္လည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ရဲေခါင္ ကေလာင္အမည္နဲ႔ သူ႔၀တၳဳတိုေတြ၊ ကဗ်ာ ေတြကို ျမန္မာျပည္မွာ ပံုႏွိပ္ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။

သူ ပရက္မွာ ရွိေနတုန္း ခ်က္ လူငယ္ ဗားကလက္ ဟာဗဲလ္ ကလည္း ျပဇာတ္ေတြ ေရးသားၿပီး အာဏာရွင္စနစ္ကို ဆန္႔က်င္ ကန္႔ကြက္ခဲ့ပါတယ္။ သူတုိ႔ ေခတ္ျပိဳင္ စာေရးဆရာ တက္ၾကြလႈပ္ရွားသူ ႏွစ္ဦးဟာ အစိုးရရဲ႕ဖိႏွိပ္မႈကို ဆန္႔က်င္တဲ့ေနရာမွာ ကိုယ္စီ ရွိေနတဲ့ အရည္အခ်င္းေတြကို ဖလွယ္ မွ်ေဝရင္း သူတုိ႔ရဲ႕ အသက္ကို ရဲ၀့ံ စြန္႔စားခဲ့သူေတြပါ။

ဟာဗဲလ္ဟာ ၁၉၈၉ ခု ကတၱီပါ ေတာ္လွန္ေရးကို ဦးေဆာင္ႏုိင္တဲ့အထိ ဆက္လက္ ေဆာင္ရြက္ပါတယ္။ ခ်က္ကိုစလိုဗက္ကီးယားမွာ ကြန္ျမဴနစ္၀ါဒ ျငိမ္းျငိမ္းခ်မ္းခ်မ္း က်ဆံုးသြားၿပီးတ့ဲ ေနာက္ပိုင္း သူဟာ တိုင္းျပည္ရဲ႕ ပထမဆံုး သမၼတ ျဖစ္လာပါတယ္။ သူ႔ ေဆာင္ပုဒ္တခု ျဖစ္တဲ့ “အမွန္တရားနဲ႔ ခ်စ္ျခင္း ေမတၱာတရားဟာ လိမ္ညာမႈေတြနဲ႔ အမုန္းတရားကို အႏုိင္ရ လႊမ္းမိုးႏုိင္ရမယ္” ဆိုတဲ့စကားဟာ ဆရာမင္းလတ္ အေသအခ်ာ ႏွစ္သက္ တန္ဖိုးထားတဲ့ စကားပါပဲ။

ဆရာမင္းလတ္ရဲ႕ ပညာေရးဆိုင္ရာ တိုးတက္ ျဖစ္ထြန္းမႈေတြက ခ်က္ကိုစလိုဗက္ကီးယားမွာ ျဖစ္ေပမယ့္ သူ႔ရဲ႕ ဇာတိေျမ ကုိေတာ့ သူ႔ႏွလံုးသားထဲမွာ ထည့္ထားတာပါ။ ျမန္မာျပည္ ႏုိင္ငံေရးျဖစ္စဥ္ေတြကို သူ ထဲထဲ၀င္၀င္ ေလ့လာခဲ့ၿပီး ဗမာျပည္ ကြန္ျမဴနစ္ ပါတီ (ဗကပ) ဌာနခ်ဳပ္ တည္ရွိရာ ပဲခူးရိုးမနဲ႔ တရုတ္ ျမန္မာ နယ္စပ္ေဒသမွာ လႈပ္ရွား တိုက္ပြဲ၀င္ေနၾကတဲ့ သူ႔ရဲ႕ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ ရဲေဘာ္ရဲဘက္ေတြနဲ႔ အၿမဲ ထိေတြ႔ ခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၆၀ ျပည့္လြန္ ေနာက္ပုိင္းကာလမွာေတာ့ ဗကပ ဟာ ၀ ေတာင္တန္းေဒသကို စတင္ ထိုးေဖာက္ ၀င္ေရာက္ခဲ့ပါတယ္။

ပရက္ၿမိဳ႕တြင္ ေတြ႔ခ့ဲရေသာ ဆရာမင္းလတ္ႏွင့္ ဒက္ဂ္မာ ဘက္ခိုးဗား (ဓာတ္ပုံ - Burma Center Prague/Dagmar Bečková)

ဗကပဟာ တရုတ္ျပည္က စစ္ေရး အကူအညီ ရခ့ဲတာပါ။ တရုတ္ျပည္ရဲ႕ ယဥ္ေက်းမႈ ေတာ္လွန္ေရးက ရလာတဲ့ အေတြး အေခၚနဲ႔ ဗကပ က ၁၉၆၇ ခုႏွစ္မွာ သူတုိ႔ပါတီရဲ႕ “တ၀က္တပ်က္ ယဥ္ေက်းမႈ ေတာ္လွန္ေရး” ကို ေဖာ္ေဆာင္ပါေတာ့တယ္။

