အုိဘားမားရဲ႕တရုတ္ေပၚလစီ

အုိဘားမားရဲ႕တရုတ္ေပၚလစီ
ရွင္ဒိသာ Friday, February 20, 2009

အုိဘာမားရဲ႕တရုတ္ျပည္ဆုိင္ရာေပၚလစီမွာ သူ႔တဦးခ်င္းအေနနဲ႔ မတူတာတခ်ဳိ႔ ရွိေကာင္းရွိႏုိင္ေပမဲ့ သူ သမၼတ တာ၀န္ စယူခ်ိန္မွာေတာ့ တရုတ္အေမရိကန္ ဆက္ဆံေရးဟာ အေျပာင္းအလဲရွိမွာမဟုတ္ပါဘူး။(ယြမ္ပင္း)

၁၉၇၈ခုႏွစ္၊ သံတမန္ဆက္ဆံေရး ထူေထာင္ၿပီးခ်ိန္ကစလုိ႔ တ႐ုတ္နဲ႔ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု အျပန္အလွန္ ဆက္ဆံေရးဟာ လႈိင္းထေနသလုိပါပဲ။ အရင္သမတေတြျဖစ္တဲ့ ေရာ္နယ္ရီဂင္၊ ရစ္ခ်တ္နစ္ဆင္၊ ေဂ်ာ့အိတ္ခ်္ဒဗလ်ဴဘုရွ္၊ ဘီလ္ကလင္တန္နဲ႔ ေဂ်ာ့ဘုရွ္တုိ႔ အာဏာရခ်ိန္မွာ ႏွစ္ဖက္ဆက္ဆံေရးဟာ အနိမ့္အျမင့္ မညီမညာရွိခဲ့တယ္ ဆုိတာကုိ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ျပေနပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အခုကေတာ့ မတူပါဘူး။ မႏွစ္က အေမရိကန္သမတ မဲဆြယ္ပဲြ ကာလေတြတုန္းက တရုတ္အေမရိကန္ဆက္ဆံေရး အေၾကာင္းကုိ သိပ္ေျပာတာ မေတြ႔ရသေလာက္ပါပဲ။ ဒီအစား သမတေလာင္း ၂ေယာက္က တရုတ္အေမရိကန္ဆက္ဆံေရးရဲ႕ အေရးႀကီးမႈနဲ႔ တည္ၿငိမ္ေအာင္ ဆက္လက္ထိန္းသိမ္းသြားဖုိ႔ကုိပဲ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆုိၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေယဘူယ် ေျပာရရင္ေတာ့ အိမ္ျဖဴေတာ္ကုိ အုိဘားမားေရာက္ၿပီး ေနာက္ပုိင္းမွာလည္း တရုတ္အေမရိကန္ ဆက္ဆံေရးဟာ ထူးထူးျခားျခား ေျပာင္းလဲမွာ မဟုတ္ပါဘူး။

တည္ၿငိမ္တဲ့ ႏွစ္ဖက္ဆက္ဆံေရး

မွန္တန္းက်တဲ့ သံတမန္ဆက္ဆံေရး အႏွစ္၃၀ အၾကာမွာ တရုတ္နဲ႔ အေမရိကန္အၾကား ေႏွာင္ႀကိဳးက အေတာ္ေလး ခုိင္မာလာပါတယ္။ သူတုိ႔ႏွစ္ဦးအၾကား ဆက္ဆံေရးဟာလည္း ရန္သူမဟုတ္၊ မိတ္ေဆြမဟုတ္ ဆက္ဆံေရးကေန အက်ဳိးတူ မိတ္ေဆြအျဖစ္နဲ႔ လက္ရွိမွာ အျပဳသေဘာ ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္သူေတြအျဖစ္ ေျပာင္းလဲသြားပါၿပီ။ ႏွစ္ႏုိင္ငံဟာ အခုအခါမွာ ႏုိင္ငံေရး အဆင့္တုိင္းမွာ ဆက္ဆံေနၾကပါတယ္။ ႏွစ္ဖက္ကုန္သြယ္ေရး ပမာဏဟာ သုညနီးပါးကေန ၂၀၀၇ ခုႏွစ္မွာ ေဒၚလာ ၃၅၀ဘီလ်ံထိ တုိးပြားလာပါတယ္။ တကယ့္ နက္႐ႈိင္းတဲ့ အျပန္အလွန္မီွခုိမႈကုိ ဖန္တီးလုိက္တာပါ။ ဒါ့အျပင္ ႏွစ္ႏုိင္ငံဟာ အၾကမ္းဖက္ ဆန္႔က်င္ေရးနဲ႔ ေျမာက္ကုိရီးယား၊ အီရန္ ႏ်ဴကလီးယားအစီအစဥ္လုိ ကိစၥေတြမွာ စစ္ေရး၊ လုံၿခဳံေရး ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္ေရးကုိ စတင္လုပ္ေဆာင္ေနၾကပါၿပီ။ တရုတ္ အေမရိကန္ ဆက္ဆံေရးဟာ လုံးလုံးလ်ားလ်ားကုိ ရင့္က်က္တည္ၿငိမ္ေနပါၿပီ။

