မဆီမဆိုင္

ေနာ္ေနာ္ေလးက ေဘာ္လံုးအဖြဲ႔ဝင္ထားတယ္ဆိုေတာ့ သူေလ့က်င့္ခ်ိန္ဆို ကိုယ္ကပါ လိုက္ေပးရတယ္..။ ေက်ာင္းေဘာ္လံုးကြင္းမွာ ေက်ာင္းသားေတြ သူ႔အရြယ္ သူ ့အတန္းအလိုက္ ေလ့က်င့္ေနၾကတာ ေဘာ္လံုးကြင္း ၄ကြင္းလံုး အျပည့္ဘဲ..။

ခဏနားေနခ်ိန္မွာ တျခားေက်ာင္းသားၾကီးေတြဘက္က ကန္လိုက္တဲဲ့ ေဘာ္လံုးက ဒီဘက္ကို ကၽြံလာတာ.. ေနာ္ေနာ္ဆီ တည့္တည့္ပါဘဲ..။ သားက ေက်ာေပးေနေတာ့ ဘယ္ျမင္မလဲ...။ ကိုယ္ကဘဲ ကာကြယ္ရင္း လက္နဲ႔ ပုတ္ထုတ္လိုက္ရတာ..။

ဒိီေတာ့မွ ေနာ္ေနာ္က သိျပီး အေဖကိုၾကည့္ရင္း ေမးခြန္းေတြ ထုတ္ေတာ့တာဘဲ..။

“သားဆီလာတဲ ့ေဘာ္လံုးကို အေဖ ဘာလို ့ကာလိုက္တာလဲ..။”
“သားကို ထိရင္ နာသြားမွာ စိုးလို ့ေပါ့။”
“မနာဘူး ဆိုရင္ေရာ...”

“မနာဘူး ထင္ရင္လဲ ကာကြယ္ေပးမွာဘဲေပါ့”
“ဘာလို ့လဲ...”
“မိဘျဖစ္ေနလို ့ေပါ့”

“အယ္္မီးလ္(သူ ့သူငယ္ခ်င္းေလး) အေဖဆိုရင္ေရာ..”
“ကာမွာဘဲေပါ့.. သားရ.. ကဲ.. အေဖက ျပန္ေမးမယ္.. အယ္မီးလ္ကို မထိေအာင္ သူ ့အေဖက ဘာျဖစ္လို႔ ကာတာလဲ..”
“မိဘ ျဖစ္ေနလို ့ေပါ႔”

“Ja, du er flink” (ဟုတ္တယ္... မင္းေတာ္တယ္)
(အမွန္က ေနာ္ေနာ္ကခ်ည္း ေနာ္ေ၀စကားနဲ႔ ေျပာေနတာ... ကိုယ္က နားလည္ေပမယ့္ သူ႔ေလာက္ လွ်ာမသြက္ဘူး... မွတ္မွတ္ယယ.. ေနာက္ဆံုးစကားေလးဘဲ ကိုယ္က ေနာ္ေ၀လိုေျပာထွာ... ၾကံဳလို႔ ၾကြားတာ)...။
.............
.............

မေန ့တေန ့ကမဟုတ္ေပမယ့္... အေၾကာင္းတိုက္ဆိုင္ရင္ မေန ့တေန ့ကအျဖစ္လိုဘဲ..။
ေတြးမိရင္ ျပံဳးခ်င္တယ္..။ ျပံဳးရင္းနဲ႔လဲ မဆီမဆိုင္ စာတန္းတခုက ေခါင္းထဲ ေျပးေျပး၀င္လာတာဘဲ..။ ျပီးမွ ေသေသခ်ာခ်ာ ျပံဳးရယ္မိတာ..။

ၾကာပါျပီ... ၁၀ႏွစ္ေက်ာ္ေလာက္ကပါ..။
က်ေနာ္တို႔ဇာတ္ ထား၀ယ္ျမိဳ႕နယ္ဘက္အထိ သြားကတုန္းကေပါ့..။ ကလိန္ေအာင္ေတာင္ဆိုတာ ထား၀ယ္ အထက္ ေရျဖဴျမိဳ့နယ္ ဘက္မွာ ရွိတယ္..။ ကျပရမွာက ကလိန္ေအာင္ဆံေတာ္ရွင္ ဘုရားပြဲ..။ အဲဒီ ဘုရား တစ္၀ိုက္မွာ စစ္တပ္ေတြလဲ ထိုင္ထားတယ္..။

ေန႔ခင္းဘက္မွာ အနီးအနားေနထိုင္သူေတြကိုဘဲ ေတြ႔ရေပမယ့္ ညဘက္ပြဲကခ်ိန္ဆို လူေတြမနည္းဘဲ..။ ပြဲစျပီးေနာက္ရက္ကစလို ့ ေန ့ေရာညပါ လူကေတာ့ စည္ေနတာဘဲ..။

ပြဲကျပီဆိုေတာ့လဲ အကပညာနဲ႔ပါတ္သက္ရင္ လက္ေတာင္ေကာင္းေကာင္းမခ်ိဳးတတ္တဲ့စစ္တပ္မွာ ပြဲမိန္႔ယူထားရတာေပါ့ဗ်ာ...။ ပြဲလံုျခံဳေရးလဲ သူတို႔ပါဘဲ...။ အဲ....ပြဲခင္းထဲမွာ အရက္ေလးတျမျမနဲ႔ လမ္းသလားတာလဲ သူတို ့ပါဘဲ..။ ေအာက္လက္ငယ္သား ဗိုလ္အဆင့္ေလာက္ဆိုေတာ့ ေပါင္းသင္းဆက္ဆံေရးကေတာ့ မဆိုးပါဘူး..။ ခင္ခင္မင္မင္ပါဘဲ..။

သူတို ့တပ္ထိုင္ထားတာက ေတာင္ကုန္းမို ့မို ့ေလးမွာ..။ ဇာတ္စင္နဲ႔ တပ္ထိုင္ထားတာနဲ႔က ကားလမ္း ဟိုဘက္ သည္ဘက္ေပါ့ေလ..။ သူတို ့ဘ၀ေတြကလဲ သနားဘို ့ေကာင္းပါတယ္.. အစာေရစာ မျပည့္မစံု၊ ငွက္ဖ်ားကလဲေပါ.. လူမုန္းကလဲမ်ား..။

က်ေနာ္ကေတာ့ ေရာက္တဲ ့ညေနက ေခ်ာင္းထဲ ဆင္းေတာ့တာဘဲ... အားရပါးရ ေရငုတ္ပစ္လိုက္တာ (ေရမွ မကူးတတ္တာ)။ ေရခ်ိဳးေကာင္းေနတုန္းဘဲ ရွိေသးတယ္.. စစ္သားေလးတစ္ေယာက္က ဗိုလ္ၾကီးေခၚေနတယ္.. အခုခ်က္ျခင္း လာပါ ဆိုျပီး..လာေခၚတာဘဲ။ ကိုယ္ကလဲေတြးရျပီေပါ့.. အခုဘဲေရာက္ အခုဘဲေခၚ.. ဘာမ်ားျဖစ္တာလဲေပါ့..။

ေရခ်ိဳးတာ ငုတ္တာရပ္၊ အ၀တ္အစားလဲျပီး သူ႔ေနာက္လိုက္သြားေတာ့ ေတာင္ကုန္းေလးထိပ္မွာ မီးပံုၾကီး ဖိုထားတယ္..။ စစ္သားေလးေတြလဲ ထိုင္တခ်ိဳ ့၊ ရပ္တခ်ိဳ ့ေပါ့..။ အဲဒီမွာ ဗိုလ္ၾကီးဆိုသူကေတာ့ စစ္အက်ီအေဟာင္းနဲ ့ပုဆိုးေဟာင္းေလးနဲ ့ပါ..။

“လာဗ်... ထိုင္၊ ခင္ဗ်ားက မင္းသားမဟုတ္လား၊ ခင္ဗ်ား... ဗ်ာ မေမးမစမ္းနဲ ့..”
“ဘာကိုလဲဗ်...”

“ေရဆင္းခ်ိဳးတာေလ... ဒီမွာငွက္ရွိတယ္ဗ်.. ေရာ့... ေရေႏြးေသာက္... ဒါမွမဟုတ္ အာမီရမ္ေတာ့ အိပ္ေဆာင္ ရွိတယ္ဗ်...ေသာက္မလား..”

“ေနပါေစ... က်ေနာ္ မေသာက္ပါဘူး.. ေရေႏြးဆိုရပါျပီ.. ေက်းဇူးဘဲ”

“ေဆးလိပ္ရွိတယ္ဗ်... ပြတ္ခၽြန္းဘဲ.. (ေဆးလိပ္အစား၊ ရရာသစ္ရြက္နဲ ့ေဆးၾကမ္းကို လိပ္ထားေသာ ေဆးလိပ္)”
“ရတယ္... က်ေနာ့္မွာ.. ပါတယ္..”

ဒီလိုနဲ႔ ေရေႏြးေသာက္ ေဆးလိပ္ေသာက္ရင္း အလာပ သလာပ ထိုင္ေျပာရင္း ခင္ခင္မင္မင္ ျဖစ္သြားတာပါဘဲ..။
သူတို ့ဘ၀အေၾကာင္း ညည္းခ်င္းေတြ နားေထာင္ျပီးေတာ့လဲ သက္ျပင္းေတြ တူတူခ်ရင္း... တစ္ေယာက္မ်က္ႏွာ တစ္ေယာက္ ၾကည့္ေနမိေတာ့တာဘဲ..။ ထားပါ.. ဒီလိုနဲ႔ ပြဲကေရာဆိုပါေတာ့..။

ပထမည ေအာင္ေအာင္ျမင္ျမင္ပါဘဲ...။
ေနာက္ေန ့မိုးလင္းတာနဲ ့ဗိုလ္ၾကီးက ေခၚေတြ ့တာပါဘဲ (အခုထိုင္ထားတဲဲ ့တပ္မွာ အၾကီးဆံုးဗ်ာ)....။

အခု ဒုတိယည ကျပမယ့္ ျပဇာတ္ကို တိုက္ပြဲခန္းေလးေတြ ထည့္ကျပပါေပါ့... စစ္တပ္နဲ ့ေသာင္းက်န္းသူ ဇာတ္လမ္းေပါ့ဗ်ာ...။

သူ ့သေဘာက ၾကိဳက္သလိုသာခ် ဇာတ္လမ္းဆံုးရင္ စစ္တပ္က ေအာင္ပြဲေတြနဲ႔ေပါ့ဗ်ာ...။ က်ေနာ္က ျမန္မာစစ္ဗိုလ္ေနရာက ေနေပါ့တဲ့..။

(သူကလဲ နပ္တယ္ဗ်.. ေခါင္းေဆာင္မင္းသား သူပုန္ေနရာက ကခဲ့ရင္ ပရိတ္သတ္က ေသာင္းက်န္းသူ မင္းသားဘက္က အားေပးမွာကိုး...။ ေကာင္မေလးေတြ ဆိုတာကလည္း ေသရင္ေတာင္ ေသာင္းက်န္းသူ ဘက္က အမာခံ ငိုမယ့္သူေလးေတြေပါ့)။

“ဘာေတြလိုအပ္လဲ ေျပာပါ”
“ဟိုဘက္ဒီဘက္ တပ္သားေတြအတြက္ အီိေကြးမဲန႔္ေတြ လိုတယ္... ေသနတ္ေတြ ဝတ္စံုယူနီေဖာင္းေတြ လိုတယ္ဗ်”

“၀တ္စံုကေတာ့ ရပါတယ္... လက္နက္က ျပသနာဗ်... က်ေနာ္တို႔နဲ႔ မကြာရွိေနရမွာ... ဒီနယ္ေျမအေၾကာင္းလဲ မင္းသားသိတာဘဲ...အမဲေရာင္နယ္ေျမဗ်..”