ဗကပ ပါတီ၀င္ေတြရဲ႕ ေဆြမ်ိဳးသားခ်င္းေတြ အပါအ၀င္ ပညာတတ္ ပုဂၢဳိလ္ေတြကို ရက္ရက္စက္စက္ ျဖဳတ္ ထုတ္ သတ္ လုပ္ခ့ဲတယ္။ သန္႔စင္ ရွင္းလင္းေရးကို တုံ႔ျပန္ ရိုက္ခတ္တဲ့ တရုတ္ ဆန္႔က်င္ေရး ရုန္းရင္း ဆန္ခတ္မႈေတြ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွာ ျဖစ္ပြားခဲ့ပါတယ္။ တရုတ္နဲ႔ ျမန္မာၾကား သံတမန္ ဆက္ဆံေရး ဆိုး၀ါးသြားၿပီး ေဘဂ်င္းက ျမန္မာႏုိင္ငံကို ေပးေနတဲ့ အကူအညီေတြ တရား၀င္ ရပ္စဲလိုက္ပါတယ္။ သူ႔ႏုိင္ငံက ေက်ာင္းသားေတြကိုလည္း ျပန္ေခၚယူပါတယ္။ ေဘဂ်င္း ေရဒီယိုက ဗုိလ္ေန၀င္း အစိုးရကို “ဖက္ဆစ္၊ ေတာ္လွန္ေရးကုိ ဖ်က္ဆီးသူ၊ ေဖာက္ျပန္ေရးအစိုးရ” စသျဖင့္ အျပင္းအထန္ ရႈတ္ခ်ပါ ေတာ့တယ္။

ပရက္ ေႏြဦးရာသီ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးသမားေတြကုိ ၀ါေဆာစာခ်ဳပ္၀င္ ႏုိင္ငံေတြက က်ဴးေက်ာ္ ဝင္ေရာက္ၿပီး ေခ်မႈန္းတာေတြ မျဖစ္ခင္ တႏွစ္အလို ၁၉၆၇ ခုႏွစ္မွာ ဆရာမင္းလတ္ဟာ အဲဒီကေန တရုတ္ျပည္ကို သြားဖုိ႔ ဆုံးျဖတ္လုိက္ပါတယ္။ ေဘဂ်င္းကို သူေရာက္ၿပီး ရွမ္းဘာသာကို ေလ့လာသင္ယူရင္း ၁၉၆၉ ခုႏွစ္အထိ ေနခဲ့ပါတယ္။ ဒီေနာက္ေတာ့ ရွမ္းျပည္နယ္ဘက္ကုိ ေျပာင္းသြားပါတယ္။ တရုတ္ျမန္မာ နယ္စပ္က ဗကပ ရဲေဘာ္ေတြနဲ႔ ျပန္ဆက္သြယ္ခဲ့ၿပီး ၀ နဲ႔ ရွမ္း ဘာသာရပ္ေတြကို ေလ့လာပါတယ္။ ကြန္ျမဴနစ္ ပါတီ၀င္ေဟာင္းေတြရဲ႕ အဆိုအရ သူ႔လုပ္ေဆာင္မႈေတြထဲမွာ ၀ ဘာသာကေန လက္တင္ ဘာသာကုိ ျပန္ဆုိ ေရးသား မွတ္တမ္းတင္မႈေတြ ပါ၀င္ပါတယ္ တ့ဲ။

ဒါေပမယ့္ အာဏာရွင္ေတြကို အမွန္အတုိင္း ေျပာတယ္ ဆုိတာဟာ အျမင္မတူသူနဲ႔ ထိပ္တုိက္ရင္ဆိုင္တာ မဟုတ္ဘူး၊ ကိုယ့္ ဘက္ေတာ္သားေတြထဲမွာလည္း အင္အား ေကာင္းေစေရးအတြက္ ျဖစ္တယ္ ဆိုတာကို ဆရာမင္းလတ္က သေဘာေပါက္တ့ဲသူပါ။ သူက ကြန္ျမဴနစ္ပါတီရဲ႕ အခက္အခဲေတြကို ကူညီ ေျဖရွင္းေပးတ့ဲအေနနဲ႔ ဗကပ ေပၚလစ္ဗ်ဴရို အဖဲြ႔၀င္ေတြဆီ အစီရင္ခံစာေတြ ေရးပုိ႔ပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕ အျငင္းပြားဖြယ္ အစီရင္ခံစာေတြထဲမွာ ဘာေတြပါတယ္ ဆုိတာ အခုအထိ မသိရပါဘူး။ သိရသေလာက္ကေတာ့ ပါတီ ေခါင္းေဆာင္ေတြက အဲဒီ အစီရင္ခံစာေတြကုိ မႀကိဳက္ၾကဘူး ဆုိတာပါပဲ။