သမတေဂ်ာ့ဘုရွ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးလက္ထက္မွာ သူ႔ရဲ႕တရုတ္ျပည္ဆုိင္ရာေပၚလစီကုိ ရီပတ္ဘလီကန္ေရာ ဒီမုိကရက္ပါ ႏွစ္ဖက္စလုံးက ေယ်ဘူယ်အားျဖင့္ လက္ခံၾကပါတယ္။ အုိဘားမားနဲ႔ ဒီမုိကရက္ပါတီက အၾကမ္းဖက္ ဆန္႔က်င္ေရး၊ အီရတ္၊ ႐ုရွနဲ႔ ဥေရာပျပည္ေထာင္စုနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ဘုရွ္ရဲ႕ေပၚလစီေတြ အေပၚမွာသာ အဓိကအေလးထား ေ၀ဖန္ၾကတာျဖစ္ၿပီး အာရွ-ပစၥဖိတ္ေပၚလစီေတြအေပၚမွာေတာ့ ေ၀ဖန္တာေတြ မရွိပါဘူး။ အုိဘားမားရဲ႕ လုံၿခဳံေရးနဲ႔ စီးပြားေရးအဖဲြ႔ေတြရဲ႕ ဆန္းစစ္ခ်က္အရ ေျပာရရင္ သူ႔ရဲ႔ဦးစားေပး အစီအစဥ္ေတြမွာ စီးပြားေရးကုိ ျပန္လည္ကယ္ဆယ္ဖုိ႔နဲ႔ အီရတ္က စစ္သားေတြျပန္ဆုတ္ေရး၊ အာဖဂန္နဲ႔ ပါကစၥတန္က အေျခအေနေတြ အေျပာင္းအလဲ ျဖစ္ေရးနဲ႔ ႐ုရွ၊ ဥေရာပျပည္ေထာင္စုနဲ႔ အေမရိကန္ ဆက္ဆံေရး ျပန္လည္ေကာင္းမြန္ေအာင္ လုပ္ေရးတုိ႔ဟာ ပထမဦးစားေပးျဖစ္မွာပါ။ ဒါေၾကာင့္ အုိဘားမားရဲ႕ တ႐ုတ္ ေပၚလစီဟာ အရင္က မူေတြအတုိင္း ဆက္သြားမွာပါ။

တရုတ္ျပည္အေပၚမွာ အုိဘားမားရဲ႕အဖဲြ႔ေတြရဲ႕ အျမင္ေတြက အေတာ္ေလး လက္ေတြ႔က်ၿပီး က်ဳိးေၾကာင္း ဆီေလ်ာ္ပါတယ္။ ဒုသမတ ဂ်ဳိးဘုိင္ဒင္နဲ႔ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဟီလာရီကလင္တန္တုိ႔ အားလုံးက တရုတ္ျပည္အေပၚမွာ အစြန္းေရာက္တဲ့ သေဘာထားေတြ မရွိၾကပါဘူး။ အုိဘားမားရဲ႕ အာရွေရးရာ ေပၚလစီအဖဲြ႔မွာ တရုတ္ကြ်မ္းက်င္သူ အမ်ားအျပား ပါ,ပါတယ္။ သူတုိ႔အျမင္ေတြက အမ်ားအားျဖင့္ လက္ေတြ႔က်ၿပီး အေျခအေနနဲ႔ ကုိက္ညီပါတယ္။ ႏွစ္ဖက္စလုံးမွာ ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္ေရးအတြက္ အေရးပါတဲ့ အခြင့္အလမ္းေတြ ရွိတယ္လုိ႔ တရုတ္ျပည္က ယုံၾကည္ပါတယ္။ လုံၿခဳံေရးနယ္ပယ္မွာ အုိဘားမားအေနနဲ႔ စိန္ေခၚမႈေတြ အမ်ားႀကီး ရင္ဆုိင္ေနရပါတယ္။ ဒီအထဲမွာ အီရတ္၊ အာဖဂန္နစၥတန္၊ ပါကစၥတန္နဲ႔ အီရန္၊ ေျမာက္ကုိရီးယားက ႏ်ဴကလီးယားကိစၥေတြ အပါအ၀င္ အမ်ားအျပားဟာ တရုတ္ျပည္နဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္ဖုိ႔ လုိပါတယ္။