“ဟာ.. ဗိုလ္ၾကီးကလဲ.. ဒါဘုရားပြဲေတာ္ေလ... သူတို ့လဲ သိပါတယ္... မေန႔ညက ကတာေတာင္ ေအးေဆးပါဘဲ... ဘာမွ မျဖစ္ပါဘူး..”

“ကဲ... ဒါဆိုလဲ ယူနီေဖာင္းေတြေတာ့ ေစာေစာယူထားေပါ့... လက္နက္နဲ႔ အီေကြးမဲန္႔ေတြေတာ့ ျပဇာတ္မထြက္ခင္ အခ်ိန္မွီ လာပို႔ေပးမယ္.. ျဖစ္မလား”

“ျဖစ္တယ္... စိတ္ခ်မယ္ေနာ္.. ေတာ္ၾကာ ကေနမွ ဟိုဟာမရ ဒီဟာမရဆို... ခက္တယ္”
“ဟာ.. စိတ္ခ်ပါ..”
..... ....

ဒီလိုနဲ ့ကျပေရာ ဆိုပါေတာ့ဗ်ာ...။
ဇာတ္လမ္းကေတာ့ အေရးေပၚ ထိုးဇာတ္ေပါ့...။

ကိုယ့္လူေတြကလဲ ယူနီေဖာင္းအျပည့္အစံုနဲ ့ကျပတာဆိုေတာ့ ခပ္ၾကြၾကြ...။
ပြဲခင္းကလဲ လွလွ...။

ပြဲေရွ ့ဆံုးတန္းမွာ စားပြဲေတြ ဆက္တီေတြ နဲ ့... ေကာ္ဖီ၊ေရေႏြးအိုး (ေရေႏြးအိုးက ဟန္ေဆာင္... လူျမင္ေကာင္းေအာင္ လုပ္ထားတာ...အထဲမွာ အရက္) အစံုအလင္နဲ ့ဗိုလ္ၾကီး၊ ဗိုလ္ေလး၊ တပ္သားေတြနဲ ့... ကေတာ္စံုကလဲ စတိုင္က်က်..။

ထိုးဇာတ္သာေျပာတာ ျပဇာတ္က လမိုင္းကပ္ျပီး ကလို ့ေကာင္းတာဆိုေတာ့...။

အဲသလို ကျပေနရင္း... တဖက္လူ စကားေျပာေနတုန္း ကိုယ္က ဇာတ္စင္ ဘယ္ေထာင္းကို လွည့္လို ့ မ်က္ႏွာေပးေလးနဲ ့ေပါ့ေလ...။

ၾကည့္ေနတုန္းဘဲ... ကိုယ္မ်က္ႏွာမူရာအရပ္ ေတာင္ေၾကာျမင့္ျမင့္ၾကားက မီးပြင့္တပြင့္ ေျမာက္တက္လာျပီး... နီးလာတာ ... မ်က္စိတမွိတ္ လွ်ပ္တျပက္ပါဘဲ...။

ကိုယ့္စိတ္ထဲမွာ ဘုရားပြဲေအာင္ျမင္လို ့ သီိတင္းကၽႊတ္ မီးက်ည္ လႊတ္တယ္ထင္ေနတာ...။
ေနာက္မွ ပြဲခင္းတည့္တည့္ကို ... လာတာ..။

“ရႊီး... ကနည္းလိုလို.. ကၽြီးန္ ကနည္းလိုလိုနဲ ့...။

“၀ုန္း...” ဆိုတဲ႔ အသံၾကီးနဲ႔... လူၾကီးမင္းမ်ား စားပြဲေရွ႕တည့္တည့္ပါဘဲဗ်ာ... ေျမၾကီးေတြေရာ၊ စားပြဲေတြေရာ... ဖြာလန္ၾကဲ သြားတာဘဲ... ဗိုလ္ေတြလဲ ဝပ္ေနတာ ျပားေနတာဘဲ...။

ပြဲခင္းတခုလံုးလဲ အုန္းအုန္းထ ပြက္ေလာရိုက္သြားတာ...ေနာက္တလံုးထပ္က်တာက ပြဲခင္းနဲ ့ေ၀းတယ္...။
လူေတြ ေျပးလိုက္ၾကတာဗ်ာ...။ ဗိုလ္ေတြလဲ ေျပးတာဘဲ....။
အထိအခိုက္ေတာ့ မရွိဘူးဗ်...။

ပထမေတာ့ ဇာတ္စင္ေပၚက လူေတြက ေၾကာင္ၾကည့္ေနတာဗ်... ေနာက္မွ သတိ၀င္လာျပီး ေျပးၾကတာ တန္းေနတာဘဲ...။

က်ေနာ္က မီးသမားကို မီးေတြပိတ္ဘို ့ေျပာေနတုန္း... ဘယ္သူမွန္းကိို မသိဘူး... က်ေနာ့္ကို လာဆြဲခ်သြာတာ...။

“ခင္ဗ်ား... ေသသြားမယ္... ဟိုက ထုေနျပီ... ခင္ဗ်ားက မီးေရာင္ေအာက္မွာ... ထင္းထင္းၾကီး...”
“ဟာ... သူတို ့လူေတာ့မွားမွာ မဟုတ္ပါဘူး...”

“အာ... ေသေတာ့မွာဘဲ.... သူတို ့ကအေ၀းက ရမ္းခ်ေနတာ... ေနာက္ ... ခင္ဗ်ားက ယူနီေဖာင္းၾကီးနဲ ့...”
သူေျပာမွ သတိရတာ.... ဘုရားဘုရား.... ယူနီေဖာင္းအီေကြးမဲန္ ့လက္နက္အျပည့္အစံုနဲ ့... မိတ္ကပ္အေဖြးသားၾကီးနဲ ့ဂန္႔သြားရင္...။
.........

လံုး၀ ေမွာင္ေမွာင္မဲမဲ... ထဲမွာ... အခ်င္းခ်င္း အသံျပဳေနရတာ.. တခ်ိဳ ့လဲေခၚလို ့ရတယ္...
... တခ်ိဳ ့လဲ ေခၚလို ့မရ...။

အဲလို ဆူညံ ေအာ္ဟစ္ေျပးလႊားေနတဲ ့ၾကားမွာ...
“ေဇာ္ေဇာ္... ဘယ္မွာလဲ... မင္းသား ဘယ္မွာလဲ...”
“ေဇာ္ေဇာ္... ေဇာ္ေဇာ္.....”

“ရႈးးးးးးးး မထူးနဲ ့... မင္းသားကို ဟိုဟာေတြ လာဆြဲျပီ ထင္တယ္...”
“... ဟမ္... ဘာျဖစ္လို ့လဲ”

“စစ္ဗိုလ္ေနရာက.. ကလို႔.. ေခၚျပီး သမျပီ ထင္တာဘဲ... ဒါမွမဟုတ္ ျပန္ေပးဆြဲမယ္ ထင္တယ္..”
ဟင္.... ၾကားရ.. ၾကားရ နား၀မွာ မသက္သာ... ဆိုျပီး ေနာက္ပိုင္း ငိုခ်င္းေတာင္ ဆိုခ်လိုက္ခ်င္တာ...
ပုန္းေနတာခ်င္းအတူတူ... စိတ္ခ်မ္းသာစရာ တခြန္းမွ မေျပာဘူး...။
..........
..........

“ေဇာ္ေဇာ္... ဘယ္မွာလဲ....”
“... ေဇာ္ေဇာ္... လက္နက္ေတြ ျပန္ေပးဦး.... ခ်စ္တိုး.... ေပၚဦး.... ေဟ့လူေတြ... ဘယ္ေရာက္ကုန္ျပီလဲ...”

ဟာ... ရဲေဘာ္ေတြ....။
ေဟ့.. က်ေနာ္တို ့ဒီမွာ...။
”ဟာ... ကိုေဇာ္ေဇာ္လား.... လုပ္ဦး လုပ္ဦး... တပ္ရင္းမႈး ပစၥတိုက ခင္ဗ်ားဆီမွာေလ... ျပန္ေပးဦး...”

ဟုတ္တာေပါ့... အဲဒီက်မွ ေမွာင္ၾကီးမဲၾကီးထဲ...
“က်ေနာ္ဒီမွာ... ခင္ဗ်ား လာျဖဳတ္ေပး... က်ေနာ္ထုတ္လို ့မေတာ္တဆ က်ည္ထြက္သြားမွျဖင့္...”
“ဟုတ္ျပီ ဟုတ္ျပီ... ဘယ္မွာလဲ ခင္ဗ်ား...”
“ဒီမွာ...”

“ခ်စ္တိုးတို ့ေတြေရာ...”
“ေျပးကုန္ၾကျပီ.. ဘယ္ေရာက္ကုန္လဲ မသိဘူး...”
“ဟာ... ျပသနာဘဲ... လက္နက္ေတြ က်ည္ေတြက ခင္ဗ်ားတို ့ဆီမွာ...”

“ခင္ဗ်ားတို ့မွာ ေသနတ္ေတြ အမ်ားၾကီးဘဲ မဟုတ္လား...”
“တခ်ဳိ႕ကင္းေစာင့္ေနတယ္... တပ္ထိုင္ထားတဲ့ဆီက ဒီကိုဆင္းလာလို႔မရဘူး... ေတာင္ကုန္းကို ဝင္မစီိးနိုင္ေအာင္.. ကာကြယ္ရမွာ...”

“ေအာ္... ေဆာရီးဗ်ာ... က်ေနာ္တို ့လဲ လန္႔ဖ်ပ္ျပီး ေျပးပုန္းတာကိုး..”
“ရတယ္၇တယ္... ဗိုလ္ၾကီးကို လက္နက္သြားေပးလိုက္ဦးမယ္... ေနာက္မွ ျပန္လာမယ္.. ခင္ဗ်ားလူေတြ ေခၚစုေပးဦး... က်ေနာ္တို႔ လက္နက္ေတြ ျပန္ယူရဦးမွာ... အေျခအေနက စိတ္မခ်ရေသးဘူး... ေစာင့္ၾကည့္ရဦးမွာ”
.......။

တနာရီနီးပါး ၾကာသြားမွ... လူသူသံတိတ္ဆိတ္သြားသလိုလို... စကားသံေတြ ျပန္ထြက္လာသလိုလိုနဲ ့..။
ဟိုဒီသြားလာေနတဲ့ လူရိပ္ေတြ ျပန္ေတြ ့လာရတယ္..။

ခဏၾကာေတာ့ မီးခြက္ မီးေရာင္.. လက္ႏွိပ္မီးေရာင္ေတြ ျပန္ေတြ ့လာရတယ္...။ ကိုယ့္ဇာတ္စင္မွာလဲ.. အလွ်ိဳလွ်ိဳ ျပန္ထြက္လာၾကျပီး တြတ္တြတ္ တြတ္တြတ္နဲ ့...။

ခ်စ္တိုးတို ့ လူရႊင္ေတာ္ အုပ္စုေတြနဲ ့ လူၾကမ္းအုပ္စုေတြလဲ မရဲတရဲ ျပန္ကပ္လာၾကတယ္..။
“ေဟ့... မင္းတို ့ဘယ္လစ္ေနတာလဲ... ဟိုမွာ ေသနတ္ေတြ လိုက္ေတာင္းေနတာ ၾကာေနျပီ...”

“ဟာ.. ကိုယ့္ဆရာကလဲ... တည့္ရာေျပးရတာေပါ့.. သူတို ့ဟာၾကီးေတြ လြယ္သာလြယ္ထားတာ... ျပန္ေပးဘို ့ သတိေတာင္ မရဘူး..”
“ေလးတာ....”