၁၉၇၀ ျပည့္လြန္ ေနာက္ပုိင္းမွာေတာ့ ျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီက သူ႔ကုိ ရွမ္းျပည္ အေရွ႕ေျမာက္ပိုင္းေဒသမွာ ထိန္းသိမ္းလုိက္ပါတယ္။ တိုက္ပြဲမွာ အဖမ္းခံရတ့ဲ အရာရွိတေယာက္ အပါအ၀င္ ျမန္မာစစ္သား ၁၅ ေယာက္နဲ႔အတူ ခ်ဳပ္ေႏွာင္ခံရပါတယ္။

ကြန္ျမဴနစ္ ပါတီ၀င္ေဟာင္းေတြရဲ႕ အဆိုအရ ၁၉၈၅ ခုႏွစ္ထဲမွာ စစ္သားေတြ ထြက္ေျပးဖုိ႔ စီစဥ္ေတာ့ ဆရာမင္းလတ္လည္း သူတုိ႔နဲ႔အတူ ေျပးခ့ဲပါတယ္တ့ဲ။ ဒါေပမယ့္ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီတပ္ေတြက သူတုိ႔ေနာက္ကို လိုက္ၿပီး ရွင္းတဲ့အတြက္ အားလံုး ေသဆံုးသြားရပါတယ္။ ကြန္ျမဴနစ္ေဟာင္းေတြကေတာ့ ဆရာမင္းလတ္ရဲ႕ ေနာက္ဆံုးကာလ အေၾကာင္းေတြကို ျပန္ေျပာခ်င္စိတ္ မရွိၾကပါဘူး။ ပါတီဌာနခ်ဳပ္ကပဲ သုတ္သင္ပစ္လိုက္ဖုိ႔ အမိန္႔ေပးခဲ့သလား ဒါမွမဟုတ္ တပ္သားေတြကပဲ သူတုိ႔ ဘာသာ ပစ္ခတ္ခဲ့တာလား ဆိုတာ မသိရပါဘူး။

ေတာထဲမွာ ေၾကကြဲဖြယ္ က်ဆံုးခဲ့ရေပမယ့္ ဆရာမင္းလတ္ရဲ႕ ႀကံဆ စိတ္ကူးမႈေတြနဲ႔ ပညာရပ္ နယ္ပယ္ဆိုင္ရာ ၾသဇာ သက္ေရာက္မႈေတြက ျမန္မာျပည္မွာ ရိွေနဆဲပါ။ ဒါ့အျပင္ ျမန္မာ နဲ႔ ခ်က္ ႏွစ္ႏုိင္ငံၾကား လက္ရိွ ဆက္ဆံေရးအထိ ၾသဇာ ရိွေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။

“ေလးနက္တဲ့အေၾကာင္းအရာေတြကို ဂႏၳ၀င္ ျမန္မာဘာသာစကားနဲ႔ပဲ ေရးရမယ္လုိ႔ ဆုိၾကတဲ့ ေရွးရိုးစြဲ၀ါဒီ ပညာရွင္ေတြန႔ဲ သေဘာမတူၾကတဲ့ ေခတ္သစ္ ျမန္မာပညာရွင္ေတြ၊ စာေရးဆရာေတြ၊ စာနယ္ဇင္းသမားေတြ အတြက္ေတာ့ ဆရာ မင္းလတ္ ရဲ႕ ‘ျမန္မာဘာသာ စကားကို ေခတ္မီ တိုးတက္ေအာင္ ျပဳလုပ္ျခင္း’ နဲ႔ တျခားလက္ရာေတြက အေထာက္အကူ ျဖစ္ခ့ဲတယ္၊ အႀကံေကာင္း ဉာဏ္ေကာင္းေတြ ေပးခ့ဲတယ္” လုိ႔ ဘက္ခိုးဗားက ဆိုပါတယ္။

ေနာက္မ်ိဳးဆက္ စာေရးဆရာေတြကေတာ့ ေခတ္ေပၚ ျမန္မာဘာသာစကားကို စာေပ နယ္ပယ္မွာသာ မဟုတ္ဘဲ တျခား ေရးဖဲြ႔မႈေတြမွာပါ သံုးလာၾကတယ္၊ ေခတ္ေပၚနည္းနဲ႔ ေရးတာက ပိုၿပီး နားလည္ရ လြယ္ေစတယ္ ဆိုတာကို ျပသခဲ့ၾကတယ္လုိ႔ သူက ဆုိပါတယ္။ ဒီအစဥ္အလာကုိ ဒီေန႔ေခတ္အထိ သယ္ေဆာင္လာၿပီး သတင္းစာ၊ မဂၢဇင္း၊ စာအုပ္ေတြမွာ ေခတ္ေပၚ ဘာသာစကားနဲ႔ ေရးသား ေဖာ္ျပေနၾကပါၿပီ တ့ဲ။