ဒါ့အျပင္ ရာသီဥတု အေျပာင္းအလဲ၊ စြမ္းအင္၊ ပတ္၀န္းက်င္ကာကြယ္ထိန္းသိမ္းေရး၊ အိတ္ခ်္အုိင္ဗီြ၊ ေအအုိင္ဒီအက္စ္ေရာဂါ ကာကြယ္တားဆီးေရးနဲ႔ ကုသေရးစတဲ့ ကမၻာ့ျပႆနာေတြ အေတာ္မ်ားမ်ားမွာ တရုတ္နဲ႔ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုဟာ အမ်ားႀကီး ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္ဖုိ႔ ရွိပါေသးတယ္။ စစ္ေအးေခတ္ ၿပီးကတည္းက အေမရိကန္အစုိးရသစ္တုိင္းဟာ သေဘာထား တပုံစံတည္းပဲ ျပသၾကပါတယ္။ အာဏာရလာတဲ့ သမတေတြဟာ တရုတ္ျပည္အေပၚမွာ ရပ္တည္ခ်က္ တင္းမာၾကပါတယ္။ ေနာက္ ၁ ႏွစ္ ၂ႏွစ္အၾကာမွ ပုိၿပီး က်ဳိးေၾကာင္းဆီေလ်ာ္တဲ့ အေနအထားကုိ ျပန္ေရာက္လာၿပီး တရုတ္-အေမရိကန္ ဆက္ဆံေရးဟာ တက္ႂကြစြာ အေကာင္အထည္ ေပၚလာခဲ့တာပါ။ အုိဘားမားရဲ႕ အဖဲြ႔က တရုတ္ျပည္နဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ လက္ေတြ႔က်သလုိ တဖက္မွာလည္း ပညာရွင္ေတြနဲ႔ လူထုအျမင္က ႏွစ္ဖက္ဆက္ဆံေရးအတြက္ ေကာင္းမြန္တဲ့ ပတ္၀န္းက်င္ တခုကုိ ဖန္တီးေပးပါတယ္။

အေျပာင္းအလဲ ၄ခု

ဂ႐ုစုိက္ရမယ့္ အေျပာင္းအလဲ ၄ ခု ရွိတယ္။ ပထမက အေမရိကန္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအေျပာင္းအလဲ၊ အုိဘားမားရဲ႕ေအာင္ပဲြက အေမရိကန္ ႏုိင္ငံေရးမွာ သမုိင္း၀င္တဲ့ အေရးပါမႈ တခုျဖစ္တယ္။ ေနာက္ တရုတ္ျပည္အေပၚ သူ႔ရဲ႕သေဘာထားကေတာ့ ၀ုိးတုိး၀ါးတား ရွိေနတုန္းပဲ။ အရင္သမၼတ ဘီလ္ကလင္တန္တုန္းကေတာ့ တရုတ္-အေမရိကန္ဆက္ဆံေရးဟာ အေရးႀကီးတယ္ဆုိတာ သိတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တရုတ္ျပည္နဲ႔ မဟာဗ်ဴဟာ မိတ္ေဆြဖဲြ႔တာ လုပ္ခဲ့တာျဖစ္တယ္။ သူ႔ဇနီး ဟီလာရီကလင္တန္ကလည္း ႏွစ္ဖက္ဆက္ဆံေရးရဲ႕ အေရးႀကီးမႈကုိ အသိအမွတ္ျပဳတယ္။ သူမက ၂၁ ရာစု အတြင္းမွာ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္ အျပန္အလွန္ ဆက္ဆံေရးဟာ အေရးႀကီးဆုံး ျဖစ္တယ္လုိ႔ ႏုိင္ငံျခားေရးမဂၢဇင္းမွာ ခ်က္ခ်င္း ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆုိခဲ့တာ ျဖစ္တယ္။ ဒါေပမဲ့ တရုတ္ျပည္အေပၚ မတူတဲ့ ေပၚလစီနဲ႔ သူ႔ေယာက္်ားနဲ႔ ဆန္႔က်င္ဖက္လွမ္းဖုိ႔ ႀကဳိးစားတာလည္း ျဖစ္ႏုိင္ေခ်ရွိတယ္။