ေတာ္ေနေလာက္ၾကာေတာ့..ရဲေဘာ္ေတြ လာတာပါဘဲ...။
ေသနတ္ေတြ ပစၥည္းေတြ ျပန္လာယူျပီး... မီးစက္မထြန္းဘို ့.. ပြဲကိုလဲ ရပ္ထားလိုက္ဘို ့.. လာေျပာတာဘဲ..။
ျဖစ္ပံုမ်ား...။

ေနာက္ရက္ေတာ့.. ပြဲခင္းက ပံုမွန္နီးပါးေတာ့ ျပန္ျဖစ္လာပါတယ္...။
တတိယည အစီအစဥ္ကေတာ့ ပံုမွန္အတိုင္း ကိုယ့္အစီအစဥ္နဲ ့ကိုယ့္ပံုမွန္ျပဇာတ္ပါဘဲ...။

ညေနပိုင္းေလာက္ကေတာ့ သြားေမးခိုင္းေသးတယ္... မေန ့ညက ျပဇာတ္ ျပန္ကျပေပးရဦးမွာလားဆိုေတာ့...
ကလဲ မကနဲ႔ေတာ့.. ေသနတ္လဲ မငွားနိုင္ေတာ့ဘူးတဲ ့..။

ညကေတာင္.. အေရးၾကီးတဲ ့အခ်ိန္မွာ လက္နက္က ကိုယ္နဲ ့မကြာ ရွိေနရမယ့္ဟာ... လူနဲ ့တျခားစီျဖစ္ေနလို ့.. ဒဏ္ေပးတယ္ဆိုဘဲ..။

မကနဲ ့ဆိုေတာ့လဲ.. မကဘူးေပါ့..။
မငွားလဲေနေပါ့... ကိုယ့္ျပဇာတ္က ေသနတ္မွ မလိုတာ...။

တတိယညက်ေတာ့ ကျပတာ ေအးေဆးဘဲ...။ ဘာမွကို မျဖစ္ဘူး...။
ညေနကတည္းက ပြဲခင္းကို စနည္းနာျပီး ၾကည့္မိတယ္... ရဲေဘာ္ေတြ တစ္ေယာက္မွ လမ္းသလားတာ မေတြ႔ဘူး...။

ရွင္းရွင္းေျပာရရင္... ပြဲခင္းလံုျခံဳေရးေတာင္ တာ၀န္မယူေတာ့တာဗ်ာ...။
.......
.......

ဒီအျဖစ္အပ်က္က ၾကာေနျပီဆိုေတာ့ အျမဲတမ္းၾကီးေတာ့ သတိမရပါဘူး...။
တိုက္ဆိုင္မွပါ... တိုက္ဆိုင္မွ ဆိုတာကလဲ တျခားေတာ့ မဟုတ္ဘူး...

ဆိုင္းဘုတ္ၾကီိးေတြေလ....
“တပ္မေတာ္သာအမိ၊ တပ္မေတာ္သာအဖ”
ဆိုတာၾကိးေတြ ့ရင္... ခုနကေေျပာတဲ ့အေတြ ့အၾကံဳကို ျပန္သတိယျပီး ျပံဳးခ်င္ေရာ...။

က်ေနာ္ဘဲ အေတြးေခါင္တာလား၊ အေတြးနက္တာလား မသိပါဘူး...။
ဒါေၾကာင့္လဲ ဒီိပို ့စ္ကို နာမည္ေပးထားတာ...
“မဆီမဆိုင္” လို ့.........ဆို။။။
ဆိုင္ လို ့လား...။

သစ္နက္ဆူး
http://thitnetsue-tns.blogspot.com/

"Freedom Always Find The Path - To Build Peace"

ေနာက္ၾကည့္မွန္

Ko Min Ko Naing(ေနာက္ၾကည္႕မွန္)

မသိျခင္းႏွင့္ သိျခင္းတို႔၏ အႏၲရာယ္မ်ားႏွင့္ ေလ့လာမႈခရီး

(က) မိတ္ဆက္

စာ႐ႈသူ အေပါင္း ေခါင္းစဥ္ကိုဖတ္ၿပီး “ဘာႀကီးပါလိမ့္”လို႔ ထင္စရာ ႐ွိပါတယ္။ နပ္သူ၊ လ်င္သူ စာဖတ္သူမ်ားကေတာ့ “ငပုတစ္ေယာက္ အေပါက္ဖာေနၿပီ”လို႔ သိၾကမွာပါ။ ဘယ္အေပါက္ ဖာတယ္ ထင္ပါသလဲ၊ ႐ွင္းပါတယ္၊ အခုတေလာ ကၽြန္ေတာ့္ ဘေလာဂ္မွာ အေရးမ်ားတဲ့ “ျမန္မာျပည္မွာ သြားသြားလာလာ”လိုစာမ်ိဳးနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ကိစၥတခ်ိဳ႕ေပါ့။ ဒါျဖင့္ရင္ ဘာအေပါက္လဲ၊ ကၽြန္ေတာ္ဆိုလိုတဲ့ “အေပါက္” pitfall ဆိုတာက ကၽြန္ေတာ္တို႔တေတြ ျမန္မာျပည္ ႏိုင္ငံေရး (စကားလံုးကေတာ့ အႀကီးႀကီးပဲ၊ အမွန္ဆိုလိုတာက ကၽြန္ေတာ္တို႔လို သာမန္ျပည္သူမ်ား အေနနဲ႔ သိသင့္ သိထိုက္တဲ့ ကိစၥရပ္ေတြကိုသာ ဆိုလိုတာပါ၊ ဘာမွ ေထြေထြထူးထူး မဟုတ္ပါဘူး) အေၾကာင္း ေလ့လာတဲ့ ခရီးမွာ ၾကမ္းကၽြံၿပီး အႏၲရာယ္ျဖစ္ႏိုင္တဲ့ တြင္းေပါက္ ေထာင္ေခ်ာက္မ်ား အေၾကာင္းပါ၊ အဲဒီအေပါက္ေတြကို ဖာေထးဖို႔၊ မဖာႏိုင္ေတာင္ အနည္းဆံုးေတာ့ ႐ွိေၾကာင္း အသိေပးခ်င္လို႔၊ ဒီတခါေတာ့ လူပုသေလာက္ အျမင့္ႀကီး မွန္းၿပီး ႀကိဳးစား လက္တည့္စမ္းၾကည့္လိုက္ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္က ဒီ “ျမန္မာျပည္မွာ သြားသြားလာလာ”လို စာမ်ိဳးကို ဘာသာျပန္တယ္၊ ဟိုဟာ သိသင့္တယ္၊ ဒီဟာ သိသင့္တယ္၊ လူငယ္ေတြ ေလ့လာရမယ္၊ ဘာဘာညာညာ ေလွ်ာက္ေျပာမိတဲ့အတြက္ ေလ့လာရင္လည္း ေလ့လာတဲ့ ခရီးလမ္းမွာ ျဖစ္တတ္တဲ့၊ တခ်ိဳ႕ ကၽြန္ေတာ္ကိုယ္တိုင္လည္း ႀကံဳဖူးတဲ့၊ အႏၲရာယ္ေတြ အေၾကာင္းကိုပါ ေရးဖို႔ တာ၀န္႐ွိတယ္လို႔ ထင္လို႔ ဒီလိုစာမ်ိဳး ေရးတာပါ။ ဒါ့ေၾကာင့္လည္း “မသိျခင္းႏွင့္ သိျခင္းတို႔၏ အႏၲရာယ္မ်ားႏွင့္ ေလ့လာမႈခရီး”လို႔ ႀကီးႀကီးက်ယ္က်ယ္ ေခါင္းစဥ္တပ္လိုက္မိတာပါ။

(ခ) မသိျခင္း၏ အႏၲရာယ္

မသိျခင္း၏ အႏၲရာယ္ကေတာ့ ႐ွင္းပါတယ္၊ ျမန္မာျပည္မွာ ျဖစ္ေနတဲ့ အက်ပ္အတည္း၊ အထူးသျဖင့္ ႏိုင္ငံေရးဆိုင္ရာ အက်ပ္အတည္း၊ အေၾကာင္း မသိတဲ့လူေတြ မ်ားေလေလ၊ အဲဒီ မသိသူ ကၽြန္ေတာ္တို႔လို သာမန္ျပည္သူအမ်ားရဲ႕ အၾကားအျမင္ ဗဟုသုတ နည္းပါးမႈအေပၚ အခြင့္ေကာင္းယူၿပီး လက္တစ္ဆုပ္စာ လူတစ္စုက သူတို႔ လုပ္ခ်င္တာလုပ္လို႔ “ေက်ာ”သြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္၊ ကၽြန္ေတာ္တို႔တေတြရဲ႕ ဒုကၡကို အေလးမထားဘဲ သူတို႔အတြက္၊ သူတို႔လုပ္ခ်င္ရာသာ လုပ္သြားၾကမွာပဲ။ အဲဒီလို အလုပ္မခံႏိုင္ဘူး၊ အဲဒီလို အေက်ာ မခံခ်င္ဘူး ဆိုရင္ ကၽြန္ေတာ္တို႔အေနနဲ႔ သိသင့္ သိထိုက္တာေတြကို သိရမယ္၊ ေလ့လာရမယ္။ “မ အ ေအာင္ သမိုင္းသင္ရမယ္”လို႔လည္း ဆရာေတြက ေျပာခဲ့ၾကတယ္ မဟုတ္လား၊ “သမိုင္းထဲမွာ အိပ္ပဲ မေနျဖစ္ေအာင္”ေတာ့ သတိထားရမွာေပါ့။ မသိျခင္းရဲ႕ အႏၲရာယ္က ႐ွင္းလြန္းေတာ့ ဒါနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဘာဆက္ေရးရမွန္းကို မသိေတာ့ပါ။

(ဂ) သိျခင္း၏အႏၲရာယ္မ်ားႏွင့္ ေလ့လာမႈခရီး

အဲဒီလို မသိျခင္းရဲ႕ အႏၲရာယ္ေတြကို ေ႐ွာင္႐ွားလိုလို႔ သိဖို႔ ေလ့လာတဲ့ အခါမွာလည္း အဲဒီ ေလ့လာတဲ့ ခရီးမွာ အႏၲရာယ္ တြင္းေပါက္ေတြက ႐ွိေနျပန္တယ္။ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးကို ေလ့လာတဲ့ သာမန္ျပည္သူ လူႀကီးလူငယ္မေ႐ြး၊ အထူးသျဖင့္ ပညာတတ္ လူလတ္တန္းစားမ်ား၊ ျဖစ္ေလ့႐ွိတဲ့၊ ျဖစ္႐ိုးျဖစ္စဥ္လို႔ေတာင္ ေျပာလို႔ရတဲ့ ပံုစံကို ကၽြန္ေတာ္ ျမင္သလို ေျပာၾကည့္ပါမယ္။ ဘယ္ေလာက္ထိ ျဖစ္႐ိုးျဖစ္စဥ္ ျဖစ္သလဲဆိုတာ စာရင္းနဲ႔ အင္းနဲ႔ေတာ့ ကၽြန္ေတာ္ သုေတသန လုပ္မျပႏုိင္ဘူးေပါ့ဗ်ာ၊ ဒါေပမယ့္ ကၽြန္ေတာ့္ ျပည္တြင္း ျပည္ပ ပတ္၀န္းက်င္မွာ ေတြ႕ေနရတာေတြကို ေျပာျပတာပါ။

ပထမအဆင့္က မသိျခင္းနဲ႔ လက္႐ွိဘ၀ကို မေက်နပ္ျခင္းက စ ပါတယ္၊ ဘာေတြ ျဖစ္ေနသလဲ သိပ္မသိပါ၊ ဒါေပမယ့္ လက္႐ွိဘ၀ကိုေတာ့ မေက်နပ္ပါ၊ ဒုကၡသုကၡေတြက သိသာ ထင္႐ွားလြန္းပါတယ္၊ (အသက္ငယ္သူတခ်ိဳ႕၊ ကၽြန္ေတာ္ ထပ္ေျပာပါတယ္ တခ်ိဳ႕ လိုပဲ ေျပာတာပါ၊ ဆိုရင္ လက္႐ွိ အေျခအေနဟာ ပံုမွန္လို႔ပဲ ထင္တယ္၊ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ လက္႐ွိကလြဲလို႔ တျခားေနရာ၊ တျခားျဖစ္ႏိုင္ေျခ စတာေတြကို ဘာမွမသိလို႔၊ အဂၤလိပ္လို ေျပာၾကတာကေတာ့ they don’t know any better ဆိုပါေတာ့၊ အဲဒါကိုေတာ့ ပထမအဆင့္ မတိုင္မီ သုည အဆင့္လို႔ပဲ ေခၚၾကပါစို႔။ ကၽြန္ေတာ္တို႔လည္း မဆလေခတ္ ကေလးဘ၀တုန္းက ဒီလိုပဲ ထင္ခဲ့ၾကတာ မဟုတ္ပါလား။)