၁၉၅၀ နဲ႔ ၆၀ ျပည့္လြန္ႏွစ္ေတြတုန္းက ဆရာမင္းလတ္ ပရက္မွာ ရွိေနခ်ိန္အတြင္း တစိုက္မတ္မတ္္ ႀကိဳးပမ္း အားထုတ္မႈေတြေၾကာင့္လည္း ခ်က္ေခါင္းေဆာင္ေဟာင္း ဟာဗဲလ္နဲ႔ လက္ရွိ ခ်က္သမၼတႏုိင္ငံတုိ႔ဟာ ျမန္မာျပည္ ဒီမိုကေရစီ ရရိွေရး ကုိ ေထာက္ခံအားေပးသူေတြ ျဖစ္လာတာပါ။

ဧၿပီလတုန္းက ခ်က္သမၼတႏုိင္ငံဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး စုံစမ္းစစ္ေဆးသူ မစၥတာ ကင္တာနာ ရဲ႕ တိုက္တြန္း ေျပာဆိုခ်က္ကို ေထာက္ခံတဲ့ တတိယေျမာက္ႏုိ္င္ငံ ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။ မစၥတာ ကင္တာနာက ျမန္မာနိင္ငံတြင္း စစ္ရာဇ၀တ္မႈေတြနဲ႔ လူသားမ်ိဳးႏြယ္ကို ဆန္႔က်င္ က်ဴးလြန္ခဲ့တ့ဲ ရာဇ၀တ္မႈေတြအတြက္ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္တရပ္ ေစလႊတ္ဖုိ႔ ကုလသမဂၢ လံုျခံဳေရး ေကာင္စီကို တင္ျပ တိုက္တြန္းခ့ဲတာပါ။

ဧရာ၀တီ မဂၢဇင္းကို ေပးပုိ႔တဲ့ ထုတ္ျပန္ေၾကညာခ်က္တခုမွာဆိုရင္ ခ်က္ ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးဌာနကလည္း ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ဆိုး၀ါးတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြ ဆက္လက္ ျဖစ္ပ်က္ေနတ့ဲအတြက္ ပူပန္ေနရေၾကာင္း ေဖာ္ျပထားၿပီး စစ္အစိုးရ ရဲ႕ ဒီမိုကေရစီ ေဖာ္ေဆာင္ေရး လမ္းျပေျမပံုရဲ႕ အလားအလာကုိလည္း ေမးခြန္းထုတ္ထားပါတယ္။

ခ်က္အစိုးရဲ႕ေထာက္ခံမႈဟာ ဆရာမင္းလတ္ ခ်က္ကိုစလိုဗက္ကီးယားက ထြက္ခြာလာၿပီး ႏွစ္ေပါင္း ၄၀ ေက်ာ္ အၾကာ၊ ျမန္မာျပည္ ေျမာက္ပိုင္းေတာထဲမွာ သူေသဆံုးၿပီး ႏွစ္ ၂၀ ေက်ာ္ၾကာမွ ေပၚေပါက္ခဲ့တာပါ။ ဒါေပမယ့္ ဆရာမင္းလတ္နဲ႔ သူ႔လို ျပည္ပခရီး ထြက္ခဲ့ၾကၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံ စစ္အစိုးရ အဆက္ဆက္ကို ဆန္႔က်င္ခဲ့ၾကသူေတြဟာ အနာဂတ္ မ်ိဳးဆက္သစ္ တက္ၾကြ လႈပ္ရွားသူေတြအတြက္ အေျခခံ အုတ္ျမစ္ခ်ခဲ့ၾကသူေတြ၊ ႏုိင္ငံျခား တိုင္းျပည္ေတြက ကူညီ ေထာက္ခံလာၾကေအာင္ တံတားထိုးေပးခဲ့ၾကသူေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

၁၉၆၀ ျပည့္လြန္ႏွစ္မ်ားက ပရက္ၿမိဳ႕ေရာက္ ျမန္မာတုိ႔၏ ေဆြးေႏြးပဲြ မွတ္တမ္းဓာတ္ပုံ (ဓာတ္ပုံ - Burma Center Prague/Dagmar Bečková)

တျခား ျမန္မာ နဲ႔ ခ်က္ တက္ၾကြလႈပ္ရွားသူေတြလိုပဲ ဆရာမင္းလတ္ဟာ သူ႔ဘ၀မွာ သူျမင္ခ်င္တဲ့ ရလဒ္ကို ျမင္မသြားခဲ့ရပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ အတိုက္အခံေတြသာ ဇြဲေကာင္းမယ္ဆိုရင္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ ကင္းမ့ဲၿပီး ဖိႏွိပ္ခံေနရတ့ဲ အေျခအေနေတြကို ေျပာင္းျပန္လွန္ပစ္လုိ႔ရတယ္ ဆိုတာ ဒီကေန႔ ဒီမုိကေရစီ တုိင္းျပည္ ျဖစ္ေနတ့ဲ ခ်က္ သမၼတႏုိင္ငံက သက္ေသပါပဲ။