ဘုိင္ဒင္ကေတာ့ တကယ့္အခန္းက ပါ၀င္ကျပေနတယ္။ သူဟာ ၀ါရွင္တန္မွာ ႏုိင္ငံျခားေရးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ထင္ရွားေက်ာ္ၾကားတဲ့ ကြ်မ္းက်င္သူတဦးျဖစ္ၿပီး သူ႔ရဲ႕သံခင္းတမန္ခင္း ကြ်မ္းက်င္မႈအေပၚမွာ ဒုသမတအျဖစ္ အုိဘားမားက ေ႐ြးခ်ယ္ခဲ့တာပါ။ ဒါေပမဲ့ ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးတေယာက္ျဖစ္ေနတဲ့ ဟီလာရီကလင္တန္ရဲ႕ အေနအထားက ႏုိင္ငံျခားေရးမွာ အရမ္းၾသဇာလႊမ္းမုိးမႈရွိတာေၾကာင့္ အေျခအေနကုိ ႐ႈပ္ေထြးေစပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တရုတ္ျပည္အပါအ၀င္ အေမရိကန္ႏုိင္ငံျခားေရးေပၚလစီအေပၚမွာ ဒီေခါင္းေဆာင္ ၃ ေယာက္ စည္းလုံး ညီညြတ္မႈ ရွိ-မရွိ ဆုိတာက သက္ေရာက္ပါလိမ့္မယ္။

ဒုတိယအေျပာင္းလဲက အစုိးရဖဲြ႔စည္းမႈ အေျပာင္းအလဲပါ။ ပထမအေျပာင္းအလဲက အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ကြန္ဂရက္နဲ႔ ဆုိင္ပါတယ္။ အေထြေထြေ႐ြးေကာက္ပဲြက အုိဘားမားရဲ႕ ပုဂၢလိကေအာင္ပဲြတင္ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒီမုိကရက္ပါတီရဲ႕ ေအာင္ပဲြလည္းျဖစ္ပါတယ္။ အခု ဆီးနိတ္နဲ႔ ေအာက္လႊတ္ေတာ္ ႏွစ္ခုစလုံးထဲမွာ အမ်ားစု အမတ္ေတြ ရထားပါတယ္။ အိမ္ျဖဴေတာ္နဲ႔ ကြန္ဂရက္က ႏုိင္ငံေရးျဖစ္စဥ္ေတြကုိ ထိထိေရာက္ေရာက္ လ်င္လ်င္ျမန္ျမန္ ပုံသြင္းပါလိမ့္မယ္။ အုိဘားမားအုပ္ခ်ဳပ္ေရးက ႏွစ္ဖက္အျပန္အလွန္ဆက္ဆံေရးကုိ ေရွ႕တုိးေအာင္ လုပ္ေဆာင္ခ်င္သလား ဒါမွမဟုတ္ တရုတ္ျပည္နဲ႔ ရန္ျဖစ္ဖုိ႔ ႀကိဳးစားခ်င္သလား ဆုိတာမွာ မူတည္ၿပီး ကြန္ဂရက္ရဲ႕ ေထာက္ခံမႈကုိ ရရွိဖုိ႔မ်ားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