ဒုတိယအဆင့္က ပထမအဆင့္မွာ ေရာက္ေနတဲ့ လူလတ္တန္းစား ျမန္မာေတြဟာ လက္႐ွိဘ၀က ဒုကၡေတြကို ေက်ာ္လႊားရင္ဆိုင္ဖို႔ ျပႆနာကို ေလ့လာျခင္းက စပါတယ္၊ အထူးသျဖင့္ ႏိုင္ငံေရး အက်ပ္အတည္းအေၾကာင္း၊ သတင္းေတြ၊ စာအုပ္ေတြ တတ္ႏိုင္သေလာက္ဖတ္တယ္၊ ျပည္ပမွာ ေရာက္ေနတဲ့ သူေတြဆိုရင္ ေလ့လာစရာ စာအုပ္စာတမ္းကအစ တပံုတပင္၊ ျပည္တြင္းမွာကေတာ့ ေရဒီယိုေတြ နားေထာင္တယ္၊ အစိုးရသတင္းစာေတြက ေျပာတာကို စားသင့္တာစား၊ ေျမႇာက္သင့္တာေျမႇာက္၊ ေျပာင္းျပန္ယူသင့္တာယူၿပီး အမွန္နဲ႔ နီးစပ္ေအာင္ ေလ့လာၾကတယ္။ (အစိုးရေျပာတိုင္း ယံုလို႔မရဘူး ဆိုတဲ့ ဘ၀ေပး အသိက ႐ွိတာကိုး။) အဲဒီ အဆင့္ကေတာ့ ဒုတိယအဆင့္ေပါ့၊

အဲဒီ ဒုတိယအဆင့္မွာ သိတန္သေလာက္ သိၿပီးေနာက္က်ေတာ့ ေလ့လာသူရဲ႕ ပင္ကိုယ္ စ႐ိုက္၊ ေမြးဖြားႀကီးျပင္းရာ ပတ္၀န္းက်င္၊ လက္႐ွိဘ၀ထဲက ပုဂၢလိက အက်ိဳးစီးပြား စတာေတြအေပၚ မူတည္ၿပီး ေလ့လာသူေတြ ေလ့လာမႈအေပၚ တံု႕ျပန္ပံုက မတူေတာ့ပါ။ အဲဒီ ဒုတိယအဆင့္ သိတန္သေလာက္ သိၿပီးေနာက္မွာ ေအာက္ပါ အႏၲရာယ္မ်ားကို ရင္ဆိုင္မိၾကတယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ ေအာက္ေဖာ္ျပပါ အႏၲရာယ္ တြင္းေပါက္ ေလးမ်ိဳးထဲက တခ်ိဳ႕ထဲကို ကၽြန္ေတာ္ လံုးလံုးလ်ားလ်ားလည္း က်ဖူးတယ္၊ တခ်ိဳ႕ထဲကို ကၽြန္ေတာ္ က်ေတာ့မလိုလည္း ျဖစ္ဖူးတယ္၊ အစကတည္း ေ႐ွာင္ႏိုင္ခဲ့တာေတြလည္း ႐ွိပါတယ္။ အဲဒီလိုပဲ ကၽြန္ေတာ့္ မိတ္ေဆြ အေပါင္းအသင္းမ်ားလည္း တြင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးထဲကို က်ပံု က်နည္း အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ က်ၾကတယ္။

(ဃ - ၁) ပထမ အႏၲရာယ္တြင္းေပါက္ (“႐ႈပ္ေနတာပဲ”)

ပထမဆံုး ကၽြန္ေတာ္ သတိထားမိတဲ့ တြင္းေပါက္ကေတာ့ လန္႔ၿပီး ထံုသြားျခင္းပဲ။ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး အက်ပ္အတည္းအေၾကာင္း မသိလို႔ သိေအာင္ေလ့လာတယ္၊ သိေတာ့ အက်ပ္အတည္းက ကိုယ္ထင္ထားတာတက္ အမ်ားႀကီး ႐ႈပ္ေထြးတယ္၊ အႏၲရာယ္မ်ားတယ္ ဆိုတာ သိရတဲ့ အခါက်ေတာ့ ထံု သြားတယ္၊ လန္႔သြားတယ္၊ ေနာက္ဆုတ္သြားတယ္။ ဥပမာ အခု ကၽြန္ေတာ္ ဘာသာျပန္ျပန္ေနတဲ့ “ျမန္မာျပည္မွာ သြားသြားလာလာ” ကို ၾကည့္ပါ၊ “ဗမာ အမ်ားစုဟာ ဒီမိုကေရစီေရးသည္ တစ္ခုတည္းေသာ ျပႆနာ လို႔ ထင္ေနၾကတယ္ […] က်ဳပ္တို႔ အျမင္ကေတာ့ ဘယ္အစိုးရတက္တက္ ဂ႐ုမစိုက္ဘူး၊ အားနည္းေလ ေကာင္းေလပဲ” ဆိုတဲ့ တိုင္းရင္းသား တစ္ေယာက္ရဲ႕ ေျပာစကားကို ဖတ္မိသူ ျပည္မက ဗမာလူငယ္တစ္ဦးအေနနဲ႔ ဘယ္လို ခံစားမိမလဲ၊ သူေျပာတာ ဟုတ္သားပဲ၊ ဒီမိုကေရစီေခတ္ ဆိုတဲ့ အခ်ိန္ကတည္းက ျပည္တြင္းစစ္ႀကီးက ျဖစ္ခဲ့တာ၊ ျမန္မာ့ အက်ပ္အတည္းက စစ္တပ္က အာဏာသိမ္းမွ စခဲ့တာ မဟုတ္၊ ေ႐ွးကတည္း စခဲ့၊ ျဖစ္ခဲ့တာ၊ ျပႆနာက ႏိုင္ငံေတာ္အာဏာ တရားမ၀င္ ယူထားတဲ့ အစိုးရ တစ္ခုတည္း မဟုတ္ဘူးဆိုတာ သိလာရင္ ဘယ္လို ခံစားရမယ္ ထင္ပါသလဲ၊ ေသခ်ာတာေပါ့၊ “အင္း… မလြယ္ပါလား”ဆိုတာက ပါလာမွာပါပဲ။ မလြယ္ပါလားရဲ႕ ေနာက္ကေန “ကိစၥေတြ၊ လူေတြက ငါထင္သေလာက္ မ႐ိုး႐ွင္းပါလား၊ ႐ႈပ္ေနတာပဲ၊ ငါ့လို႔ လူတစ္ေယာက္ ဘာမ်ား လုပ္ႏိုင္မွာမို႔လဲ၊ ေတာ္ပါၿပီ၊ ပိုေနၿမဲ က်ားေနၿမဲပဲ ေကာင္းပါတယ္” ဆိုတဲ့ဆင္ေျခရလာၿပီး ေလ့လာတဲ့ ကိစၥကို ရပ္ပစ္လိုက္တယ္၊ “Ignorance is a bliss” ဆိုတဲ့ စကားကို လိုက္နာၿပီး ေမ့ပစ္လိုက္ၾကတယ္။ မသိတုန္းကလည္း မသိလို႔၊ သိတဲ့အခါက်ေတာ့လည္း ႐ႈပ္လို႔ ဆိုၿပီး ဒီကိစၥကို ေခါင္းထဲကေန ထုတ္ပစ္လိုက္ၾကတယ္။ အဲဒီလို ျဖစ္သြားတာကို ကၽြန္ေတာ္ကေတာ့ ေလ့လာမႈခရီးမွာ ပထမ အေပါက္ကၽြံတယ္လို႔ ေျပာခ်င္တယ္။

ဒီအတြက္ ကၽြန္ေတာ္ ေျပာခ်င္တာကေတာ့ ႐ိုး႐ိုးေလးပါပဲ၊ “ဇြဲ မေလွ်ာ့ပါနဲ႔”။ ႐ႈပ္တာ မွန္ပါတယ္၊ ကိုယ္က ႐ွင္း႐ွင္းေလး ျမင္တတ္ဖို႔ကသာ အေရးႀကီးတယ္၊ အကုန္လံုးကို လိုတာထက္ ပိုၿပီး ႐ွင္းပစ္ဖို႔၊ oversimplify လုပ္ပစ္ဖို႔ ေျပာတာမဟုတ္ပါ၊ ဒါေပမယ့္ အနည္းဆံုး ကိုယ့္ရပ္တည္ခ်က္နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ကေတာ့ ကိုယ္က ႐ွင္းႏိုင္ရင္ ႐ွင္းပါတယ္၊ မ႐ႈပ္ပါ။ ဒီ ပထမ pitfall အေပါက္ထဲ ကၽြံၿပီး ဆက္ မေလ့လာလို႔ကေတာ့ အရင္ ေလ့လာသမွ်လည္း အလကားျဖစ္၊ လက္ေတြ႕လည္း ဘာမွ အလုပ္မျဖစ္ဘဲ အေဟာသိကံ ျဖစ္မွာပဲ။ ဇြဲမေလွ်ာ့ဘဲ ဆက္ေလ့လာရင္ ကိုယ္က ဘယ္လိုရပ္တည္ခ်က္ ႐ွိ႐ွိ၊ အျမင္ေတြ ဘယ္ေလာက္ ကြဲျပားကြဲျပား၊ “လက္႐ွိ အေျခအေနသည္ လက္မခံႏိုင္ေသာ အေျခအေန” “လမ္းေၾကာင္းမွားေနတဲ့ အေျခအေန” ဆိုတာကို လက္ခံလာလိမ့္မယ္၊ “လက္႐ွိ ပံုစံနဲ႔ေတာ့ အနာဂတ္ ေခ်ာက္က် ၾကမယ္”ဆိုတဲ့ အသိကို ဆက္လက္ ေလ့လာသူ လူတိုင္း ရလာလိမ့္မယ္လို႔ ကၽြန္ေတာ္ ယံုၾကည္တယ္၊ ဒီပို႔စ္ရဲ႕ နိဂံုးပိုင္းမွာလည္း ဒီအေၾကာင္း နည္းနည္း ထပ္ေရးပါဦးမယ္၊ အဲေတာ့ ဒီ ပထမတြင္းေပါက္နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ကေတာ့ “ဇြဲမေလွ်ာ့ပါနဲ႔၊ ဆက္ေလ့လာပါ” လို႔။ ေလွ်ာ့လိုက္ရင္ေတာ့ ကုန္ခဲ့သမွ် စြမ္းအင္ေတြ အလဟႆျဖစ္ၿပီး “လုပ္ အလကား” ႀကီး ျဖစ္ေတာ့မွာပဲ။

(ဃ - ၂) ဒုတိယ အႏၲရာယ္တြင္းေပါက္ (“ဒီပုပ္ထဲက ဒီပဲ”)