တကယ္လုိ႔ ျမန္မာျပည္သူေတြဟာ ခ်က္ ျပည္သူေတြလိုပဲ ရက္စက္တ့ဲ အာဏာရွင္ေတြကို တေန႔မွာ ေအာင္ျမင္ႏုိင္ခဲ့မယ္ ဆိုရင္ ႏွစ္ႏုိင္ငံဟာ အာဏာရွင္စနစ္ရဲ႕ဖိစီး ႏွိပ္စက္မႈ သံႀကိဳးေတြကို ဖယ္ရွင္းပစ္ႏုိင္မယ့္ လြတ္လပ္တဲ့ ဒီမိုကေရစီႏုိင္ငံေတြ ျဖစ္လာတဲ့အထိ ညီညြတ္ ေပါင္းစည္း မွ်ေ၀ ခံစားႏုိင္ၾကမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဆရာမင္းလတ္ဟာ အဲဒီ ေပါင္းစည္း ညီညြတ္မႈရဲ႕ ဘိုးေဘးတဦး ျဖစ္ေနမွာပါ။ သူသာ တကယ္လုိ႔ ဒီကေန႔အထိအသက္ရွင္ေနဦးမယ္ ဆိုရင္ စစ္အစိုးရေခါင္းေဆာင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး သန္းေရႊကိုလည္း သူအရင္တုန္းက ဗိုလ္ေန၀င္းကို ေျပာဆိုခဲ့ဖူးသလို “ကမၻာကို မွန္တ့ဲအတိုင္း ေျပာျပပါ” ဆိုတဲ့ စကားကို ေပးပုိ႔မွာကေတာ့ အေသအခ်ာပါပဲ။ ။

ေအာင္ေဇာ္ ေရးသားသည့္ ‘Tell the World the Truth’ ကုိ ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ျပန္ဆုိသည္။

© Irrawaddy Publishing Group

http://www.irrawaddymedia.com/ 

‘Tell the World the Truth’

Tell the World the Truth

By AUNG ZAW

Minn Latt Yekhaun was one of the first three Burmese students to study in Prague during the 1950s. Despite his tragic death more than 20 years ago, his influence on Burmese-Czech relations remains to this day

In 1966, Burmese intellectual Minn Latt Yekhaun was sitting in Tatran, his favorite Wenceslav Square cafe in Prague, Czechoslovakia, when a convoy passed by escorting Gen Ne Win, the authoritarian ruler of Burma who had taken power four years earlier in a military coup. Minn Latt immediately left the cafe and contacted his friend and colleague, Dr. Dagmar Bečková, and made a dangerous request.

Minn Latt Yekhaun photographed in Czechoslavakia. (Photo: Burma Center Prague/Dagmar Bečková)

A few days later, during a reception in honor of Ne Win, Bečková and several other friends of Minn Latt approached a member of the general’s entourage and handed him a parcel. Inside the package was a letter addressed to Ne Win that said simply: “Tell the world the truth about Burma.”

Minn Latt knew he was taking a big risk by confronting Ne Win—Burmese studying overseas who became political were normally required to return home, and the junta would certainly not have given Minn Latt a warm welcome back in Burma. Minn Latt could not have known at the time, however, that while his propensity to boldly speak truth to power would ultimately lead to his tragic death, it would not come at the hands of Ne Win, but from guns fired by his own Communist comrades in the jungles of northern Burma.

Minn Latt was a Burmese linguist, historian and writer who studied at the prestigious St. Paul’s Grammar School in Rangoon. Born in 1925, he joined the Burmese resistance against the Japanese during World War II in the Pegu region of Lower Burma. After the war, he became a member of the White Flag faction of the Communist Party of Burma (CPB) and went underground in 1948, shortly after Burma regained its independence from Britain.

When Minn Latt arrived in Prague in 1950, he was one of the first three Burmese students ever to come to the Czech capital. He studied English and history at the Faculty of Philology of Charles University, and his “Burma in English Letters” became an introduction to Burmese studies in Prague.

In 1955, Minn Latt began teaching Burmese at the Prague Language School. He also published “The Prague Method Burmese Reader with Burmese-English and English-Burmese Alphabetical Vocabularies,” which gave Czech students their first chance to study the modern Burmese language. In addition, Minn Latt became a researcher at the Oriental Institute of the Czechoslovak Academy of Science in Prague and a lecturer at the Faculty of Philosophy at Charles University, positions he held until he left Prague in 1967.