အစုိးဌာနေတြအၾကား ဆက္ဆံေရးဟာလည္း သမတတဦးခ်င္းစီရဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ေျပာင္းတုိင္းေျပာင္းတုိင္း အေျပာင္းအလဲ ရွိပါတယ္။ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးဌာန၊ ကာကြယ္ေရးနဲ႔ လုံၿခဳံေရး၀န္ႀကီးဌာနတုိ႔မွာ ေပၚလစီ ေရးဆဲြတဲ့အခါမွာ လႊမ္းမုိးအသာစီးရေရး အတြက္ တုိက္ပဲြဆင္တဲ့ သမုိင္းရွိပါတယ္။ ဘယ္ဌာနက အထက္စီးရမလဲ ဆုိတာက တရုတ္-အေမရိကန္ဆက္ဆံေရးအေပၚ သက္ေရာက္ ပါလိမ့္မယ္။ ၂၁ ရာစုထဲ ေရာက္လာတဲ့ အခ်ိန္မွာေတာ့ ဘ႑ာေရးဌာန၊ ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္ေရးဌာန၊ စြမ္းအင္ဌာန၊ ျပည္ထဲေရးဌာနဲ႔ ေထာက္လွမ္းေရး ေအဂ်င္စီေတြလုိပဲ အျခားဌာနေတြကလည္း အေရးႀကီးတဲ့ အခန္းက႑မွာ ရွိၾကပါတယ္။

တတိယအေျပာင္းအလဲက အေမရိကန္ႏုိင္ငံေရး႐ႈခင္း ေျပာင္းေနတာပါ။ ဒီမုိကရက္ရဲ႕ေအာင္ပဲြက အေမရိကန္ လူ႔အဖဲြ႔အစည္းအတြင္းက ဒီမုိဂရပ္ဖစ္(အသက္၊ လူမ်ဳိး။ ပညာ၊ ဆင္းရဲခ်မ္းသာ စတဲ့ လူဦးေရဖဲြ႔စည္းမႈ အခ်ဳိးအစား)အေျပာင္းအလဲေၾကာင့္ ျဖစ္သလုိပဲ လူထုရဲ႕ ဘုရွ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကုိ ဆန္႔က်င္ကန္႔ကြက္မႈေတြရဲ႔ ရလဒ္ေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ အခုအခါမွာ စုစုေပါင္း အေမရိကန္လူဦးေရရဲ႕ ၃၄%ဟာ လူျဖဴမဟုတ္သူေတြပါ။ လြန္ခဲ့တဲ့ ၁၀ ႏွစ္တုန္းက ၂၃%ပဲ ရွိတာပါ။ ဒါ့ျပင္ အသက္ႀကီးမွ ကေလးေမြးသူေတြက လူမႈဖူလုံေရး စနစ္အေပၚမွာ ပုိၿပီး ဖိအားမ်ားလာေနပါတယ္။ ဒုကၡႀကံဳေနတဲ့ ထုတ္လုပ္ေရးနဲ႔ စက္မႈက႑ ေတြကလည္း ကုိယ္က်ဳိးစီးပြား ကာကြယ္ေရးသမားေတြရဲ႕ ကုန္သြယ္ေရး ေပၚလစီေတြအတြက္ ပုိၿပီးအက်ဳိးရွိဖုိ႔ ျဖစ္လာေနတယ္။ ဒီအေျပာင္းအလဲအားလုံးက တရုတ္-အေမရိကန္ ကုန္သြယ္ေရးနဲ႔ စီးပြားေရး ဆက္ဆံေရးအေပၚမွာ အႀကီးအက်ယ္ သက္ေရာက္မွာျဖစ္ပါတယ္။ အုိဘားမားကုိေတာ့ ကုိယ္က်ဳိးစီးပြား ကာကြယ္ေရးသမားလုိ႔ တံဆိပ္မတပ္လုိပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ သူ႔အေနနဲ႔ သူ႔ျပည္သူေတြရဲ႕စုိးရိမ္ပူပန္မႈ ေလ်ာ့နည္းေအာင္ေတာ့ တခုခု လုပ္ရမွာ ျဖစ္တယ္။