ေနာက္တစ္ခုကေတာ့ “ဒီပုပ္ထဲက ဒီပဲ”ဆိုတဲ့ အႏၲရာယ္ တြင္းေပါက္ ျဖစ္ပါတယ္။ ေလ့လာရင္းနဲ႔ အစိုးရ မေကာင္းတာေတြအျပင္ အစိုးရကို နည္းအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ အတိုက္အခံလုပ္ေနတဲ့ အင္အားစုေတြထဲက တခ်ိဳ႕ရဲ႕ အားနည္းခ်က္ေတြ၊ အမွားေတြကိုပါ ေလ့လာသိျမင္သြားတယ္၊ ျပႆနာေတြရဲ႕ အတိမ္အနက္ကို မွန္းမိလာတဲ့အခါ အစိုးရေျပာတဲ့ တခ်ိဳ႕ အျမင္ေတြက မွန္သေယာင္ေယာင္ ျဖစ္လာတတ္တယ္၊ အထူးသျဖင့္ ဒီအစိုးရ တျပားသားမွ မေကာင္းဘူးဆိုတဲ့ ေဒါသစိတ္အခံ တဘက္စြန္း႐ွိခဲ့ရင္ အတုိက္အခံဘက္ကလည္း တခ်ိဳ႕က မေကာင္းတာ၊ အားနည္းတာေလးေတြကို သိလာတဲ့အခါ အရင္က အစြန္းေရာက္ခဲ့အယူက တန္ျပန္သက္ေရာက္ၿပီး အားလံုး ဒီပုပ္ထဲက ဒီပဲဆိုတဲ့ ေကာက္ခ်က္ကို အလြယ္ေလးပဲ ခ်ၾကပါေတာ့တယ္။ အစိုးရနဲ႔ အတိုက္အခံကို အာဏာလုေနတဲ့ ကၽြဲႏွစ္ေကာင္၊ တိုင္းရင္းသားေတြပါ ပါရင္ သံုးေကာင္၊ လို႔ ယူဆလိုက္ၿပီး ကိုယ့္ကိုကိုယ္က်ေတာ့ သနားစရာ ေျမစာပင္ေပါ့။ အဲဒီလို အျပစ္ တစ္ပိႆာနဲ႔ အျပစ္ တစ္က်ပ္သားကို အတူတူလို႔ သေဘာထားတဲ့ “ဒီပုပ္ထဲက ဒီပဲ”ဆိုတဲ့ ခ်ိန္ခြင္ပ်က္ စကားထဲမွာ စိတ္ပ်က္အားေလ်ာ့တာ၊ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ ျပဳသမွ် ႏုရမယ့္ ေျမစာပင္လို သေဘာထားတာ၊ တနည္း ကိုယ့္ကိုကိုယ္ တန္ဖိုးမထားတာ၊ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ victimize လုပ္တာ၊ စ တဲ့ အရိပ္အေယာင္ undertone ေတြ ပါ ပါတယ္။ ေမြးကတည္း ေန႔စဥ္နဲ႔အမွ် ၾကားခဲ့ရတဲ့ အစိုးရရဲ႕ ၀ါဒျဖန္႔မႈေတြကလည္း ဒီေနရာမွာ အစြမ္းျပပါတယ္။

ဒီအတြက္ ႀကီးႀကီးက်ယ္က်ယ္ ေျပာရရင္ေတာ့ ေလာကမွာ လူေကာင္းနဲ႔ လူဆိုး ႏွစ္မ်ိဳးတည္း မ႐ွိပါ၊ အမ်ားအားျဖင့္ ေကာင္းေလ့႐ွိသူနဲ႔ အမ်ားအားျဖင့္ ဆိုးေလ့ ႐ွိသူလို႔ ခြဲဖို႔ေတာင္ ကိုယ္က ဘယ္စံနဲ႔ ၾကည့္မလဲ ဆိုတဲ့အေပၚ မူတည္ျပန္တယ္။ ဒါေပမယ့္ အေရးႀကီးတဲ့ အခ်ိန္၊ အေရးႀကီးတဲ့ ကိစၥေတြမွာ လူေကာင္း လူဆိုး ကြဲျပားမႈဟာ ျပတ္သားလာတတ္တယ္၊ အဲဒီ အခ်ိန္မ်ိဳးကို ေစာင့္ၾကည့္လို႔ရတယ္၊ ကိုယ္ပိုင္ ဉာဏ္အားနဲ႔ ပိုင္းျခားလို႔ရတယ္၊ ဘယ္သူမွ ၿပီးျပည့္စံု ေကာင္းမြန္တယ္ရယ္လို႔ မ႐ွိဘူးဆိုတာကို လက္ခံၿပီးတဲ့ ေနာက္မွာေတာ့ “ဒီပုပ္ထဲက ဒီပဲ” ဆိုတဲ့ ခ်ိန္ခြင္ပ်က္စကားကို ပယ္႐ွားႏိုင္ဖို႔က၊ လြယ္လြယ္ေလးပဲ။ လက္ေတြ႕ အျဖစ္အပ်က္ေတြကိုသာ ၾကည့္လိုက္ပါ၊ ဘယ္သူက မတရားလုပ္ေနသလဲ၊ ဘယ္သူေတြ မတရားခံေနရသလဲ၊ အေျဖက ႐ွင္းလာပါလိမ့္မယ္။

ဒီလိုေျပာလို႔ ကိုယ္ႀကိဳက္တဲ့၊ ေထာက္ခံတဲ့ ဘက္မွာ အက်င့္ပ်က္ေတြ ႐ွိရင္ မေ၀ဖန္ရဘူးလို႔ မဆိုလိုပါ၊ ေ၀ဖန္ႏိုင္ပါတယ္၊ ကိုယ့္ေ၀ဖန္မႈရဲ႕ ရည္႐ြယ္ခ်က္ကို သန္႕စင္ေအာင္ ေဆးေၾကာၿပီးရင္၊ ကိုယ့္ေ၀ဖန္မႈရဲ႕ အက်ိဳးအျပစ္ အဆက္ဆက္ကို ခ်င့္ခ်ိန္ၿပီးရင္ ေ၀ဖန္ႏိုင္တယ္၊ ေ၀ဖန္ဖို႔လည္း တာ၀န္႐ွိပါတယ္။ အစိုးရနဲ႔ ႏိုင္ငံေရး သမားေတြ အားလံုး ဒီပုပ္ထဲက ဒီပဲ ပါပဲ၊ ငါတို႕ကသာ ေျမစာပင္ ျဖစ္ရတယ္လို႔ ေျပာရင္၊ ကိုယ္က တကယ့္ကို ေျမစာပင္ ျဖစ္မွာပဲ၊ ခိုင္မာတဲ့ ရပ္တည္ခ်က္ထားၿပီး ကိုယ္ႏိုင္သေလာက္ လုပ္မွသာ ေျမစာပင္ဘ၀က သက္သာရာ ရမွာပဲ။

(ဃ - ၃) တတိယ အႏၲရာယ္တြင္းေပါက္ (“သူတို႔ လုပ္ေနပံု မဟုတ္လို႔ ငါ၀င္မလုပ္တာေပါ့”)

ဒီအႏၲရာယ္ တြင္းေပါက္ကေတာ့ မာန တမ်ိဳးမ်ိဳးကို လိုတာထက္ ပိုထားမိတဲ့ ေလ့လာသူေတြ၊ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ အသားကုန္ ကာကြယ္တတ္သူေတြ က်တတ္တဲ့ တြင္းလို႔ ျမင္ပါတယ္။ အေတာ္ေလး တတ္သိနားလည္လာတဲ့ လူလတ္တန္းစား ပညာတတ္ ျပည္သူတခ်ိဳ႕မွာ အမ်ားအားျဖင့္ ေတြ႕ရေလ့ ႐ွိတယ္။ ႐ွား႐ွားပါးပါး ကၽြန္ေတာ္ တခါမွ မက်ဖူးတဲ့ တြင္းလည္းျဖစ္တယ္။ ကိုယ္တိုင္ မက်ဖူးလို႔လား မသိဘူး၊ ဒီတြင္းထဲကို က်တတ္သူမ်ားကို ကၽြန္ေတာ္ သိပ္ အသည္းယားတယ္။

ဒီတြင္းကေတာ့ ေလ့လာရင္း ကိုယ္သိတာေတြ မ်ားလာတယ္၊ ကိုယ့္မွာ လက္႐ွိ ႏိုင္ငံေရးသမားေတြ လုပ္ေဆာင္ပံုနဲ႔ ကြဲျပားတဲ့ အႀကံေတြ ဉာဏ္ေတြ ေပၚလာတတ္တယ္။ အဲဒီအခါမွာ ၾကာေညာင္းလာတဲ့ ေတာ္လွန္ေရးထဲက ႏိုင္ငံေရး အင္အားစုေတြ လုပ္ပံုကိုင္ပံုကို ၾကည့္ၿပီး “သူတို႔ လုပ္ေနပံု မဟုတ္ဘူး၊ ဒီလို လုပ္လို႔မရဘူး၊ ဒီလို အခ်ိဳးမေျပတဲ့ ေကာင္ေတြေၾကာင့္ ငါ၀င္မလုပ္တာေပါ့၊”ဆိုတဲ့ ဆင္ေျခ ေပးမိျခင္းပဲ။ ပညာတတ္သူမ်ားကလည္း ဒီေတာ္လွန္ေရးသမားေတြ ဘာမွမတတ္ဘဲ ေလွ်ာက္လုပ္ေနတယ္၊ ဒါေလးေတာင္ မသိဘဲ ေလွ်ာက္ေအာ္ေနတယ္၊ ဒီလို လုပ္လို႔ မရဘူး၊ ဒါ့ေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ္/ကၽြန္မတို႔က ၀င္မလုပ္တာေပါ့ ဆိုၿပီး ေျပာၾကတယ္။

ကၽြန္ေတာ့္ သေဘာကေတာ့ ဒီေတာ္လွန္ေရးဆိုတာကို က်ဆံုးသြားတယ္ ေျပာေျပာ၊ တန္႕ေနတယ္ ေျပာေျပာ၊ မေအာင္ျမင္ေသးတာေတာ့ အမွန္ပဲဆိုတာ လက္ခံပါတယ္။ နည္းအမ်ိဳးမ်ိဳး ႀကိဳးစားခဲ့ၾကတယ္၊ ဒါေပမယ့္ မရေသးဘူး၊ မေအာင္ျမင္ရေသးျခင္း အေၾကာင္းရင္းေတြ အမ်ားႀကီး႐ွိမွာပဲ၊ ေထာက္ျပပါ၊ ေ၀ဖန္ပါ၊ အႀကံေပးပါ။ သူ႕ေၾကာင့္၊ ကိုယ့္ေၾကာင့္၊ “ေၾကာင့္” ေတြ တပံုတပင္ ထြက္လာ ပါလိမ့္မယ္။ (လက္႐ွိ လုပ္ေနတဲ့ ေတာ္လွန္ေရး သမားမ်ားကလည္း အျပဳသေဘာ ေထာက္ျပ ေ၀ဖန္ အႀကံေပးတာေတြကို ခံႏိုင္တဲ့ အရည္အခ်င္း ႐ွိသင့္တယ္လို႔ ျမင္ပါတယ္။) ဒါေပမယ့္ ဒီ “ေၾကာင့္” ေတြဟာ “ငါ ၀င္မလုပ္ရျခင္း” ရဲ႕ အေၾကာင္းရင္းေတာ့ ဟုတ္ ကို မဟုတ္ဘူး။ ငါ ၀င္မလုပ္ရျခင္းရဲ႕ တကယ့္ “ေၾကာင့္”က “ငါ ေၾကာက္ေသာေၾကာင့္၊ ငါ မလုပ္ရဲေသာေၾကာင့္၊ ငါ မစြန္႕ရဲေသာေၾကာင့္”ပဲ ျဖစ္တယ္ဆိုတာ မိမိ ကိုယ္ကို ႐ိုး႐ိုးသားသား ေ၀ဖန္ၾကည့္ရင္ ေတြ႕ပါလိမ့္မယ္။