Minn Latt’s contribution to Czech-Burmese relations is significant. “His book ‘Burma – the Crossroads of Asia,’ published in Prague in 1958, was the first introduction to the history, politics and economics of Burma for the Czech public,” Bečková wrote in Focus on Burma, a 2008 publication by Burma Center Prague, a non-profit NGO run by Burmese living in the Czech Republic and supporters of Burma.

Minn Latt’s greatest research milestone, according to Bečková, was his book “Modernization of Burmese,” in which he performed a deep analysis of the Burmese language and its modern usage and offered his own proposal for further development of the language. Not only was “Modernization of Burmese” significant in terms of its academic impact, the book also demonstrated once again Minn Latt’s willingness to openly challenge those in power, this time in the form of the academic establishment who resisted the use of anything other than classical Burmese.

In addition to being an academic and activist, Minn Latt was also an active writer whose short stories and poems were published in Burma under the name Yekhaun. And during the period that Minn Latt was in Prague, a young Czech by the name of Václav Havel was also making a name for himself by writing plays that spoke truth to authoritarian power. The two contemporary author activists shared the ability to stand up and risk their lives in opposition to government oppression. Havel went on to lead the 1989 Velvet Revolution—when Communism fell peacefully in Czechoslovakia—and became the country’s first president.

His personal motto was certainly one that Minn Latt would have appreciated: “Truth and love must prevail over lies and hate.”

Despite Minn Latt’s academic accomplishments in Czechoslovakia, his native land remained close to his heart. Minn Latt closely followed political events in Burma, and kept in touch with his CPB comrades who were operating both on the Sino-Burmese border and in the Pegu Yoma mountains in central Burma where the CPB had established its headquarters. By the late 1960s, the CPB also began to penetrate the Wa Hills in northern Burma.

Min Latt and Dagmar Bečková in Prague. (Photo: Burma Center Prague/Dagmar Bečková)

The CPB received military support from Beijing and in 1967, inspired by the Cultural Revolution in China, the Burmese Communists launched their own “semi-cultural revolution” that included purges and gruesome killings of intellectuals, including CPB members’ own relatives. In reaction to the purge, anti-Chinese riots broke out in Rangoon. Diplomatic ties soured between China and Burma and Beijing officially cut aid to Burma and recalled its students. Radio Beijing blasted Ne Win’s government, calling it “fascist, counter-revolutionary and reactionary.”

Also in 1967, the year before the Prague Spring reformists were crushed by the Warsaw Pact invasion, Minn Latt decided to leave Czechoslovakia for China. He arrived in Beijing and remained there until 1969, studying the Shan language. He then went to Shan State, Burma, where he took up residence on the Sino-Burmese border, rejoined his CPB comrades and studied Wa and Shan. According to former CPB members, his work included transcribing Wa into Latin script.

Minn Latt, however, was a man who understood that speaking truth to power does not only mean confronting those one opposes, but also the powerful within one’s own camp. He courted trouble with the CPB by submitting critical reports to politburo leaders, and although the contents of his reports remain unclear, what is known is that they didn’t please party leaders.

In the late 1970s, Minn Latt was detained by the CPB in the northeastern region of Shan State and kept together with Burmese prisoners of war. The scholar spent his time with 15 Burmese soldiers, including an officer, who were captured in battle.

According to former CPB members, when the soldiers planned an escape in [1985], Minn Latt decided to join them. The CPB learned of the break-out, however, and its troops chased down Minn Latt and the Burmese soldiers, opened fire and killed them all. Former Communists are reluctant to talk about Minn Latt’s final episode, and it is not known whether the CPB headquarters gave a shoot-to-kill order or troops acted on their own.

Despite his tragic demise in a remote jungle, Minn Latt’s inspirational and intellectual influence on Burma and its relationship with the current Czech Republic remain to this day.

“Modernization of Burmese,” along with Minn Latt’s other works, “became a great inspiration and support to modern Burmese scholars, writers and journalists in their fight against traditionally conservative scholars who considered the classical Burmese language the only suitable means of expression for writing serious texts,” said Bečková.

She said the younger generation of Burmese authors began to use modern language not only in literature but in other texts as well, demonstrating that the modern method of expression makes the language clearer and more comprehensible. This has carried over until the present, with more and more articles and studies in Burmese newspapers, magazines and books being written in the modern language.

In addition, due certainly in part to Minn Latt’s trailblazing efforts during his time in Prague in the 1950s and 60s, Havel and the current Czech Republic have become prominent supporters of the Burmese opposition and its struggle for democracy and human rights.

In April, the Czech Republic became the third country to back the recommendation made by the UN human rights special rapporteur on Burma, Tomás Ojea Quintana, that the UN Security Council examine setting up a Commission of Inquiry into war crimes and crimes against humanity in Burma.

In a statement sent to The Irrawaddy, the Czech foreign ministry also said that the Czech Republic “remains concerned at continuous grave human rights violations in Burma/Myanmar” and questioned the efficacy of the regime’s “road map to democracy.”