စတုတၳအေျပာင္းအလဲက ႏုိင္ငံတကာပတ္၀န္းက်င္ ေျပာင္းေနတာပဲ။ အထူးသျဖင့္ ကမၻာ့ဘ႑ာေရး အက်ပ္အတည္း၊ စီးပြားေရး က်ဆင္းမႈနဲ႔ အျခားတုိးပြားလာေနတဲ့ ကမၻာ့အေရးကိစၥေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ေ၀ါစထရိ လမ္းမမွာ တုိက္ခတ္တဲ့ မုန္တုိင္းက ဘ႑ာေရး နယ္ပယ္ထက္ကုိ ပုိထိခုိက္တယ္။ ဒါက တကယ့္စီးပြားေရးနဲ႔ ကမၻာ့စီးပြားေရး က်န္းမာမႈကုိ ဖ်က္ဆီးပစ္လုိက္တာျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ အုိဘားမားအုပ္ခ်ဳပ္ေရးက စီးပြားေရး ျပန္နာလန္ထူေရးကုိ သူ႔ရဲ႕ ထိပ္တန္း ဦးစားေပးထဲမွာ ထားရတာျဖစ္တယ္။ တကယ္လုိ႔ တရုတ္ျပည္ကသာ ဒီဘက္မွာ အုိဘားမားကုိ ကူညီႏုိင္မယ္ဆုိရင္ သမၼတသစ္ဟာ တရုတ္-အေမရိကန္ဆက္ဆံမႈ တုိးတက္ေရးကုိ ေပ်ာ္ေပ်ာ္႐ႊင္႐ႊင္ လုပ္မွာျဖစ္တယ္။ ဒီလုိမွမဟုတ္ဘူး ဆုိရင္ေတာ့ ႏွစ္ဖက္အျပန္အလွန္ဆက္ဆံေရးဟာ အေျပာင္းအလဲ ရွိပါလိမ့္မယ္။

ရာသီဥတုအေျပာင္းအလဲ၊ စြမ္းအင္နဲ႔ ပတ္၀န္းက်င္ကာကြယ္ထိန္းသိမ္းေရး စတဲ့ ကမၻာ့ျပႆနာရပ္ေတြမွာ အုိဘားမား အုပ္ခ်ဳပ္ေရးက ဆက္လက္လႊမ္းမုိးမႈရေအာင္ ႀကိဳးစားမွာပါ။ ဒါကလည္း ဒီနယ္ပယ္ေတြမွာ တရုတ္ျပည္အတြက္ ေမွ်ာ္လင့္စရာေတြ ပုိတုိးလာပါလိမ့္မယ္။

ျဖစ္ႏုိင္ဖြယ္ စိန္ေခၚမႈေတြ

အႏၱရာယ္အရွိဆုံးက တရုတ္-အေမရိကန္ကုန္သြယ္ေရးနဲ႔ စီးပြားေရးဆက္ဆံမႈပါပဲ။ ႏွစ္ႏုိင္ငံစလုံးက စီးပြားေရးစိန္ေခၚမႈေတြ ရင္ဆုိင္ေနရတယ္။ အုိဘားမားအေနနဲ႔ ေစ်းကြက္ကုိ ျပန္လည္ဆယ္မဖုိ႔ အလုပ္႐ႈပ္ေနလိမ့္မယ္။ ဒါက ျပည္တြင္းအလုပ္အကုိင္ရရွိေရးကုိ လႈ႔ံေဆာ္ အားေပးတာျဖစ္ၿပီး ေနထုိင္မႈ အဆင့္အတန္းကုိ တုိးတက္ေစမွာျဖစ္တယ္။ ဒီအေတာအတြင္းမွာ တရုတ္အစုိးရဟာ ဘဲြ႔ရကာစ ပညာတတ္ေတြနဲ႔ ေက်းလက္အလုပ္သမားေတြအၾကား အလုပ္လက္မဲ့ျဖစ္ေနတာမ်ဳိးလုိ ျပႆနာေတြ ေျဖရွင္းေနရတာ။ စီးပြားေရး ျပန္လည္ဦးေမာ့လာေစဖုိ႔ လုပ္ေနရတာ၊ စီးပြားေရးတုိးတက္မႈကုိ ဆက္လက္ထိန္းသိမ္းထားဖုိ႔နဲ႔ ျပည္တြင္း ၀ယ္လုိအား တုိးတက္ေစဖုိ႔ ေတြမွာ လုံးပမ္းေနရမွာပါ။ ႏွစ္ဖက္စလုံးနဲ႔ဆုိင္တဲ့ ဒီစုိးရိမ္ပူပန္စရာေတြက ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္ကုန္သြယ္ေရးကုိ မေရွာင္မလဲႊသာ အႏၱရာယ္ေပးမွာျဖစ္ၿပီး သူတုိ႔ရဲ႕ေပၚလစီေရးရာ ျပင္လြယ္ေျပာင္းလြယ္ျဖစ္မႈကုိ အကန္႔ခံရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