စဥ္းစားၾကည့္ပါ၊ လက္႐ွိ လုပ္ေနတဲ့ သူေတြ လုပ္ပံု ကိုင္ပံု မဟုတ္ဘူးပဲထား၊ (ဟုတ္တာေတြ ႐ွိသလို မဟုတ္တာေတြလည္း ႐ွိႏိုင္တယ္ဆိုတာ ကၽြန္ေတာ္ လက္ခံတယ္)။ ဒါေတြကို မွန္တဲ့ လုပ္ပံုကိုင္ပံု သိပါတယ္ဆိုတဲ့ သူက ေ၀ဖန္ေျပာျပၿပီး ကိုယ္တိုင္ ၀င္လုပ္ဖို႔ လုိတယ္ မဟုတ္ဘူးလား၊ သိရင္ သိတဲ့သူက လုပ္ျပရမွာေပါ့။ ကိုယ္သိတဲ့၊ နားလည္တဲ့ အခ်က္ကို မသိေသး၊ နားမလည္ေသးသူေတြကို နား၀င္ေအာင္ ႐ွင္းျပရမွာ ကိုယ့္တာ၀န္ပဲေပါ့။ ဒါကို ႐ွင္းမျပရင္၊ ဒါမွမဟုတ္ တခါႏွစ္ခါေလာက္ ႀကိဳးစားၿပီး မရရင္၊ ငါေျပာသားပဲ သူတို႔မွ လက္မခံတာ ေတာ္ပါၿပီ၊ ငါ ဘာမွ မလုပ္ေတာ့ပါဘူး ဆိုၿပီး ေနလိုက္ေရာ။ အေျခအေန အခ်ိန္အခါအရ နားသင့္လို႔ နားတယ္ဆိုရင္ လက္ခံပါတယ္၊ ဒါေပမယ့္ “ဒီလူေတြ လုပ္ပံုမဟုတ္လို႔ ငါ ၀င္ မလုပ္တာ” ဆိုတဲ့ ဆင္ေျခႀကီးကေတာ့ ကိုယ့္ အေၾကာက္တရားကို မ၀န္ခံရဲဘဲ မ႐ိုးသားရာ က်ပါတယ္။

မသိစိတ္က စြန္႕ရမွာ ေၾကာက္ေနတယ္၊ မလုပ္ရဲဘူး၊ အဲဒီေတာ့ ကိုယ္ မလုပ္ရဲတာကို သူတပါးအျပစ္ေၾကာင့္လို႔ လက္ၫိႈးထိုးဖို႔ ဆင္ေျခ႐ွာတဲ့အခါ “ႏိုင္ငံေရးသမားေတြ လုပ္ပံု ကိုင္ပံု မဟုတ္လို႔”ဆိုတဲ့ ဆင္ေျခကို ႐ွာေတြ႕သြားတယ္။ အဲဒီလိုမ်ိဳး မျဖစ္သင့္ပါ၊ အဲဒါ ေလ့လာမႈခရီးရဲ႕ အႏၲရာယ္ တြင္းႀကီးပဲ။ “လုပ္ပံု ကိုင္ပံု မဟုတ္ရင္၊” “လုပ္ပံု ကိုင္ပံု အမွန္ကို သိတယ္” ဆိုတဲ့ လူက လုပ္ျပရမွာပဲ မဟုတ္ဘူးလား။

ကၽြန္ေတာ္နဲ႔ အျမင္ သိပ္မတူသူ ႏိုင္ငံေရး သမား တခ်ိဳ႕ အေၾကာင္းကို ဖတ္ဖူး ၾကားဖူးပါတယ္၊ သူတို႔က လက္႐ွိ ပင္မ ႏိုင္ငံေရးအင္အားစုေတြ လုပ္ေန ကိုင္ေနပံုတခ်ိဳ႕ကို သေဘာမက်ပါ၊ အဲဒီေတာ့ သူတို႔ မွန္တယ္ထင္တာကို လုပ္ျပတယ္၊ သူမ်ားတကာကို လက္ၫိႈးထိုး အျပစ္ဖို႔ၿပီး ဆင္ေျခကန္မေနဘူး၊ ကၽြန္ေတာ္ သူတို႔ အျမင္တခ်ိဳ႕ကို လက္မခံႏိုင္ေပမယ့္ သူတို႔ ဒီလို လုပ္ျပတာကို သေဘာက်တယ္၊ ေလးစားတယ္။

တခုေတာ့ ႐ွိပါတယ္၊ ႐ိုးသားဖို႔ေတာ့ အမ်ားႀကီး လိုပါတယ္။ ျပႆနာတစ္ခုကို ေျဖ႐ွင္းဖို႔ နည္းလမ္း (က) နဲ႔ (ခ) ႏွစ္မ်ိဳး႐ွိတယ္ ဆိုပါစို႔၊ (က)က အျဖစ္သင့္ဆံုး၊ အထိေရာက္ဆံုး လုပ္နည္းျဖစ္ၿပီး လုပ္သူအတြက္ အႏၲရာယ္ကေတာ့ မ်ားတယ္၊ (ခ)ကေတာ့ (က)နဲ႔စာရင္ ထိေရာက္မႈအား အင္မတန္နည္းေပမယ့္ လုပ္သူအတြက္ အႏၲရာယ္ကေတာ့ မ႐ွိသေလာက္ပဲ၊ အဲဒီ အခါမွာ (ခ)ကို ေ႐ြးၿပီး လုပ္တာက အျပစ္မဟုတ္၊ (ခ) ကို ေ႐ြးရျခင္းသည္ “ငါ (က) ကို မလုပ္ရဲလို႔” ဆိုတဲ့ ကိစၥကို ႐ိုး႐ိုးသားသား ၀န္ခံသင့္တယ္၊ ကိုယ္ လုပ္ရဲတဲ့ အလုပ္ပဲ လုပ္တာက အျပစ္မဟုတ္၊ ကိုယ္က (ခ)ပဲ လုပ္ရဲလို႔ (ခ)ပဲ လုပ္တာကို (က)က လုပ္ပံုမဟုတ္လို႔ ဆိုတဲ့ ဆင္ေျခမ်ိဳး မ႐ိုးမသား ေပးမိရင္သာ အျပစ္ျဖစ္တယ္။ အဲဒီေတာ့ ဒီ တတိယတြင္းေပါက္နဲ႕ ပတ္သက္ၿပီး ေနာက္ဆံုး ေျပာခ်င္တာကေတာ့ “႐ိုးသားပါ၊ ကိုယ္ကိုကိုယ့္ မညႇာတမ္း ေ၀ဖန္ပါ။”

(စကားႀကံဳလို႔၊ အႏၲရာယ္ ဘယ္ေလာက္မ်ားမ်ား လုပ္ရဲသူေတြ ရဲရဲေတာက္ေတြကို ေတာင္းပန္ခ်င္တာကေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔လို သာမန္ျပည္သူေတြက ခင္ဗ်ားတို႔ ရဲရဲေတာက္ေတြလို သတၱိမ႐ွိဘူး၊ မစြန္႔ရဲဘူး၊ အဲဒီေတာ့ အဲဒီလို သတၱိ အလံုအေလာက္ မ႐ွိသူေတြ သတၱိ႐ွိမလာခင္ ေလာေလာဆယ္ ေလွ်ာက္ႏိုင္တဲ့ လမ္းကိုလည္း ျပၾကပါ၊ သတၱိမ႐ွိသူေတြကို ကိုယ့္ေလာက္မွ သတၱိမ႐ွိရေကာင္းလားလို႔ ေ၀ဖန္ျပစ္တင္ေန႐ံုနဲ႔ သတၱိေတြ ႐ွိလာမဟုတ္ဘူး၊ အလုပ္မျဖစ္ဘူးဆိုတာ သိေစခ်င္ပါတယ္။ ဥပမာ - ကိုမင္းကိုႏိုင္၊ ကို ကိုကိုႀကီး စတဲ့၊ ၈၈ ေက်ာင္းသားေတြ လုပ္သလို “ျပည္သူလူထု အမ်ား လိုက္ပါႏိုင္တဲ့ နည္းလမ္း” ႐ွာေဖြ လုပ္ကိုင္ျခင္း နဲ႔ “အနည္းဆံုးေတာ့ ႏိုင္ငံေရးသမားေတြနဲ႔ လူမႈေရး ဆက္ဆံပါ” စတဲ့ guideline ခ်ေပးျခင္း စသည္တို႔လိုမ်ိဳး လုပ္ေပးၾကပါ။)

(ဃ - ၄) စတုတၳ အႏၲရာယ္တြင္းေပါက္ (“ငါ့တသက္ေတာ့ လြတ္လမ္းမျမင္ပါ”)

ဒီတြင္းကေတာ့ ပထမ “႐ႈပ္ေနတာပဲ”ဆိုတဲ့ အႏၲရာယ္တြင္းနဲ႔ ဆက္စပ္ပါတယ္။ ေလ့လာမႈ မ်ားေလေလ၊ ျပႆနာ အတိမ္အနက္ကို သိေလေလ ျဖစ္လာၿပီး ကိုယ္က မွန္ရာကို လုပ္ရဲတဲ့ သတၱိ အလံုအေလာက္ မ႐ွိတာကိုလည္း မခ်င့္မရဲ ျဖစ္လာတဲ့အခါ “ငါအပါအ၀င္ လူေတြ ဒီလိုသာ ေၾကာက္ေနလို႔ကေတာ့ ငါတို႔ တသက္ေတာ့ လြတ္လမ္း မျမင္ဘူး”ဆိုၿပီး စိတ္ပ်က္ အားေလ်ာ့ ျဖစ္လာတတ္တဲ့ အႏၲရာယ္ပဲ။ ကၽြန္ေတာ္ ခဏခဏ၊ တဖုတ္ဖုတ္ ျပဳတ္က်တဲ့ တြင္းေပါ့။

ဒါနဲ႔ပတ္သတ္ရင္ေတာ့ ကၽြန္ေတာ္လည္း ကိုယ့္ကိုကိုယ္ အၿမဲပဲ သတိေပးပါတယ္၊ သူမ်ားတကာက ေထာင္တန္း အက်ခံ၊ ဘ၀ပ်က္ခံၿပီး ေ႐ွ႕တန္းက တိုက္ပြဲ၀င္ေနတဲ့ အခ်ိန္မွာ ကိုယ္က စိတ္ပ်က္ အားေလ်ာ့ ေနမိတာ ႐ွက္ဖြယ္လိလိ ျဖစ္တယ္၊ လုပ္ႏိုင္သေလာက္ လုပ္ရဲ သေလာက္ လုပ္ရမယ္ ဆိုတာကိုေပါ့။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဘိုးဘြားေတြလက္ထက္မွာ မေအာင္ျမင္ခဲ့လို႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ခံရတယ္၊ ကၽြန္ေတာ္တို႔ မေအာင္ျမင္ရင္ ေနာက္မ်ိဳးဆက္ေတြ ခံရမယ္လို႔ ေခါင္းေဆာင္ေတြ မၾကာမၾကာ ေျပာေလ့႐ွိၾကတယ္ မဟုတ္လား။ “ငါ့တသက္ လြတ္လမ္း မျမင္”လည္း ေနာက္လူေတြအတြက္ လုပ္ရဲသေလာက္၊ လုပ္ႏိုင္သေလာက္ လုပ္သင့္တယ္၊ “ငါ ဘာလုပ္ႏိုင္သလဲ”လို႔ အၿမဲပဲ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ ေမးၿပီး လုပ္ႏိုင္တာကို လုပ္ေနသင့္တယ္လို႔ ယူဆေၾကာင္းပါ။ (အေျပာလြယ္ၿပီး အလုပ္ခက္ပါတယ္၊ ဒါ့ေၾကာင့္လည္း ကၽြန္ေတာ္ အပါအ၀င္ မိတ္ေဆြသူငယ္ခ်င္းမ်ား ဒီအႏၲရာယ္တြင္းထဲ တဖုတ္ဖုတ္ ျပဳတ္က်ၾကတာေပါ့။)