Although this show of Czech support comes more than 40 years after Minn Latt left Czechoslovakia and more than 20 years after his death in the jungles of northern Burma, Minn Latt and the others like him who traveled overseas and demonstrated a willingness to stand up to the successive Burmese regimes were the ones who laid the foundation for future generations of activists and built the bridges that led to support from foreign nations.

A photograph of Burmese meeting in Prague in the 1960s. (Photo: Burma Center Prague/Dagmar Bečková)

Like many Burmese and Czech activists, Minn Latt did not see the results he wanted in his lifetime. But the current democratic state of the Czech Republic is proof that a seemingly hopeless oppression can be reversed if the opposition perseveres. If the Burmese people are one day able to overcome their persecutors the way the Czechs did, then the two countries will share the further bond of two nations that were able to throw off the chains of totalitarian oppression to become free and democratic states. Minn Latt will have been one of the forefathers of that bond, and if he were alive today, he would most likely deliver the same message to junta chief Snr-Gen Than Shwe that he previously delivered to Ne Win: “Tell the world the truth about Burma.”

© Irrawaddy Publishing Group

http://www.irrawaddymedia.com/

လူသာဆံုးတယ္ က်န္တာမရံႈးတ့ဲ သားဂ်ာနယ္ေက်ာ္

လူသာဆံုးတယ္ က်န္တာမရံႈးတ့ဲ သားဂ်ာနယ္ေက်ာ္

ေက်ာ္သူ

ဦးမိုးဟိန္း(သားဂ်ာနယ္ေက်ာ္)သည္ ၂၃.၉.၂၀၁၀ (ၾကာသပေတး) ေန႔ နံနက္ (၉း၀၀) နာရီအခ်ိန္တြင္ တစ္ဘဝ ခႏၶာကို စြန္႔ပစ္၍ ကမာၻေျမျပင္မွ ထြက္ခြာသြားခဲ့သည္။ ဆရာမိုးဟိန္း၏ ရုပ္ခႏၶာအား ေရႊဂံုတိုင္အထူးကုေဆးရံုႀကီး (SSC)မွ ေရေ၀းသုႆန္အေအးခန္းသို႔ နာေရးကူညီမႈအသင္း(ရန္ကုန္)က သြားေရာက္ သယ္ေဆာင္ေပးခဲ့ပါသည္။

ဦးမိုးဟိန္း(သားဂ်ာနယ္ေက်ာ္)သည္ ဖခင္ ဂ်ာနယ္ေက်ာ္ဦးခ်စ္ေမာင္ + ဂ်ာနယ္ေက်ာ္မမေလးတို႔၏သား ကဗ်ာဆရာ၊ စာေရးဆရာတစ္ဦး ျဖစ္သည့္အျပင္ ျမင္းၿခံၿမိဳ႕ မဟာပရိတၱေစတီေတာ္ျမတ္ တည္ထားရာတြင္ အလွဴရွင္မ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္းဦးေဆာင္ခဲ့သူ တစ္ဦးလည္း ျဖစ္သည္။ ထို႔အျပင္ ေမၿမိဳ႕စည္သာရပ္၌လည္း ဒဟတ္စံျပပရဟိတပ်ိဳးခင္းကို တည္ေထာင္ထားေသာ ပရဟိတလုပ္ငန္း ဦးေဆာင္မ်ိဳးေစ့ခ်ေပးခဲ့သူတစ္ဦး ျဖစ္သည္။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ကမာၻေအးကုန္းေျမရွိ ပရိယတိၱသာသနာ့ တကၠသိုလ္တြင္ သံဃာေတာ္မ်ားအား အဂၤလိပ္စာကို ပညာဒါနအျဖစ္ သင္ၾကားေပးခဲ့သူ တစ္ဦးလည္း ျဖစ္သည္။ ထိုသို႔ေသာစာေပ၊ ပညာဒါန၊ ပရဟိတလုပ္ငန္း၊ သာသနာျပဳလုပ္ငန္းမ်ား လုပ္ေဆာင္ေပးဆပ္ခဲ့သူတစ္ဦး အေနႏွင့္ မရဏမင္းအား စိန္ေခၚခဲ့ၿပီး ကမာၻေျမျပင္ေပၚတြင္ က်န္ရစ္ခဲ့ေသာ လူသားမ်ားအား “မွာပါရေစ … ေျပာပါရေစ” ဟု မွာတမ္းေျခြကာ မရဏမင္းဆီ ေပ်ာ္ေပ်ာ္ႀကီး လိုက္သြားၿပီ ျဖစ္ေတာ့သည္။

  

“ မွာပါရေစ … ေျပာပါရေစ ”

(၁)