အုိဘားမားအဖဲြ႔က တရုတ္ျပည္အတြက္ စာရင္းတခု လုပ္ထားပါတယ္။ တကယ္လုိ႔ဒါကုိ မျဖည့္ဆီးႏုိင္ဘူးဆုိရင္ အုိဘားမားရဲ႕ တရုတ္ျပည္ဆုိင္ရာ ေပၚလစီက ခက္ခဲလာေစမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီစာရင္းမွာ ေတာင္းဆုိထားတာေတြက တရုတ္ျပည္က အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုရဲ႕အေႂကြးေတြကုိ ဆက္၀ယ္ရမယ္၊ ႏုိင္ငံတကာ ေငြေၾကးရန္ပုံေငြအဖဲြ႔မွာ ရင္ႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈေတြ ဆက္တုိးရမယ္။ တရုတ္-အေမရိကန္ ဘ႑ာေရးစနစ္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ညွိႏႈိင္းတုိင္ပင္မႈေတြ ဆက္လက္အားေကာင္းေအာင္လုပ္ရမယ္ ဆုိတာေတြပါပဲ။ သူ႔စီးပြားေရးနဲ႔ ႏုိင္ငံေရးအက်ဳိးစီးပြားအေပၚ အေျခခံၿပီး တရုတ္ျပည္က ဒီလုိအပ္ခ်က္ေတြထဲက အခ်ဳိ႕ကုိ ေက်နပ္ေအာင္ လုပ္ေပးႏုိင္မွသာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေတြကေတာ့ အုိဘားမားအုပ္ခ်ဳပ္ေရးအေပၚမွာ ပထမဆုံး စတင္ ထိေတြ႕လုိက္ရတဲ့ ခံစားမႈအျမင္ေတြ အေနနဲ႔ က်န္ရစ္ေနမွာပါ။

ေကာ္ပုိေရးရွင္းေတြက သူတုိ႔အလုပ္ေတြကုိ ႏုိင္ငံရပ္ျခားကုိ ေရႊ႕သြားေတာ့ အေမရိကန္အလုပ္သမားေတြ အေတာ္မ်ားမ်ား အလုပ္လက္မဲ့ေတြ ျဖစ္ကုန္ၾကတယ္။ ဒီလူေတြကုိ ဒီမုိကရက္ေတြက ကုိယ္စားျပဳေနတယ္။ ဒီလူေတြက သူတုိ႔အက်ဳိးစီးပြားကုိ ထိန္းသိမ္းကာကြယ္ဖုိ႔ အုိဘားမားအေပၚမွာ ပုိ ဖိအားေပးရပါမယ္။ တရုတ္ျပည္ရဲ႕အလုပ္သမား စံခ်ိန္စံညႊန္းေတြကုိ ေငြေၾကးတန္ဖုိး ေလွ်ာ့ခ်ျခင္း၊ ထုတ္ကုန္ပစၥည္း စိတ္ခ်အာမခံမႈ၊ ပညာဆုိင္ရာ ပစၥည္းဥစၥာ ထိန္းသိမ္းကာကြယ္ ေစာင့္ေရွာက္ခြင့္နဲ႔ ဘ႑ာေရးေစ်းကြက္ ေနာက္ထပ္ ဖြင့္ေပးေရး စတဲ့ ေခါင္းစဥ္ေတြေအာက္မွာ အေသးစိတ္ စစ္ေဆးေနရပါမယ္။