(င) ေမွ်ာ္မွန္းမိေသာ ေလ့လာမႈ၏ စတုတၳအဆင့္ နဲ႔ နိဂံုး မဟုတ္ေသာ နိဂံုး

ျမန္မာျပည္မွာ သြားသြားလာလာကို ဘာသာျပန္ရင္း ကၽြန္ေတာ္ တာ၀န္မကင္း ျဖစ္လာတယ္လို႔ ယူဆမိတဲ့အတြက္ မသိျခင္းေရာ သိျခင္းေရာရဲ႕ အႏၲရာယ္ေတြကို ကၽြန္ေတာ္ အပါအ၀င္ မိတ္ေဆြ ျပည္သူေတြရဲ႕ အေတြ႕အႀကံဳေတြ အေပၚ မူတည္ၿပီး ေရးလိုက္ပါတယ္။ သိလြန္း တတ္လြန္းလို႔ ေရးေနတာ မဟုတ္ဘူးဆိုတာ ဒီစာကို ဖတ္လိုက္ရင္ပဲ သိသူ၊ တတ္သူ စာဖတ္သူအခ်ိဳ႕ ေကာင္းေကာင္းသိပါတယ္။ သတၱိ ဘယ္ေလာက္ ႐ွိၿပီး ဘာေတြ လက္ေတြ႕ လုပ္ေနလို႔ ဒါေတြ ေျပာရတာလဲလို႔ ေမးရင္ “ကၽြန္ေတာ္ ေၾကာက္လို႔ ပုဆိုးၿခံဳထဲကပဲ လက္သီးျပရဲတာသာ ၾကည့္ပါေတာ့” လို႔ ေျဖရမွာပဲ။ ကၽြန္ေတာ္က ေလ့လာသင့္တယ္ ေျပာမိလို႔၊ ေလ့လာဖို႔ စာတခ်ိဳ႕ ဘာသာျပန္မိလို႔၊ အဲဒီစာေတြ၊ ေလ့လာမႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အႏၲရာယ္ေတြကို ေျပာဖို႔လည္း ကၽြန္ေတာ့္မွာ တာ၀န္႐ွိတယ္လို႔ ယူဆလို႔ ေျပာျခင္း သက္သက္ပါ။

အက်ဥ္းခ်ဳပ္ေျပာရရင္ေတာ့၊ မသိျခင္းဟာ အႏၲရာယ္ ႀကီးသလို၊ သိျခင္းေၾကာင့္လည္း အႏၲရာယ္ေတြ ျဖစ္ႏို္င္တယ္၊ ျဖစ္တတ္တဲ့ အႏၲရာယ္ေတြကို ရင္ဆိုင္ဖို႔က “ဇြဲမေလွ်ာ့ပါနဲ႕”၊ “ျပတ္သား ခိုင္မာတဲ့ ရပ္တည္ခ်က္ထားၿပီး လုပ္ႏိုင္သေလာက္ လုပ္မွသာ ေျမစာပင္ဘ၀က သက္သာရာရမယ္”၊ “မိမိကိုယ္ကို ႐ိုး႐ိုးသားသား ေ၀ဖန္ပါ”၊ “ငါဘာလုပ္ႏိုင္သလဲ၊ ငါဘာလုပ္လို႔ ရသလဲ” လို႔ အၿမဲပဲ ေမးေန လုပ္ေနပါ။

အဲဒီလို သိျခင္း၏ အႏၲရာယ္ေတြကို ေက်ာ္လႊားႏိုင္ရင္ ေလ့လာသူ အားလံုးဟာ ေနာက္ဆံုးမွာ “လက္႐ွိ အေျခအေနသည္ ပံုမွန္မဟုတ္၊ မွားေနတယ္၊ ဒါ့ထက္ အမ်ားႀကီး ေကာင္းႏိုင္ရက္သားနဲ႔ လမ္းေၾကာင္းလြဲေနတယ္၊ ငါတို႔ လုပ္ႏိုင္သေလာက္ တခုခုေတာ့ လုပ္မွ ျဖစ္မယ္” ဆိုတဲ့ ဘံု သေဘာတူညီခ်က္ ရၿပီး တက္ညီလက္ညီ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ၾကလိမ့္မယ္လုိ႔ ယံုၾကည္ပါတယ္။

ေလ့လာမႈတစ္ခုဟာ၊ (ႀကီးႀကီးက်ယ္က်ယ္ ေျပာရရင္ “ဘ၀” ဆိုတာႀကီးကပါ) နိဂံုးတစ္ခု၊ ပန္းတိုင္ တစ္ခုေတာ့ မဟုတ္ပါ၊ ခရီးတစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။ (ဒီစကားမ်ိဳး ၾကားရလြန္းလို႔ နားခါးၿပီးေတာင္ ျဖစ္ေလာက္ၿပီ။) ၿပီးျပည့္စံုျခင္း ဆိုတာကလည္း ဘယ္ေတာ့မွ ဆိုက္ေရာက္မွာမဟုတ္ပါ၊ ဒါေပမယ့္ ၿပီးျပည့္စံုျခင္းကို ဦးတည္ၿပီး အၿမဲပဲ သြားလာေနဖို႔ေတာ့ လိုပါတယ္၊ ဒါမွ မဆုတ္ယုတ္မွာပါ။ ျမန္မာျပည္ႏိုင္ငံေရးဟာ ဘာနဲ႔တူသလဲဆိုေတာ့ ေရစီးသန္တဲ့ ျမစ္ကို ဆန္ေနသလိုပဲ၊ ျမစ္ဖ်ားထိေတာ့ ေရာက္ခ်င္မွ ေရာက္မယ္၊ ေရာက္မွာ မဟုတ္လို႔ ဆန္ေနတာကို ရပ္လိုက္ရင္ေတာ့ တခါတည္း ဟိုးေအာက္ထိ စုန္ဆင္းသြားမွာပဲ၊ တပ္မေတာ္ အစိုးရရဲ႕ လက္႐ွိအေျခအေနဟာ ဆန္ရမယ့္ ကိစၥကို မဆန္ဘဲ၊ ရပ္ေနတဲ့ အဆင့္ေတာင္ မဟုတ္ဘဲ၊ အားရပါးရ စုန္ဆင္းေနတယ္ ဆိုတာကို ေလ့လာသူမ်ား ျမင္ႏိုင္ရင္၊ ဆန္တက္ႏိုင္ဖို႔ တတပ္တအား ႀကိဳးစားၾကမယ္ ဆိုရင္ ေရးရက်ိဳးနပ္ ပါေၾကာင္း။

(ဟူး… ေမာလိုက္တာ... :D)

ေရးသူ- ပုထုဇဥ္
(8/24/07)
--
Respect for Diversity!!!!

http://kopaw07.blogspot.com/

ေငြရာသီ

ေငြရာသီ

ေငြရာသီ၂
ေငြရာသီ ၃
ေငြရာသီ ၄

First a refugee, now homeless

Soe Win, originally from Burma, is staying at Urban Ministry’s Weaver House until the winter emergency shelters open at local churches next month.

First a refugee, now homelessSaturday, November 28, 2009 (Updated 7:19 am)
By Lorraine Ahearn
Staff Writer

GREENSBORO — In a case that highlights thinning assistance for incoming refugees, a Burmese exile resettled through the United Nations has taken emergency shelter at Greensboro Urban Ministry.

Soe Win, 56, arrived in 2007 to be resettled by Lutheran Family Services. Now destitute and suffering from a breakdown, he arrived in mid-

November at the homeless day center on East Bessemer Avenue.

There, volunteer social workers contacted Lutheran Family Services, but no services were available. Win is now staying at Urban Ministry’s Weaver House until the winter emergency shelters open at local churches next month.

“It may be the first case like this,” State Refugee Coordinator Marlene Myers said this week, “but it won’t be the last.”

Myers was in Greensboro this week to meet with a network of local providers who are expected to help resettle 800 of the state’s anticipated 2,100 new refugee arrivals this year.

Guilford County has led the state in resettling political refugees because four local nonprofit agencies have contracts to do so: Lutheran Family Services, Church World Services, World Relief of High Point and N.C. African Services Coalition. Refugees are resettled within a 50-mile radius of the agencies.

Until now, Myers said, the resources have seemed to suffice — a “reception and placement” allowance of $850 per person, plus a $181 per month stipend in the initial months after arrival — with nearly every service directed at getting refugees jobs.

“In the past, it was very realistic. For the most part, it worked,” said Myers, who said few refugees had received cash assistance such as Aid to Families with Dependent Children.

“Lots of us have felt it would be great — on a federal level — to respond to the increased length of time it’s taking for them to find employment.”

Win, who speaks no English, spent 20 years in a Thai refugee camp after escaping from Myanmar, formerly known as Burma. He left family behind to come to the U.S., working briefly in a plastics factory, he said through an interpreter, the Rev. Thang Lian Kaap of Myanmar Community Church.

Suffering severe depression and occasional hallucinations, according to social workers, Win stayed with Burmese friends who supported him for as long as they were able. After his friends moved, Win was left alone and was evicted from his apartment.

At the Interactive Resource Center on East Bessemer, where Win showed up earlier this month, social workers contacted Lutheran Family Services to ask for help. Win’s caseworker, Halat Mlo, said Friday that the agency has no Burmese interpreters and that no services were available beyond a client’s initial year.

UNCG social work graduate student Jennifer Clark said LFS gave her the same answer earlier this month when Win showed up at the day center where Clark interns and the staff tried to find help for him.

“I was in desperate need of an interpreter, and I was kind of shocked that this (LFS) was the agency that everybody was referring me to,” Clark said.

“It would be like calling the health department for medication and being told, 'We don’t do medication.’ ”

Myers, who oversees the N.C. Office of Refugee Resettlement, said follow-up services average 12 months . They revolve around finding work, and rental assistance is usually limited to one month per person .

In 2008, Guilford County resettled at least 35 percent of the state’s refugees, although Myers said that percentage might be low.

At Weaver House, assistant manager Randy Dale said he believed Win was the first refugee to become homeless here. Clark said she had spoken to two African men who also checked into the shelter this week, one from Ethiopia and another from an unidentified country in northern Africa. She was uncertain whether they had arrived as refugees.

Win said he was grateful to be sheltered and fed, but his main concern was that he had no job.

Both the pastor and the social workers said Win needs treatment for depression and other symptoms before he can work.

With so many North Carolinians out of work, Myers’ assistant, Pat Priest, observed that it might be human nature to question the importance of refugee resettlement.

In Angela Chavis’ view, however, refugees are what defines the United States. Recognizing the increasing need this winter and the lack of resources and coordination, she has organized a mutual assistance agency, HeavensGate World Services.

The group is set up to marshal the community to help with refugee needs.

“If we can’t put our arms out there to greet these people, what does it mean to be an American?” Chavis said.

“These people are not here by choice. They’re displaced because of civil war and trying to find a sustainable life,” she said. “They’re going to be an asset to us.”