ကိုယ္ေသရင္ မငိုနဲ႔၊ ပါးစိုရံု ရွိမွာေပါ့။

သပိတ္မသြတ္နဲ႔ လြတ္ၿပီးသား၊ ကၽြတ္ၿပီးသား။

ထမင္းမထုတ္နဲ႔၊ သိုးစာ၊ ပုပ္စာ၊ ျဖဳန္းတီးစာ။

အိုးမခြဲနဲ႔၊ အိုးမလို၊ ဘာကိုမွ ကိုယ္မစြဲဘူး။

အပြင့္အခက္ ယူမသြားနဲ႔၊ ျပန္လိုက္ရမယ့္ အစားမဟုတ္ဘူး။

ရက္လည္၊ လလည္၊ ႏွစ္လည္

ဘာကိုမွ မလည္နဲ႔၊ သံသရာႀကီးမွာ လည္ခဲ့သူ။

(၂)

ကိုယ္ေသရင္ မငိုနဲ႔

ႀကိဳႀကိဳၿပီး ေသထားသူ။

“ဘုရားရွင္ရဲ႕ဂုဏ္ေတာ္”ကို ျမတ္ႏိုးပူေဇာ္ရင္း

အႀကိမ္ႀကိမ္ အေသရင္းထားသမို႔

မရဏမင္းဆီ ေပ်ာ္ေပ်ာ္သြားမွာ။

ၿပီးေတာ့ ေျပာပါရေစ -

သာသနာ၊ စာေပ၊ ပရဟိတ

လုပ္လက္စေတြကိုဆက္လုပ္ဖို႔၊

ေဟာဒီခ်စ္ရတဲ့ မိခင္ေျမကို

ျပန္လာခဲ့မယ္မုခ်။

ဒီေတာ့ ကိုယ္ေသရင္ မငိုနဲ႔၊

ေျဖသာစမ္းပါ၊ ၿပံဳးစမ္းပါ

လူသာဆံုးတာ က်န္တာမရံႈးဘူး။

မွာခဲ့ၿပီ၊ ေျပာခဲ့ၿပီေနာ္၊ ဒါပါပဲ။ ။

မိုးဟိန္း (သားဂ်ာနယ္ေက်ာ္)

  

ယေန႔ ၂၅.၉.၂၀၁၀ (စေန)ေန႔ နံနက္ (၁၀း၀၀) နာရီအခ်ိန္တြင္ ေရေ၀းသုႆန္၌ နာေရးကူညီမႈအသင္း(ရန္ကုန္)က အလွဴမီနီယမ္ မွန္ေခါင္းျဖင့္ စ်ာပနအခမ္းအနား ျပင္ဆင္ေပးကာ အသင္းသူ/သားမ်ားတို႔မွ မီးသၿဂၤဳိလ္ျခင္း အခမ္းအနားကို က်င္းပေပးခဲ့ပါသည္။ ယင္းအခမ္းအနားတြင္ က်န္ရစ္သူ မိသားစု၀င္မ်ားႏွင့္ အတူ ႏိုင္ငံေရးေလာကမွ လူပုဂိၢဳလ္မ်ား၊ စာေပေလာကမွ ကဗ်ာဆရာ၊ စာေရးဆရာမ်ား၊ ပရဟိတ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားမွ လူမႈေရးသမားမ်ား စံုညီစြာ လာေရာက္ၾကသည္။

  

လူသားမ်ားအတြက္ လိုအပ္ေသာသာသနာေရး၊ ပညာေရး၊ အက်ိဳးျပဳ ကဗ်ာ/စာေပႏွင့္ ပရဟိတလုပ္ငန္းမ်ားကို ေနာက္ဆံုးထြက္သက္အထိ ေပးဆပ္သြားေသာ ဆရာဦးမိုးဟိန္း (သားဂ်ာနယ္ေက်ာ္) တစ္ေယာက္ “လူသာဆံုးတယ္ က်န္တာမရံႈး” ဟုဆရာက ေျပာခဲ့ေသာ္လည္း ဤကဲ့သို႔ ျမင့္ျမတ္ေသာ လူသားတစ္ဦး ကမာၻေျမျပင္မွ ထြက္ခြာသြားျခင္းသည္ “လူသာဆံုးတယ္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ အတြက္ေတာ့ အစားထိုးမရတဲ့ ဆံုးရႈံးမႈ တစ္ရပ္ပင္” ျဖစ္ေတာ့သည္။ 

  

ဆရာေျပာခဲ့တဲ့ “ေဟာဒီခ်စ္ရတဲ့ မိခင္ေျမကို ျပန္လာခဲ့မယ္ မုခ်” ဆိုတဲ့ စကားရပ္အတိုင္း ကမာၻေျမျပင္ရွိ ျမန္မာျပည္တြင္းမွာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ သက္ရွိ ထင္ရွားရွိေနဆဲ အခ်ိန္၌ ဆရာျပန္အလာကို ေစာင့္စားလွ်က္...။

ေက်ာ္သူ

http://www.ffssyangon.net/