သံခင္းတမန္ခင္း နယ္ပယ္မွာလည္း သေဘာထားကဲြစရာ အလားအလာ ရွိေနပါတယ္။ အုိဘားမား အုပ္ခ်ဳပ္ေရးက အီရတ္ကေန အာဖဂန္နစၥတန္ကုိ စစ္သားေတြ ေရႊ႕ေျပာင္းေရးမွာ ပထမ ဦးစားေပး လုပ္ပါလိမ့္မယ္။ ေနာက္ ႐ုရွ၊ ဥေရာပတုိ႔နဲ႔ အေမရိကန္ရဲ႕ ဆက္ဆံေရး ျပင္ဆင္ဖုိ႔ကုိ စဥ္းစားပါလိမ့္မယ္။ ၿပီးမွ ႏ်ဴကလီးယားကိစၥေတြနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ေျမာက္ကုိရီးယား၊ အီရန္တုိ႔နဲ႔ ေစ့စပ္ေဆြးေႏြးေရးကို ဆက္လုပ္ပါလိမ့္မယ္။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု အေနနဲ႔ကေတာ့ ဒီကိစၥေတြအေပၚမွာ တရုတ္ျပည္က အျပဳသေဘာ အခန္းကေန ပါ၀င္ လုပ္ေဆာင္ဖုိ႔နဲ႔ တာ၀န္ယူမႈရွိတဲ့ ႏုိင္ငံႀကီးတခု အေနနဲ႔ ျဖစ္ေစဖုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္ေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီ၀န္ထုပ္၀န္ပုိး ေတြကုိ ပီကင္းအေနနဲ႔ ၀ါရွင္တန္နဲ႔အတူ ဘယ္ေလာက္ မွ်ေ၀ထမ္းပုိးႏုိင္မလဲ ဆုိတာက အုိဘားမားစမ္းသပ္ေနတဲ့ ႏွစ္ႏုိင္ငံ ဆက္ဆံေရးရဲ႕ မွတ္ေက်ာက္ ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ အေမရိကန္ အစုိးရအေနနဲ႔ စီးပြားေရးကေန အာရုံလႊဲဖယ္သြားဖုိ႔အတြက္ သံတမန္ေရး ကိစၥေတြကုိလည္း အသုံးျပဳႏုိင္ပါတယ္။ ဒီအေပၚ အေျခခံၿပီး အုိဘားမားအုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဖဲြ႔က သူ႔ရဲ႕ေတာင္းဆုိမႈေတြကုိ တုိးေကာင္း တုိးလာႏုိင္ပါတယ္။ ဥပမာ၊ တရုတ္ျပည္ကုိ စစ္သားေစလႊတ္ဖုိ႔ ေတာင္းဆုိတာ၊ ဒါမွမဟုတ္ အာဖဂန္နစၥတန္ကုိ ေငြေၾကးအကူအညီေပးဖုိ႔ ေတာင္းဆုိတာ၊ တဖက္ကလည္း ျမန္မာနဲ႔ ဆူဒန္အေပၚထားရွိတဲ့ တရုတ္ျပည္ရဲ႕ဆက္ဆံေရးကုိ ဆက္လက္ ဖိအားေပးေနတာမ်ဳိးေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ႏွစ္ႏုိင္ငံၾကား သံတမန္ဆက္ဆံေရးဟာ အေျပာင္းအလဲေတြ ရွိလာႏုိင္ပါတယ္။

လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ သေဘာတရားေရး ကိစၥေတြကေတာ့ အထင္အရွားရွိေနတုန္းပါပဲ။ ဒါေပမဲ့ အခုေတာ့ တျခားနည္းနဲ႔ပဲ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ထုတ္ေဖာ္ျပသေနပါတယ္။ ေလာေလာဆယ္ဆယ္မွာ ဒီအေရးကိစၥေတြက တရုတ္နဲ႔ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု အၾကားမွာ အႏုစား အင္အား(soft power) ၿပိဳင္ဆုိင္မႈအေပၚမွာ ဗဟုိျပဳ ေနၾကတယ္။ အုိဘားမားက အေမရိကန္ တန္ဘုိးကုိ ထိန္းသိမ္း ကာကြယ္ဖုိ႔ အတြက္ ကမၻာေပၚမွာရွိတဲ့ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ပုံရိပ္နဲ႔ သူ႔ရဲ႕ ဗုိလ္က်စုိးမုိးေရး အေနအထားကုိ ျပန္လည္ထိန္းသိမ္းဖုိ႔ ႀကိဳးစားေနပါတယ္။ ႏွစ္ႏုိင္ငံအၾကား ပ႗ိပကၡျဖစ္မယ့္ အလားအလာေတြကေတာ့ ဒီနယ္ပယ္ေတြမွာ ေလ်ာ့နည္းသြားမွာ မဟုတ္ပါဘူး။

(စာေရးသူဟာ တရုတ္ျပည္ ေခတ္ၿပိဳင္ႏုိင္ငံတကာ ဆက္ဆံေရးတကၠသုိလ္၊ အေမရိကန္ေလ့လာေရးဌာနရဲ႕ ညႊန္ၾကားေရးမွဴး ျဖစ္ပါတယ္။)

(Source: Obama's China Policy by Yuan Peng: Beijing Review)

ရွင္ဒိသာ

http://www.naytthit.com/