Contact Lorraine Ahearn at 373-7334 or lahearn@news-record.com

http://www.news-record.com/

ေကအဲန္ယူ/ေကအဲန္အယ္လ္ေအ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေကာင္စီအဖြဲ႔ ေခါင္းေဆာင္ ဗုိလ္မွဴးခ်ဳပ္ ေစာေဌးေမာင္ႏွင့္ နအဖ ဗိုလ္ခ်ဳပ္တို႔၏ ေဆြးေႏြးခန္း

ျမန္မာ ဒုကၡသည္ အမ်ားအျပား မေလးရွား UNHCR အသိအမွတ္ျပဳ

၂၀၀၈ ခု ဒီဇင္ဘာ လအတြင္းက ကြာလာလမ္ပူၿမိဳ႕ UNHCR ႐ုံးေရွ႕တြင္ လာေရာက္ ဆႏၵျပသည့္ ျမန္မာႏုိင္ငံမွ ႐ုိဟင္ဂ်ာ ဒုကၡသည္မ်ားႏွင့္ အတူေတြ႕ရေသာ ဒုကၡသည္ ကေလးငယ္တဦး (ဓာတ္ပံု - ေအပီ)

ျမန္မာ ဒုကၡသည္ အမ်ားအျပား မေလးရွား UNHCR အသိအမွတ္ျပဳ
Wednesday, 02 December 2009 17:54 ကိုေထြး

မေလးရွားႏိုင္ငံ ဒုကၡသည္မ်ားဆိုင္ရာ မဟာမင္းႀကီးရုံး (UNHCR) က ခ်င္းႏွင့္မြန္ တိုင္းရင္းသား ၃၀၀၀ ေက်ာ္ ဒုကၡသည္ အျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳ လတ္မွတ္မ်ား ထုတ္ေပးလိုက္ေၾကာင္း မေလးရွား အေျခစိုက္ မြန္ႏွင့္ခ်င္း ဒုကၡသည္ အကူအညီေပးေရး အဖြဲ႔မ်ားက ဆိုသည္။

ခ်င္းလူမ်ိဳး ၁၀၀၀ႏွင့္ ၁၅၀၀ခန္႔ ဒုကၡသည္ အျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳခံခဲ့ရၿပီး Refugee Status Determination (RSD) ကတ္မ်ား ရရွိခဲ့ေၾကာင္း ခ်င္းဒုကၡသည္ ေကာ္မတီ (Chin Refugee Committee-CRC)က ဆိုသည္။

CRCမွ ကိုဟယ္ရီက“ျမန္မာျပည္က အခက္အခဲ ၾကားထဲကေန ဒီကိုေရာက္လာ တယ္၊ UNHCRက ဒီလို အသိအမွတ္ျပဳေတာ့ ၀မ္းသာတယ္၊ ဒီကိုေရာက္လာတာက ဘာမွ သက္ေသအေထာက္အထားမရွိတဲ့ အခါ က်ေတာ့ UN အေနနဲ႔ စာရြက္ စာတမ္းေတြ ထုတ္ေပး ေတာ့ ရဲေတြဘာေတြကိုေတြ႔ေတာ့ ျပစရာ နည္းနည္း ရွိတာေပါ့” ဟု ဆိုသည္။

ၿပီးခဲ့သည့္ ႏို၀င္ဘာ ၂၁ ရက္ေန႔မွ စတင္၍ ၂၇ ရက္ေန႔ အထိ ယင္းသုိ႔ေဆာင္ရြက္ေပးခဲ့ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း၊ နာမည္ စာရင္း တင္ထားသေလာက္ လာေရာက္ႏိုင္ျခင္းမရွိသျဖင့္ အတိအက် စာရင္းမယူႏုိင္ခဲ့ေသာ္လည္း ၁၀၀၀ႏွင့္ ၁၅၀၀ ၾကားရွိေၾကာင္း၊ ဒုကၡသည္မ်ားအျဖစ္ ခ်င္းလူမ်ိဳးမ်ားကို ၂၀၀၁ မွ စတင္၍ အသိအမွတ္ ျပဳလာသည္ မွာ ယခုဆိုလွ်င္ လူဦးေရ ၂၀၀၀၀ ေက်ာ္ရွိသြားၿပီ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ မေလးရွားႏိုင္ငံတြင္ ခ်င္းလူမ်ိဳး စုစုေပါင္း ၃၀၀၀၀ နီးပါး ေနထိုင္လ်က္ရွိေၾကာင္း ၎က ေျပာသည္။

မေလးရွားအေျခစိုက္ Alliance of Chin Refugee အဖြဲ႔မွ အကူ၀န္ထမ္း ကိုေက်ာ္ဦး(ေခၚ) ေရာ္ဂ်ာ၏ အဆိုအရ ယခုႏွစ္ ၂၀၀၉ အတြင္း UNHCRက ဒုကၡသည္ အျဖစ္အသိအမွတ္ျပဳခံရသူ ၁၁၀၀၀ ရွိၿပီး ခ်င္းတိုင္းရင္းသား အမ်ား ဆုံးျဖစ္ၿပီး ၅၀၀၀ ခန္႔ရွိေၾကာင္း သိရသည္။

၂၀၀၇-၀၈ ခုႏွစ္တြင္ မြန္လူမ်ိဳး ၅၀၀ ခန္႔သာ အသိအမွတ္ျပဳခံရေသာ္လည္း ေအာက္တိုဘာလတြင္ မြန္ လူမ်ိဳး ၁၈၀၀ခန္႔ ဒုကၡသည္ အျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳခံရေၾကာင္း၊ မေလးရွားႏိုင္ငံတြင္ မြန္လူမ်ိဳး ၂၀၀၀၀ခန္႔ ေနထိုင္ၾကေၾကာင္း မေလးရွား အေျခစိုက္ မြန္ဒုကၡသည္ ကူညီေရး အဖြ႔ဲက ဆိုသည္။

ႏိုင္ရုိင္မြန္က“ ၃၀၀၀ ေလာက္ေလွ်ာက္တယ္၊ ၁၅၀၀ ေလာက္လက္ခံတယ္ဆိုေတာ့ ဒီႏွစ္က မြန္ေတြ အတြက္ ကံေကာင္းတာေပါ့၊ UNHCRကထုတ္ေပးတဲ့ ကတ္ရွိရင္ အဖမ္းခံရရင္ေတာင္ ထိန္းသိမ္းေရး စခန္းေတြအထိ UNHCRက လာထုတ္ေပးတယ္၊ ဒီမွာ အလုပ္လုပ္တဲ့သူေတြ အတြက္ေတာ့ အက်ိဳး ရွိတာေပါ့” ဟု ေျပာသည္။

အသက္ ၁၈ႏွစ္ေအာက္ ကေလးမ်ား၊ ဖခင္မရွိဘဲ ကေလးမ်ားေသာ မိသားစုမ်ား၊ အသက္ ၅၀ေက်ာ္ လူႀကီးမ်ားကို ဒုကၡသည္ အျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳရန္ ပိုမို အခြင့္အေရး ရရွိေၾကာင္း ၎က ထပ္မံေျပာဆိုသည္။

မေလးရွား UNHCRက ေအာက္တိုဘာ ၂၀၀၉ အထိ ဒုကၡသည္ ၆၇၈၀၀ ခန္႔ ဒုကၡသည္ အျဖစ္ အသိအမွတ္ ျပဳရန္ စာရင္းေပးခဲ့ေၾကာင္း၊ ယင္းတုိ႔ အထဲတြင္ ျမန္မာလူမ်ိဳး ၆၂၀၀၀ခန္႔ပါ၀င္ၿပီး၊ ရုိဟင္ဂ်ာ ၁၆၁၀၀၊ ခ်င္း ၂၈၂၀၀၊ ျမန္မာ-မြတ္စလင္ ၃၇၀၀ႏွင့္ အျခားေသာ တိုင္းရင္းသားမ်ား ပါေၾကာင္း ဆိုသည္။

ဒုကၡသည္မ်ား ခုိလႈံခြင့္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ကုလသမဂၢ၏ သေဘာတူစာခ်ဳပ္တြင္ မေလးရွားႏိုင္ငံသည္ ပါ၀င္ လက္မွတ္ေရးထိုးထားျခင္း မရွိေၾကာင္း သိရသည္။

မေလးရွားႏိုင္ငံရွိ ဒုကၡသည္မ်ားသည္ တတိယ ႏိုင္ငံမ်ားသို႔ သြားေရာက္ေနထိုင္ခြင့္ရရန္ ေစာင့္ဆိုင္းေနစဥ္ အတြင္း ျပင္ပတြင္ အလုပ္လုပ္ပိုင္ခြင့္ ရရွိၾကသည္။

ဒုကၡသည္အျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳခံရသူမ်ားသည္ UNHCR၏ အစီအစဥ္ျဖင့္ တတိယႏိုင္ငံမ်ား ျဖစ္သည့္ ကေနဒါ၊ အေမရိကန္၊ ၾသစေၾတးလ်၊ ဒိန္းမတ္၊ နယူးဇီလန္၊ ဆီြဒင္ႏွင့္ ခ်က္သမၼတႏိုင္ငံတြင္ သြားေရာက္ အေျခခ်ေနထိုင္ခြင့္ ရၾကသည္။

ဆင္းရဲသည့္ အာရွႏုိင္ငံမ်ားမွ အလုပ္သမား အမ်ားအျပား မေလးရွားႏုိင္ငံတြင္ သြားေရာက္ အလုပ္ လုပ္ကုိင္လ်က္ရိွသည္။ ထုိအထဲတြင္ ျမန္မာျပည္သား ၅ သိန္းခန္႔ ရိွမည္ဟု ခန္႔မွန္းၾကသည္။ နယ္စပ္မွ တရားမဝင္ ဝင္ေရာက္ၿပီး အလုပ္ ရွာေဖြသူမ်ား ရိွသက့ဲသုိ႔ အလုပ္သမား ေအဂ်င္စီမ်ားႏွင့္ ဆက္သြယ္ၿပီး တရားဝင္ သြားေရာက္သူမ်ားလည္း ရိွေနသည္။

http://www.irrawaddy.org/bur

UN in Malaysia Grants More Burmese Refugee Status

A young Rohingya refugee participates a demonstration outside the Office of the UN High Commissioner for Refugees (UNHCR) in Kuala Lumpur, Malaysia, last year. (Photo: AP)

UN in Malaysia Grants More Burmese Refugee Status
By LAWI WENG Wednesday, December 2, 2009

About 11,000 Burmese refugees in Malaysia including Chin, Mon, Shan and Kachin were recognized by the United Nations Higher Commissioner for Refugees (UNHCR) in 2009, making them eligible for resettlement in third countries.

Of the total, Chin numbered about 5,000 people; Mon, 1,800; followed by Kachin and Shan at about 1,000 and other ethnic groups. Arakan were not recognized this year.

It was first time the UNHCR recognized such a large number of Burmese refugees. Burmese refugees experienced difficulties earlier this year when Thailand launched a crackdown on illegal Burmese migrants attempting to enter the country from the Malaysia-Thai border, said a member of the Alliance of Chin Refugees (ACR).

According to ACR, about 50,000 Chin currently live in Malaysia. An estimated 20,000 Chin have been granted UNHCR refugees status in Malaysia since 2001.

Nai Roi Mon, an official with the Mon Refugee Office (MRO) in Malaysia, told The Irrawaddy on Wednesday that it processed about 3,000 Mon for UNHCR refugee status.

According to the MRO, no Mon were granted refugee status in 2007, and only 500 were recognized in 2008.

“They have given favorable recognition to children under age 18, especially from families with many children, but no husband. They also favor older men, over 50, as well,” he said.

There are about 20,000 Mon living in Malaysia, many illegally, according to the MRO.

“If you have an UNHCR card, if you are arrested the UNHCR can help you during detention. This is an advantage for people who work here,” he said.

Burmese refugees recognized by the UNHCR may wait for up to one year or longer for resettlement to third countries.

About 500,000 Burmese migrants work in Malaysia, legally and illegally, according to the Kuala Lumpur-based Burma Workers’ Rights Protection Committee.

At the end of October 2009, about 67,800 refugees and asylum-seekers were registered with the UNHCR in Malaysia, according to the UNHCR.

Of those, 62,000 are refugees from Burma, comprising 28,100 Chin, 16,100 Rohingya, 3,700 Burmese Muslims, 2,900 Kachin and other ethnic minorities.

The UNHCR said a large number of Burmese refugees remain unregistered. The refugee community estimates that unregistered refugees and asylum-seekers could number 30,000 people.

Burmese refugees living in Thailand continue to relocated to Malaysia to apply for refugee status. Many pay 18,000 Thai baht (US $500) or more to enter the country illegally.

The Malaysian government has cooperated with the UNHCR on humanitarian grounds since 1975 even though Malaysia has not signed the UN Convention Protocol Relating to the Status of Refugees.

Burmese refugees have been sent to third countries including the United States, Canada, Australia, France, New Zealand, Sweden, Finland, Denmark and Norway.

http://www.irrawaddy.org